Uzmanlar Yahya Sinvar’ın Hamas lideri seçilmesini KARAR’a değerlendirdi: Hamas İsrail'in beklentisini boşa çıkardı

FEYZA NUR ÇALIKOĞLU

2017’den beri Hamas’a liderlik yapan İsmail Haniye 31 Temmuz günü Tahran’da uğradığı suikast sonucu öldürüldü. Haniye’nin öldürülmesiyle Hamas’ın liderlik koltuğuna kimin oturacağı tartışma konusu oldu. Hamas, dün gece yapılan seçim sonucunda Yahya Sinvar’ın yeni liderleri olarak seçildiğini duyurdu. Yahya Sinvar’ın Hamas’ın hangi mertebelerinde görev aldığı ve liderliğinin savaşın seyrine etkisinin ne olacağını Dr. Mücahit Gültekin’e sorduk.

Uzmanlar değerlendirdi: Hamas lideri Haniye’nin suikastindeki soru işaretleri neler?

YAHYA SİNVAR’IN LİDER OLARAK SEÇİLMESİ İSRAİL’E BİR MESAJ

Mücahit Gültekin, Yahya Sinvar’ın lider olarak seçilmesini İsrail’e yönelik bir mesaj olarak yorumladı:

“Müzakere masasını devirmeyen bir lideri şehit etmelerine karşılık Aksa Tufanı’nı planlayan, sahada savaşı yöneten, Gazze’nin kalbinde yaşayan bir liderin seçilmesi İsrail’e yönelik bir mesaj olarak anlaşılıyor. Gündeme gelen birçok farklı isim içerisinden Yahya Sinvar’ın seçilmesiyle Hamas, İsrail’e işiniz daha da zorlaştı diyor. Bunun yanı sıra Sinvar’ın oy birliğiyle seçilmiş olması çok önemli.”

'HAMAS İSRAİL’İN BEKLENTİSİNİ BOŞA ÇIKARDI'

Son dönemlerde İsrail’in ve Körfez Rejimlerinin yorumlarıyla Hamas içerisinde bir bölünme olduğu iddia ediliyordu. Bu bölünmelere cevap olarak Yahya Sinvar’ın oy birliğiyle seçilmesinin çok önemli olduğunu vurgulayan Gültekin, direniş cephesinin Sinvar’ın liderliğini sevinçle karşıladığını anlattı:

“İsrail Hamas’ın içinde farklı eğilimler olduğunu ve bu eğilimler arasından bir çatışma çıkabileceğini dahası bölünme olabileceğini söylüyordu. Körfez rejimlerinden bazı kalemler de bu fikri besliyordu. Buna karşılık Hamas Sinvar’ı oy birliğiyle seçerek direnişin bütünlüğünü göstermiş oldu. İsrail’in beklentisini de boşa çıkardı. Direniş cephesinde Sinvar’ın seçilmesi büyük bir sevinçle karşılandı Sinvar 1980’li yılların başında Hamas’a katılmış bir isim. Hamas’ın Kurucu Lideri Şeyh Ahmet Yasin’le birlikte olmuş 1. İntifada zamanından çatışmaları yöneltmiş ve Kassam’ın kuruluşunda rol almıştı. Ömrünü zindanlarda geçirmiştir. Aynı zamanda İsrail’in güvenlik sistemlerini de çok iyi tanınmasıyla bilinir. Bundan sonraki süreçte direnişin çizgisinden ve hedeflerinden sapmadan daha kararlı bir şekilde yürüyeceğini gösteriyor diye düşünüyorum.”

'SAVAŞ DİRENİŞ TEMELLİ İLERLEYECEK'

Yeni bir liderin Hamas’ın müttefik ve destekleyici ülkelerle ilişkilerinin değişmeyeceğini düşündüğünü söyleyen Gültekin, Hamas’ın tüm dünyayla etkileşim kuran bir yapı olduğunu söyledi:

“Yahya Sinvar’ın başkanlığı Hamas’ın diğer devletlerle olan ilişkileri değiştirmeyecektir. Çünkü Hamas’ın tüm dünyayla etkileşim kuran bir yapıya ihtiyacı var. Çünkü savaşın bir alanı da diplomasi ayağıdır. Bu kanadın devam etmesi gerekir dolayısıyla Hamas’ın bugüne kadar kurduğu ilişkilerin çok fazla değişmeyeceğini ve yara almayacağını düşünüyorum. Hatta daha direniş temelli olarak güçleneceğini düşünüyorum. İsrail’le diploması tabii ki önemli ama ‘İsrail güçten anlar’ temel görüşüne dayanarak diyorum ki İsrail’le mücadelenin merkezini silah oluşturuyor. Dolayısıyla bu ilişkiler devam edecektir fakat ilişki içerisinde olan ülkeler sadece Türkiye ve İran değil diğer Arap ülkeleri de Hamas’ın bu beklentilerini anlayışla karşılayacaktır. Bu şiddetin artması diğer ülkelerle diplomatik ilişkilerin kesintiye uğrayacağı anlamına gelmez.”

YAHYA SİNVAR KİMDİR?

Yahya İbrahim Hasan Sinvar, 19 Ekim 1962 tarihinde Han Yunus Mülteci Kampında doğdu. Han Yunus Ortaokulunu bitirdi ve ardından Gazze İslam üniversitesi’nde Arap Dili bölümünü tamamladı. Sinvar, öğrencilik yıllarında İslam Blok’u üzerine olan görüşleri nedeniyle öne çıkmış ve Gazze İslam Üniversitesi’ndeki İslam Blok’unun önemli teorisyenlerinden biri olarak bu konuda liderlik yapmıştı.

HAMAS’IN İLK GÜVENLİK TEŞKİLATINA KATILDI

Sinvar, Hamas’ın kurucu lideri olan Şeyh Ahmet Yasin’le birlikte 1983 yılında İslami Direniş Hareketi (Harakat al-Muqawama al-İslamiya) olarak kurulan Hamas’ın ilk güvenlik teşkilatının (Çağrı Emniyeti) kuruluşuna katıldı. 1986 yılında Şeyh Ahmet Yasin, kendisine ve diğer üyelere Cihad ve Dava Örgütü'nün (Mecd) kurma görevini verdi ve Sinvar örgütün en önde gelen liderlerinden biri oldu. 1982-1988 yılları arasında İsrail’e karşı yürütülen halk ayaklanmalarını yönetti.

23 YIL İSRAİL HAPİSHANELERİNDE KALDI

İlk kez direniş faaliyetlerinden dolayı 1982 yılında tutuklanan Yahya Sinvar altı boyunca Fara’a Hapishanesinde kaldı. Ardından 1988 yılında tekrar tutuklandı ve dört kez müebbet hapse mahkum edildi. Sinvar, hayatının 23 senesini İsrail hapishanelerinde, dört yılını ise hücre hapsinde geçirdi.

Yahya Sinvar hapishanede olduğu dönemde bir çok kez Hamas tutuklularının Yüksek Komutanlığı’nın liderliğini üstlendi. Hapishanede bulunduğu dönemde diğer tutukluklularla birlikte en önemlileri 1992, 1996, 2000, 2004 tarihlerinde yapılan açlık grevi eylemleri gerçekleşti. Yahya Sinvar 2011 yılında Hamas ve İsrail arasında gerçekleşen “Vafa el-Ahrar” antlaşmasıyla serbest bırakıldı. Anlaşmanın şartları ve koşulları belirlenirken etkin oldu ve anlaşma tamamlanmadan önce İsrail tarafından tecrit edildi.

Hamas'ın yeni lideri Yahya Sinvar seçildi

ABD’NİN “ULUSLARARASI TERÖRİSTLER” KARA LİSTESİNDE

2012 yılında Hamas’ın Gazze Siyasi Büro üyelerinden biri oldu ve güvenlik dosyası sorumluluğunu aldı. Sonrasında Genel Siyasi Büro üyeliğine seçildi ve 2013 yılında Askeri Dosya sorumluluğunu aldı.

Hamas’ın 2015 yılında Sinvar’a EL-Kassam Tugayları’nın elindeki İsrailli tutuklularla ilgili dosyanın sorumluluğunu verdi. Ardından Yahya Sinvar 2015 yılında ABD tarafından “Uluslararası Teröristler” kara listesine eklendi.

Şubat 2017’de ise Hamas tarafından Gazze Siyasi Büro Başkanlığına seçilen Sinvar 2021 tarihinde yapılan seçimde ikinci kez başkan oldu.

İSMAİL HANİYE’NİN YERİNE YENİ LİDER OLARAK SEÇİLDİ

Yahya Sinvar 6 Ağustos 2024'te, İran'ın başkenti Tahran'da suikasta uğrayan Komutan İsmail Haniye'nin yerine Hamas Siyasi Büro Başkanlığına seçildi.