Los Angeles ve çevresinde 8 gündür süren yangınlarda 37 bin dönüm alan kül oldu, 24 kişi öldü, 23 kişi kayıp. Yangının yayılmasını önlemek için kullanılan pembe toz, alevlerin çevresindeki bitki örtüsüne püskürtülüyor. "Phos-Chek" adlı ürün, yüzde 80 su, gübre tipi tuzlar ve renklendiricilerden oluşuyor. Çevresel etkileri tartışmalı olan bu toz, hassas bölgelerde yasaklanırken, insan hayatı tehlikede olduğunda istisna uygulanıyor.
ABD’nin Los Angeles şehri ve çevresinde sekizinci gününe giren orman yangınları, bölgeyi etkisi altına almaya devam ediyor. Yangınlar, 37 bin dönümden fazla alanın küle dönmesine yol açarken, en az 24 kişi hayatını kaybetti, 23 kişiye ise hâlâ ulaşılamadı. Yangınların etkilediği alanın büyüklüğü, San Francisco şehrinin yüzölçümünü geride bırakıyor.
Yangınlarla mücadelede dikkat çeken unsurlardan biri ise pembe toz şeklindeki yangın yavaşlatıcılar oldu. Bu tozlar, alevlerin çevresindeki bitki örtüsüne ve riskli alanlara püskürtülerek yangının yayılmasını önlemekte kullanılıyor. Parlak kırmızı ve pembe renkleriyle çatılarda, yollarda ve araçların üzerinde sıkça rastlanan bu kimyasal, hem yangınla mücadelede etkin bir çözüm sunuyor hem de bölgedeki manzaraya farklı bir boyut kazandırıyor.
1963’TEN BU YANA KULLANILIYOR
Yangın yavaşlatıcı ürünler arasında yer alan “Phos-Chek,” Perimeter şirketi tarafından üretiliyor ve ABD’de 1963’ten beri yangınlarla mücadelede kullanılıyor. California Orman ve Yangından Koruma Departmanı’nın (CAL FIRE) tercih ettiği bu ürün, dünya genelinde yaygın bir uygulama alanına sahip.
Şirket yetkilileri, yangın riski ortadan kalktıktan sonra tozun temizlenmesi gerektiğini vurgularken, “Yangın yavaşlatıcı ne kadar uzun süre kurursa temizlenmesi de o kadar zor olur,” uyarısında bulunuyor. Phos-Chek’in içeriği tam olarak kamuya açıklanmamış olsa da, yüzde 80 su, yüzde 14 gübre tipi tuzlar ve yüzde 6 oranında renklendirici ile korozyon önleyici maddelerden oluştuğu biliniyor.
Yangın yavaşlatıcının parlak rengi, pilotlar ve itfaiyeciler için görsel bir rehberlik sağlıyor. Birkaç gün güneşe maruz kaldığında tozun rengi toprak tonlarına dönüşerek çevreye daha az fark edilir bir görünüm kazandırıyor.
ÇEVRESEL ETKİLER VE TARTIŞMALAR
Yangın yavaşlatıcıların çevresel etkileri ise geçmişte tartışma konusu oldu. ABD Orman Hizmetleri Çalışanları Çevresel Etik Derneği, 2022 yılında bu kimyasalın su kaynaklarını kirlettiği ve balıkları öldürdüğü gerekçesiyle dava açtı. Mahkeme, bu kimyasalın kullanımının geçici olarak devam etmesine izin verirken, ABD Çevre Koruma Ajansı’ndan (EPA) onay alınmasını şart koştu.
Bu yıl ise Orman Hizmetleri, eski “Phos-Chek LC95” formülünü kullanmayı bırakarak, yaban hayatına daha az zarar veren “MVP-Fx” formülüne geçiş yaptı. Ayrıca, hassas çevresel bölgelerde yangın yavaşlatıcıların kullanımına yönelik yasaklar uygulanıyor. Ancak insan hayatı ve kamu güvenliği tehdit altında olduğunda bu yasaklara istisna tanınabiliyor.
LOS ANGELES YANGINLARI 8. GÜNÜNDE
Los Angeles'ın değişik bölgelerinde 7 Ocak yerel saatle sabah başlayan ve şiddetli rüzgarlar nedeniyle hızlıca yayılan yangınlarda, şu ana kadar 37 bin dönümden fazla alan kül oldu.
Yangınlarda 24 kişi hayatını kaybetti, yaklaşık 150 bin kişi için tahliye emri verildi.Devam eden yangınların neden olduğu toplam hasar ve ekonomik kaybın 250 milyar dolar ile 275 milyar dolar arasında olacağı tahmin ediliyor.
