Gazze’de 28 bin insanı katleden Netanyahu yönetimine karşı kınamalardan, çağrılardan sonra ilk ambargo adımı... Hollanda Yüksek Mahkemesi, İsrail’e F-35 savaş uçağı parçası satışının durdurulmasına hükmetti. Gerekçede ‘Tel Aviv binlerce çocuğu orantısız şekilde katletti’ denildi. Kararın, Türkiye’den İsrail’e gemi trafiğinin kesilmediği süreçte gelmesi dikkat çekti.
Uluslararası Adalet Divanı’nın ‘soykırım’ kararını da takmayan Netanyahu yönetimi, 1.5 milyon insanın sığındığı Refah kentine kapsamlı saldırı hazırlığı yaparken dikkat çeken gelişme yaşandı. Hollanda’da üç sivil toplum örgütünün açtığı davada karara varan Lahey Temyiz Mahkemesi, İsrail’e F-35 parçası satışının bir hafta içinde durdurulmasına hükmetti. Mahkeme, Gazze’ye yönelik saldırılarda çocuklarla birlikte sivillerin katledildiğini belirtti.
‘REFAH SALDIRISI GAZZE HALKINI SÜRME PLANININ BİR PARÇASI’
Türkiye’nin İsrail’e ihracatı devam ederken Hollanda mahkemesinin aldığı karar dikkat çekti. Diğer Batılı ülkelerin de benzer adım atması yönünde beklenti oluştu. Öte yandan Refah’ta 100’den fazla can kaybına yol açan rehine operasyonuna Ankara sert tepki gösterdi. Dışişleri’nin açıklamasında saldırıların insani trajediyi daha vahim boyutlara taşıyacağı vurgulandı. ‘Bu harekat, Gazze halkını kendi topraklarından sürme planının bir parçası’ denildi.
g
azze’de 28 binden fazla insanı katleden, masum sivillerin son sığınağı Refah’a da operasyon hazırlıkları yapan İsrail’e karşı nihayet somut bir ambargo adımı atıldı. Türkiye’den halen İsrail’e gemi trafiğinin kesilmediği bir süreçte, Hollanda Temyiz Mahkemesi, İsrail’e F-35 savaş uçağı parçası satışının durdurulmasına hükmetti. Lahey Temyiz Mahkemesi, “ciddi insani hukuku ihlalleri yapılması riski” nedeniyle, en geç yedi gün içinde İsrail’e malzeme tedarikinin durdurulmasına hükmetti.
Mahkeme, sivil toplum kuruluşları Oxfam Novib, PAX ve The Rights Forum tarafından açılan davayı dün karara bağladı. Davada, İsrail Hava Kuvvetleri’ne bağlı F-35 savaş uçaklarının Gazze Şeridi’nde olası soykırıma ve savaş yasalarının ciddi ihlaline katkıda bulunacağı gerekçesiyle, yedek parça ihracatının yasaklanmasını talep edildi. Ancak yerel mahkeme bu talebi reddederek teslimatın devamına karar verdi. Bunun üzerine Oxfam Novib, PAX ve The Rights Forum, kararı Lahey Temyiz Mahkemesi’ne taşıdı.
Mahkeme, İsrail’in Gazze’deki saldırıları gerçekleştirirken, sivil nüfusun durumunu yeterince hesaba katmadığını belirtti. Temyiz mahkemesi, Hollanda tarafından satılan savaş uçağı parçalarının “uluslararası insancıl hukukun ciddi şekilde ihlal edilmesine yol açacak şekilde kullanılması konusunda inkar edilemez bir risk bulunduğuna” karar verdi. Açıklamada, “İsrail’in saldırıları, aralarında binlerce çocuğun da bulunduğu sivilleri orantısız şekilde öldürmüştür.” ifadelerine yer verildi. Hollanda Dış Ticaret ve Kalkınma İşbirliği Bakanı Geoffrey van Leeuwen, mahkemenin kararını incelediklerini söyledi.
ABD yapımı savaş uçağı parçaları Hollanda’daki, Woensdrecht Hava Üssü’ndeki lojistik merkezinden İsrail ve diğer Avrupa ülkelerine gönderiliyor. Lahey Temyiz Mahkemesinde 22 Ocak’ta yapılan duruşmada, insan hakları örgütlerinin avukatları, Hollanda hükümetinin İsrail’e F-35 parçaları sevkiyatını durdurması talebini reddeden ilk derece mahkemesinin kararını bozmasını istemişti. İnsan hakları örgütlerinin avukatı Zegveld, F-35 parçalarının ihracatının, İsrail’in Gazze’de işlediği “muhtemel savaş suçlarına” Hollanda’nın ortak olması anlamına geldiğini belirtirken, mahkemenin ilk verdiği kararda ihracatı durdurmamasının hukuken yanlış ve eksik bir değerlendirme olduğunu ileri sürmüştü.
Birleşmiş Milletler (BM) kuruluşlarınca Gazze’de ihlaller tespit edildiğini belirten Zegveld, Temyiz Mahkemesinden Hollanda’nın İsrail’e F-35 parçaları sevkiyatını durdurması yönünde karar almasını talep etmişti. Hollanda devletinin avukatları ise Gazze’deki durumun henüz karmaşık olduğu, ülkenin ekonomik menfaatleri için F-35 satışının gerekliliği, ikili ilişkilerin önemi ve Hollanda yapmasa dahi diğer ülkelerin satmaya devam edeceği şeklindeki gerekçelerle İsrail’e F-35 parçaları gönderilmesini durdurma zorunluluğu olmadığını öne sürmüştü. Şimdi de diğer Batılı ülkelerin de benzer adım atması yönünde beklenti oluştu.
