Son haftalarda ateşli protestoların meydana geldiği Fransa’nın on binlerce kilometre ötedeki toprağı Yeni Kaledonya'ya ilişkin konuşan muhalif Fransız vekil Bilongo, bölgenin sömürge olmaktan çıkarılması gerektiğini ifade etti.
Yerel halk Kanakları seçimlerde etkisizleştirmek için hazırlanan anayasal reform girişimine karşı 13 Mayıs'ta gösterilerin başladığı Fransa'nın Hint-Pasifik bölgesindeki kolonisi Yeni Kaledonya'daki olaylar hakkında konuşan muhalefetteki Boyun Eğmeyen Fransa (LFI) Partisi’nden Milletvekili Carlos Martens Bilongo, 1853'ten bu yana vesayet altında olan ülkenin sömürge olmaktan çıkarılması gerektiğini söyledi.
Bilongo, Fransız hükümetinin Ada halkı Kanakları seçimlerde etkisizleştirmek için hazırladığı anayasal reformun Ulusal Meclis’ten geçmesinin Ada'da ortalığı karıştırdığını belirten Bilongo, "Şimdi 7 kişinin öldüğü bir durum var" dedi.
Partisinin mecliste müzakereler sırasında bu reformdan dönülmesi gerektiğini savunduğunu anlatan Bilongo, bu reformun Yeni Kaledonya'da gerilime yol açtığını ifade etti. Fransız milletvekili, Yeni Kaledonya'nın Birleşmiş Milletler’e (BM) göre dünyada sömürgesizleştirilmesi gereken 17 bölgeden biri olduğunu kaydetti.
"Fransa'nın denizaşırı topraklarıyla hep özel bir diyaloğu oldu özellikle Kanaky ile (Yeni Kaledonya), burası 170 yıl önce özgür topraklardı ve sömürgeleştirildi" diyen Bilongo, Ada'daki yerel seçimleri için seçmen kütüğüne başka seçmenlerin eklenmesi konusunun Kanaklar için hayati önemde olduğunu vurguladı.
Kanakların Kovid-19 salgınında yaşanan kayıplar nedeniyle yas gelenekleri gereği 2021'de Yeni Kaledonya'nın bağımsızlık referandumunu boykot ettiğini hatırlatan Bilongo, bu duruma rağmen referandumun düzenlenmesini eleştirdi.
‘BU REFORMLA 40 YILLIK KAYNAŞMA TEHLİKEYE ATILDI’
Bilongo, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un 22 Mayıs'ta Ada'dan ayrılmasının ardından bölgede bir kişinin daha hayatını kaybettiğine dikkati çekerek, Ada halkının Macron'un anayasal reformu geri çektiğini duymak istediklerini anlattı. LFI Milletvekili Bilongo, "Bilinmeli ki 1988 ve 1998'de halklar arasında bir kaynaşma ve ortak kader görüntüsü oluşturabilen Matignon ve Noumea anlaşmaları oldu. Ancak bu reformla 40 yıllık kaynaşma tehlikeye atıldı" değerlendirmesinde bulundu.
YÜZLERCE KİŞİ GÖZALTINDA
Fransız hükümeti, başta başkent Noumea olmak üzere Ada'nın çeşitli noktalarında haklarını isteyen Kanakların meşru taleplerini güç kullanarak bastırmak için bölgeye çok sayıda polis ve jandarma sevk etti.
Yeni Kaledonya'da 15 Mayıs'ta sosyal medya platformu TikTok yasaklandı ve 12 gün boyunca olağanüstü hal ilan edildi. Fransız resmi kaynaklarına göre, Ada'daki olaylarda 7 kişi yaşamını kaybetti, 370'ten fazla kişi gözaltına alındı.
