Suriye'de Heyet Tahrir el-Şam liderliğindeki silahlı grupların Halep'i ele geçirmesiyle çatışmalar şiddetlendi. Ülkenin farklı bölgelerinde devam eden çatışmalar, kontrol haritasını yeniden şekillendirdi. Çok sayıda küresel, bölgesel ve yerel aktör çatışmalarda etkin rol oynuyor.
Suriye’de, Heyet Tahrir el-Şam (HTŞ) öncülüğündeki silahlı grupların geçtiğimiz çarşamba günü Suriye ordusuna saldırmasıyla başlayan çatışmalar, farklı bölgelerde şiddetlenerek devam ediyor.
Bölgedeki çatışma sahası, birçok küresel, bölgesel ve yerel aktörün katılımıyla daha karmaşık bir hâl aldı. ABD, Rusya, İran, Türkiye, İsrail, HTŞ, Suriye Milli Ordusu (SMO), Hizbullah, Suriye Demokratik Güçleri (SDG), YPG, Şii milis gruplar ve Arap aşiretler gibi pek çok aktör çatışmalarda aktif rol oynuyor.
Çatışmalar hız kesmeden devam ederken bölgede harita tekrar değişti. Aktör ülkeler ve kontrol altında tuttukları yerler şu şekilde:
SURİYE HÜKÜMETİNİN KONTROL ETTİĞİ BÖLGELER
Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad yönetimindeki hükümet, Rusya ve İran’ın yanı sıra Hizbullah ve Tahran destekli Şii milis grupların desteğiyle birçok stratejik noktada kontrolü elinde tutuyordu. Ancak, son saldırılarla birlikte hükümet güçlerinin Halep ve kuzeybatıdaki bazı bölgelerde kayıplar yaşadı.
Hükümetin kontrolünde bulunan başlıca bölgeler şunlar:
- Şam ve çevresi
- Hama’nın büyük bölümü
- Tartus ve Lazkiye’nin çoğu
- Rakka’nın bir kısmı
- Deyrizor’un belirli bölgeleri
- Süveyda vilayeti
HEYET TAHRİR EL-ŞAM (HTŞ)
El Kaide’nin Suriye kolu olarak bilinen ve Batı tarafından “terör örgütü” olarak tanınan Heyet Tahrir el-Şam (HTŞ), bölgedeki çatışmalarda önemli bir aktör olarak öne çıkıyor. HTŞ ve ona bağlı silahlı gruplar, çarşamba günü başlattıkları saldırılarda Halep’i ele geçirirken, Hama yönünde ilerleyişini sürdürüyor.
HTŞ’nin kontrol ettiği başlıca bölgeler şunlar:
- Halep
- İdlib vilayetinin büyük bölümü
- Hama ve Lazkiye vilayetinde bazı bölgeler
SURİYE DEMOKRATİK GÜÇLERİ (SDG)
Omurgasını YPG’nin oluşturduğu Suriye Demokratik Güçleri (SDG), ülkenin kuzeydoğusunda geniş bir alanı kontrol ediyor. ABD’nin desteğiyle hareket eden SDG, Rakka vilayetinin büyük bölümü ile Deyrizor’un yarısını kontrol ediyor. Ancak, SDG’nin kontrolündeki Tel Rıfat ve Şehba bölgeleri kısa süre önce SMO tarafından ele geçirildi.
SDG’nin kontrol ettiği başlıca bölgeler:
- Rakka’nın büyük bölümü
- Deyrizor’un yarısı
- Haseke
SURİYE MİLLİ ORDUSU (SMO)
Türkiye’nin desteğiyle 2017 yılında kurulan ve içinde 200’den fazla grup barındıran Suriye Milli Ordusu (SMO), özellikle YPG’nin kontrolündeki bölgelerde etkili olmaya çalışıyor. Son dönemde Tel Rıfat ve Şehba’da kontrolü ele geçiren SMO milisleri, Menbiç yönünde ilerliyor.
Suriye Milli Ordusu ve YPG arasında Deyr Hafır'da çıkan çatışmanın ardından YPG güçlerinin Menbiç'e çekildiği belirtildi.
SMO’nun kontrol ettiği başlıca bölgeler:
- Cerablus
- Azez
- Tel Rıfat
- Şehba
- Deyr Hafır’ın bazı bölgeleri
TÜRKİYE'NİN KONTROLÜ ALTINDAKİ BÖLGELER
Türkiye ise desteklediği Şam yönetimi karşıtı gruplar aracılığıyla Suriye'nin kuzeyindeki Tel Abyad ve Afrin'i kontrol ediyor.
ABD VE KURDUĞU ÜSLER
ABD öncülüğündeki koalisyon güçleri, 2014 yılından bu yana Suriye’deki varlığını sürdürüyor. IŞİD’e karşı mücadele bahanesiyle bölgeye yerleşen ABD, ülkenin en büyük petrol sahası olan Al-Omar petrol sahası ve Conoco gaz sahasında üs kurmuş durumda. Ayrıca Haseke ve Rakka vilayetlerinde de konuşlanmış durumda.
ÇATIŞMALARIN YOĞUNLAŞTIĞI BÖLGELER
1. Hama:
HTŞ ve ona bağlı grupların Halep’i ele geçirmesinin ardından Hama yönündeki ilerleyişi sürüyor. Hanasır şehir merkezini ele geçiren HTŞ güçleri ile Suriye ordusu arasında şiddetli çatışmalar yaşanıyor.
2. Deyrizor:
Fırat’ın doğusundaki Deyrizor’da, SDG güçleri Suriye hükümetine bağlı birliklere saldırdı. ABD’nin havadan destek verdiği SDG, birçok köyde hükümet güçlerine karşı operasyonlar düzenledi.
3. Tel Rıfat ve Menbiç:
SMO milisleri, SDG’nin kontrolündeki Tel Rıfat ve Şehba’da kontrolü ele geçirdi. Milisler, SDG’nin çekildiği Menbiç yönüne ilerliyor. Henüz Menbiç’te çatışma yaşanmasa da önümüzdeki günlerde bu bölgede şiddetli çatışmaların yaşanması bekleniyor.
