Beşar Esad’ın iktidarı süresince işlediği suçlar dünya gündemindeyken, başkan olmadan önceki dönemde de adını kirleten olaylar gün yüzüne çıkmaya başladı. Babası Hafız Esad’a yönelik müdahaleleri, eski başbakan Mahmud el-Zuabi’nin şüpheli ölümü ve petrol anlaşmalarındaki karanlık ilişkiler, Esad’ın iktidar hırsının ilk sinyallerini veriyor. Şimdiye dek gizli kalan bu karanlık geçmiş, Esad ailesinin çöküşüyle yeniden tartışmaya açtı.
Beşar Esad’ın 8 Aralık’ta Rusya’ya kaçışıyla rejiminin çökmesinin ve ailesinin yaklaşık altmış yıl süren iktidarının sona ermesinin üzerinden bir ay geçti. Bu süreçte ortaya çıkan bilgiler, modern ve çağdaş tarihinin en kötü dönemlerinden birine ışık tutuyor. Gözlemciler, özellikle Beşşar Esad’ın, devlet başkanı olmadan önce işlediği suçların, bugüne kadar yeterince gündeme getirilmediğine dikkat çekiyor.
BABASI HAFIZ ESAD’A KARŞI İŞLEDİĞİ SUÇLAR
Beşar Esad’ın başkan olmadan önce işlediği en önemli suçlardan biri, kendi babası Hafız Esad’a karşı işlediği iddia edilen suçlar. Hafız Esad’ın eski başbakanlarından merhum Mahmud el-Zuabi’nin oğlu Dr. Muflih el-Zuabi, al Arabiya kanalına yaptığı açıklamada Hafız Esad’ın 1998-1999 yıllarında sağlık durumunun kötüleştiğini ve sinir sistemi rahatsızlıkları ile Alzheimer hastalığından muzdarip olduğunu söyledi. Doktoruna göre Hafız Esad’ın konuşmasını ve çevresini algılamasını sağlamak için bazı ilaçlar kullanması gerektiğini belirtti.
Zuabi’nin açıklamasına göre, Beşar Esad, babasının ilaçlarının zamanlaması ve uygulanma şekline müdahale ederek sağlık durumunun daha da kötüleşmesine neden oldu. Bu durumun, Beşşar’ın, babasının sağlık sorunlarından yararlanarak ülkenin tüm yönetimine hâkim olma planının bir parçası olduğu öne sürüldü.
PETROL ANLAŞMALARI VE BAKAN ATAMALARI
El-Zuabi, Beşar Esad’ın, babasının başbakanıyla yaşadığı çatışmaların temelinde petrol anlaşmaları ve bakan atamalarının yer aldığını belirtti. Beşar’ın, petrol anlaşmalarını kendi yakın çevresine yönlendirmek istediği, bu nedenle dönemin başbakanıyla ciddi bir anlaşmazlık yaşadığı ifade edildi. Bu anlaşmazlıklar, başbakanın görevden alınmasına ve daha sonra suikasta uğrayarak öldürülmesine kadar uzandı.
BAŞBAKANIN ÖLÜMÜ VE HAFIZ ESAD’IN VEFATI
Mahmud el-Zuabi’nin intihar ettiği açıklanmış olsa da, bu olayın bir suikast olduğuna dair şüpheler, o dönemde Suriye kamuoyunda yaygın olarak dile getirildi. El-Zuabi, 13 yıl boyunca başbakanlık yapmış güçlü bir isimdi ve Hafız Esad döneminin en etkili figürlerinden biriydi. Bu nedenle, Beşar Esad’ın onun ölümünden sorumlu olduğu iddiaları, yıllarca dillendirildi.
El-Zuabi’nin ölümü ile Hafız Esad’ın vefatı arasında yalnızca bir ay vardı. Başbakan, Mayıs 2000’de ölmüş, Hafız Esad ise Haziran 2000’de hayatını kaybetmişti.
Bu bilgiler, Beşar Esad’ın başkan olmadan önceki dönemde bile iktidar hırsıyla şekillenen bir lider olduğunu ve suçlamaların bugüne kadar gizli tutulmaya çalışıldığını ortaya koyuyor.
