Gürcistan'ın "yabancı etkinin şeffaflığı" yasasını yürürlüğe koyması, Avrupa Birliği ile ilişkilerinde ciddi bir gerilime yol açtı. AB, ülkenin AB üyelik sürecini geçici olarak durdurduğunu duyurdu ve 2024 yılı için öngörülen mali yardımı askıya aldı.
"Gürcistan, tartışmalara neden olan 'yabancı etkinin şeffaflığı' yasasını yürürlüğe koyduktan sonra Avrupa Birliği'nin (AB) üyelik sürecinin askıya alındığı bildirildi.
AB'nin Gürcistan Delegasyonu tarafından yapılan açıklamaya göre, Birliğin Gürcistan Büyükelçisi Pawel Herczynski, başkent Tiflis'te katıldığı bir etkinlikte ülkenin AB'ye katılım süreci hakkında bilgi verdi.
Herczynski, 'Maalesef Gürcistan'ın AB üyelik süreci şimdilik askıya alınmış durumda' dedi ve bu kararın AB liderleri tarafından son AB Liderler Zirvesi'nde alındığını belirtti.
????1/3
— EU Delegation Georgia ???????? (@EUinGeorgia) July 9, 2024
EU Ambassador, Pawel Herczynski:
Regrettably, Georgia’s EU accession process is stopped for now – this has been decided by EU leaders during the last European Council. pic.twitter.com/52QodRsj9n
Büyükelçi, AB'nin Gürcistan'a yönelik 2024 için 30 milyon avroluk mali yardımının da durdurulduğunu açıkladı ve 'Durumun daha da kötüleşmesi halinde başka önlemler de gündeme gelebilir' dedi.
Herczynski ayrıca, 'AB-Gürcistan ilişkilerinin bu kadar düşük bir noktaya gelmesi üzücü; zira bu ilişkiler potansiyel olarak tüm zamanların en yüksek seviyesinde olabilirdi' şeklinde değerlendirme yaptı.
AB YETKİLİLERİ ÇAĞRIDA BULUNMUŞTU
Gürcistan'da, 'yabancı etkinin şeffaflığı' yasa tasarısının nisan ayında Parlamento'ya sunulmasının ardından başlayan protestolar, AB-Gürcistan ilişkilerini gerilime sokmuştu.
Yasa tasarısı, Gürcistan'daki kuruluşların yurt dışından aldıkları fonların yüzde 20'sinden fazlasını alanları 'yabancı bir gücün çıkarlarını gözeten organizasyon' olarak kaydetmelerini gerektiriyordu; aksi halde para cezalarıyla karşı karşıya kalacaklardı.
Gürcü Hayali Partisi tarafından nisan ayında sunulan ve Parlamento'da 14 Mayıs'ta kabul edilen yasa tasarısı, Cumhurbaşkanı Salome Zurabişvili tarafından 18 Mayıs'ta veto edilmişti. Ancak 28 Mayıs'ta yapılan oylamada, tasarı Zurabişvili'nin vetosunu aşarak 4'e karşı 84 oyla kabul edilmişti.
AB yetkilileri, yasanın geri çekilmesi için Gürcistan hükümetine birçok kez çağrıda bulunmuştu. AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, 24 Haziran'da Gürcistan hükümetine yönelik uyarısında, politikalarının AB'nin değerleriyle uyumlu olması gerektiğini vurgulamış ve ülkenin AB üyeliğinin risk altında olduğunu belirtmişti. Gürcistan, Mart 2022'de AB üyeliği için başvurmuş ve Aralık 2023'te aday ülke statüsü kazanmıştı.
TÜRKİYE'DEKİ DÜZENLEMEYLE BENZERLİK TAŞIYOR
Gürcistan Parlamentosu’nda kabul edilen tasarı, Türkiye’deki “etki ajanlığı” düzenlemesi ile benzerlikler taşıyor.
Gürcistan’da 29 Mayıs’ta iktidardaki Gürcü Rüyası Partisi’nin çoğunluğu elinde bulundurduğu parlamentoda onaylanan “Rusya yasası” olarak da bilinen “yabancı etkinin şeffaflığı” konulu yasa tasarısı, ülke genelinde protestolara neden olmuştu. Türkiye’de ise AK Part-MHP ittifakının meclise sunmayı planladığı ancak 9. Yargı Paketi’nde yer almayacağı belirtilen “etki ajanlığı” yasası şimdilik gündemde değil.
Gürcistan Parlamentosu’nda kabul edilen yabancı etkinin şeffaflığı konu bu yasa teklifi, kaynaklarının yüzde 20’sinden fazlasını yurtdışından alan kuruluşların “yabancı ülkelerin etkisindeki kuruluşlar” olarak kaydedilmesini öngörüyor. İktidara göre ülkedeki sivil toplum kuruluşlarının finansmanının çoğu şeffaf değil. Daha önce Rusya’da Kremlin hükümetinin de buna benzer çıkardığı bir yasayla benzerlik taşıması nedeniyle bu mevzuata “Rusya yasası” deniyor.
