Tarihi siyasi suikastlarla dolu olan ABD'de kabus tekerrür etti. Pensilvanya'da seçim çalışması yapan Trump, mitingde silahlı saldırıya uğradı. Saldırganın öldürüldüğü olayda, Cumhuriyetçi aday kulağından yaralandı. Suikast girişimi ülkede bireysel silahlanmayı tekrar gündeme getirdi. Olaya ilişkin 'Seçim yarışını etkileyebilir' yorumları yapıldı.
137 METRE UZAKTAN YEDİ KURŞUN
İlk döneminde açıklamaları ve kararlarıyla adı sürekli skandallarla anılan Donald Trump, kasımdaki seçimlerde ikinci kez Beyaz Saray'a geçmek için yarışıyor. Rakibi Demokrat Başkan Joe Biden'a şimdiden 6 puan fark atan Trump, Pensilvanya mitinginde, kayıtlı bir Cumhuriyetçi olan 20 yaşındaki Thomas Matthew Crooks'un silahlı saldırısına uğradı. 137 metre uzaklıktan 7 kuşun sıkan Crooks, Trump'ı kulağından yaraladı. Eski başkan isabet sonrası yere düştü, ardından yüzü kan içinde olmasına rağmen yumruğunu kaldırıp konuşmayı devam etti. Saldırgan ise öldürüldü.
SİYASAL ŞİDDETETE İZİN VERMEYİZ
Korumalarının sahneden indirdiği Trump, zırhlı aracıyla hastaneye kaldırıldı. Kurşunların isabet ettiği bir izleyici hayatını kaybetti, iki izleyici ağır yaralandı. Rakibini arayan Biden ise saldırıya sert tepki gösterdi. Siyasal şiddetin kabul edilemez olduğunu belirtti. “Herkes bunu kınamalı. Ülkede ayrışmaya izin vermeyiz" dedi. Olay sonrası ihmal iddiaları da gündeme geldi. Bir tanık faili gördüklerini Gizli Servis'i uyarmalarına rağmen bir şey yapılmadığını söyledi. Gizli Servis de 'Saldırı miting alanı dışında oldu' açıklaması yaptı. Başlatılan soruşturmanın ise aylar sürebileceği belirtildi.
159 YILDA 10 SUİKAST
ABD'de başkanlara yönelik 159 yılda 10 siyasi suikast düzenlendi. Bunlardan, Abraham Lincoln (14 Nisan 1865), James Garfield (2 Temmuz 1881), William Mckinley (6 Eylül 1901), John F. Kennedy (22 Kasım 1963) hayatını kaybetti. 6 başkan da yaralı kurtuldu.
KURŞUN DERİMİ DELİP GEÇTİ
Tedavisi sonrası ‘Truth Social’ isimli kendi sosyal medya platformunda açıklama yapan Trump, mitingde ‘Vınlama sesi, silah seslerini duyduğumda bir şeylerin ters gittiğini anladım. Anında kurşunun derimi delip geçtiğini hissettim. O kadar kan aktı ki, ne olduğunu anladım’ dedi. Ardından destekçilerine “Asla teslim olmayacağım” yazılı e-posta yolladı. Yaşanan olay Trump’ın daha önce bireysel silahlanmaya verdiği desteği tekrar gündeme getirdi.
ABD, tarihi bir suikastla daha sarsıldı. Cumhuriyetçi Parti başkan adayı Trump, miting sırasında konuşurken kurşunlara hedef oldu. Kulağından yaralanan Trump’ın durumu iyi ancak seyircilerden 1’i öldü, 2’si ağır yaralandı. 20 yaşındaki saldırgan da öldürülürken, olay ülkede bireysel silahlanmayı yeniden gündeme getirdi. Eski başkan, toplu silahlı saldırılara karşı yapılması gereken tek şeyin, daha çok sayıda bireyin silahlanması olduğunu savunmuştu.
Pennsylvania eyaletinde yaptığı seçim mitingi sırasında birkaç el silah sesinin duyulmasının ardından, Trump kür sünün arkasında eğilerek saklanmaya çalıştı ve gizli servis ajanları Trump’ı korumak için podyuma doğru koştu.
İŞTE KURŞUNUN İSABET ANI
Suikast girişiminin yankıları sürerken, ABD basınında çarpıcı bir fotoğraf yayınlandı. New York Times’ın foto-muhabiri Doug Mills, Trump’ı kulağından yaralayan kurşunu isabet etmeden saliseler önce görüntüledi. Emekli FBI ajanı Michael Harrigan, eski ABD Başkanı Donald Trump’a yönelik suikast girişiminde fotoğraflanan merminin ilerleyiş anına ilişkin, “Merminin kulağın içinden geçmesi için açı biraz düşük görünüyor ancak silahlı kişinin birkaç el ateş etmesi durumunda bu imkansız değil.” dedi.
YÜZDE 100 GÜVENLİK HATASI
BBC’ye konuşan bir şahit, mitingde ateş açılmadan dakikalar önce silahlı bir adamın çatıda görüldüğünü söyledi. Greg Smith, saldırganın etkinlik alanının hemen dışındaki bir binanın tepesine tırmandığını gördüğünü bildirdi. “Kendi kendime ‘Trump neden hala konuşuyor, neden onu sahneden indirmediler’ diye düşünüyordum... Sonra beş el silah sesi duyuldu” diyen Smith, Gizli Servis ajanlarının saldırganı vurduğunu gördüğünü dile getirdi. Smith, 3-4 dakika boyunca yetkilileri uyarmaya çalıştığını ancak çatının eğimi nedeniyle muhtemelen silahlı saldırganı göremediklerini düşündüğünü söyledi: “Neden tüm çatılarda Gizli Servis yoktu? Burası büyük bir yer değil. Bu bir güvenlik hatası, yüzde 100 güvenlik hatası.”
DÜNYADAN TEPKİ YAĞDI
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, eski ABD başkanı Donald Trump’a yönelik gerçekleştirilen silahlı saldırıyla ilgili sosyal medya hesabından paylaşım yaptı. Trump’a geçmiş olsun dileklerini ileten Erdoğan, “ABD’nin 45’inci Başkanı ve Başkan Adayı Sayın Donald Trump’a yönelik gerçekleştirilen suikast girişimini şiddetle kınıyorum. Sayın Trump’a, ailesine ve sevenlerine en içten geçmiş olsun dileklerimi iletiyorum. Türkiye olarak dost ve müttefik ABD halkının yanında olacağız” dedi. Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova ise, ABD’de başkan ve başkan adaylarına yönelik suikast girişimlerinin ülkenin iç siyasi yaşamında “gelenek” olduğunu söyledi. Çin Devlet Başkanı Şi, suikast girişimine ilişkin Trump için üzüntüsünü ifade etti. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Trump’ın saldırıya uğramasını “demokrasilerimiz için trajedi” şeklinde değerlendirdi. Avrupa Birliği (AB) ve NATO da, ABD’deki seçim kampanyası sırasında eski Başkanı Donald Trump’ın silahlı saldırıya uğramasını kınadı.
SUİKASTA UĞRAYAN BAŞKANLARDAN 4'Ü ÖLDÜ, 6'SI KURTULDU
Eski ABD Başkanı Abraham Lincoln, 14 Nisan 1865’te eşi Mary Todd Lincoln ile Washington’da “Amerikalı Kuzenimiz” adlı komedi oyununun özel bir gösterimine katıldıkları sırada suikasta uğradı. Bir gün sonra öldü. Öldürülen ikinci başkan ise 2 Temmuz 1881’de James Garfield oldu. Ülkede üçüncü suikast ise 6 Eylül 1901’de 25. ABD Başkanı William MCKinley’e yapıldı. ABD’de ölümle sonuçlanan son suikast ise Kasım 1963’te 25. ABD Başkanı John F. Kennedy’ye düzenlendi. Theodore Roosevelt, Franklin Roosevelt, Gerald Ford, Ronald Reagan ve George W. Bush ise suikastlardan kurtuldu. Bşkan adayları da suikast ve saldırıların hedefi oldu. Demokratların başkan adayı Robert F. Kennedy, 1968 Kaliforniya ön seçimlerini kazanması dolayısıyla yaptığı zafer konuşmasından birkaç dakika sonra silahlı saldırıda öldürüldü. 1972’de ise bu sefer silahlı saldırının hedefi eski Alabama Valisi ve başkan aday adaylarından George Wallace oldu.
SALDIRGAN CUMHİRYETÇİ VE ÖDÜLLÜ BİR MATEMATİKÇİ ÇIKTI
ABD’nin eski başkanı Donald Trump’a yönelik suikastın failinin 20 yaşındaki Thomas Matthew Crooks’un kayıtlı Cumhuriyetçi olduğu ancak Demokrat bir gruba daha önce bağış yaptığı belirlendi. Pittsburgh’un banliyösü Bethel Park’ta, miting alanının yaklaşık 56 kilometre güneyinde yaşayan Crooks, Bethel Park Lisesi’nden 2022’de mezun oldu, Ulusal Matematik ve Bilim Girişimi’nden 500 dolarlık bir başarı ödülü aldı. New York Times’ın aktardığı 2022 tarihli mezuniyet töreni videosu, Crooks’un lise diplomasını alkışlar eşliğinde aldığını gösteriyor. Törenin videosunda gözlüklü, siyah cübbeli Crooks’un bir okul yetkilisiyle poz verdiği görüldü.
Tüm dünya dün sabah şok edici bir suikast haberiyle uyandı. Tarihinde birçok başkanın ve başkan adayının suikastlara uğradığı ABD’de Donald Trump da kurşunların hedefi olmuştu.
Pennsylvania eyaletinde yaptığı seçim mitingi sırasında birkaç el silah sesinin duyulmasının ardından, Trump kürsünün arkasında eğilerek saklanmaya çalıştı ve gizli servis ajanları Trump’ı korumak için podyuma doğru koştu. Bu sırada etrafını saran korumalara “Ayakkabılarımı alayım” dediği duyulan Trump, kürsüden götürülmeden önce kalabalığa doğru yumruğunu kaldırarak selam verdi. Olayın görüntülerinde Trump’ın kulağından kan aktığı da görüldü.
Olayın ardından açıklama yapan ABD’li üst düzey yetkilileri korumakla görevli Gizli Servis “saldırganın miting alanı dışındaki yüksek bir noktadan, 18.15 sıralarında sahneye doğru birden çok kez ateş açtığını” belirtti. Açıklamada mitinge katılan bir kişinin öldüğü, iki kişinin de ağır yaralandığı söylenirken, ajanların saldırganı olay yerinde öldürdüğü kaydedildi. Eski Başkan Trump’ın güvende olduğu belirtildi. Olayın soruşturma altında olduğu ve FBI’ın bilgilendirildiği eklendi. Ardından FBI öldürülen saldırganın kimliğini belirledi.
Thomas Matthew Crooks isimli bu kişinin 20 yaşında olduğu, suikast girişiminin gerçekleştiği yer olan Butler’da yaşadığı açıklandı. Donald Trump olayın hemen ardından kendi sosyal medya platformu Truth Social’da yaptığı ilk açıklamada “saldırıda yaptıkları çabuk müdahaleden” dolayı Gizli Servis ve diğer kolluk güçlerine teşekkür etti.
Trump, miting sırasında hayatını kaybeden taraftarının yakınlarına başsağlığı dilerken “Böyle bir olayın ülkemizde yaşanması inanılmaz” dedi. Trump ayrıca “Sağ kulağımın üst kısmını delen bir mermiyle vuruldum. Bir şeylerin ters gittiğini hemen anladım. Bir vızıltı sesi ve silah sesleri duydum ve deriyi delen mermiyi derhal hissettim. Çok fazla kanama vardı ve o an neler olduğunu fark ettim” ifadelerini kullandı. Donald Trump, hastanedeki kontrollerin ardından New Jersey’deki evine döndü. Burada da, “Şu anda birlik olmamız her zamankinden daha önemli. Korkmak yok” açıklaması yaptı.
Başkan Joe Biden ise açıklamasında olayla ilgili bilgi aldığını belirtirken rakibi için “güvende ve iyi olduğu için müteşekkirim. Ona, ailesine ve mitingdeki herkese dua ediyorum. Jill ve ben Trump’ı güvende kıldıkları için Gizli Servis’e müteşekkiriz. Bu tür şiddetin Amerika’da yeri yok. Ulusça birleşip, olanları kınamalıyız” dedi. ABD’de hem Demokrat hem de Cumhuriyetçi partili yetkililerden kınama mesajları geldi. Trump’a yönelik suikast girişimi bireysel silahlanmayı gündeme taşıdı.
ABD’de gündemi sürekli meşgul eden konulardan biri olan bireysel silahlanma sorunu, ülke anayasasındaki ikinci değişiklik maddesine dayanıyor. “Silahlanma hakkı” olarak bilinen yasada, “Düzenli bir milis gücü, hür bir eyaletin güvenliği için zorunlu olduğundan halkın silah bulundurma ve taşıma hakkı ihlal edilmeyecektir.” ifadesi yer alıyor. Trump’ın suikast girişimine maruz kaldığı yer olan Pensilvanya eyaletinde, 21 yaş ve üstü kişiler, ateşli silah taşıma ruhsatı için başvuru yapabiliyor. İptal edilmediği sürece 5 yıl geçerli bu ruhsat, kişilerin üzerlerinde veya bir araçta gizlenmiş olarak ateşli silah taşımalarına izin veriyor.
Trump 2015’te Cumhuriyetçi Parti’den ilk başkan adayı olduğunda Parti’nin silah kontrolü konusundaki klasik çizgisine gelmişti. Cumhuriyetçiler bireysel silahlanmaya yasal düzenleme getirilmesinin, anayasanın bireysel silahlanmaya izin veren 15 Aralık 1791 tarihli 2. maddesine aykırı olduğunu savunuyor. Trump da, toplu silahlı saldırılara karşı yapılması gereken tek şeyin, daha çok sayıda bireyin silahlanması olduğunu savunmaya başlamıştı. Mayıs 2016’da da, kendi partisi bile Trump’ın adaylığı hakkında henüz fikir birliği sağlayamamışken, Trump, Ulusal Silah Birliği’nin (NRA) desteğini almıştı. Bundan sonra Trump açıklamalarında ve kampanya sitesinde NRA’nın silahlanma konusundaki sert tutumunu benimsedi.
NRA, Trump’ın başkanlık kampanyasını desteklemek için 30 milyon dolardan fazla para harcadı. ABD Başkanı Joe Biden ise, 2022 Haziran ayında ABD Senatosu’nun kabul ettiği silah kontrolü yasasını imzalamıştı. Yasa teklifi, 21 yaş altındakilerin ateşli silah alımının kısıtlanmasını ve yasa dışı silahların satışını denetlenmesini öngörüyordu.
133 METREDEN AR-15'LE ATEŞ ETTİ
Suikast girişimine karışan kişi Bethel Park, Pennsylvania’dan 20 yaşındaki Thomas Matthew Crooks’tu. Trump’ı hedef alan ve kulağından yaralayan saldırganın konuşma yapılan kürsüye yaklaşık 133 metre mesafede olduğu belirlendi. Google Earth görüntüsünde anayola yakın, yan yana üç binanın çatısının görüldüğü lokasyonun önündeki alanda seçim mitingi için kürsüye çıkan Trump, kürsünün kuzeyinde kalan bir başka binanın çatısındaki saldırgan tarafından hedef alındı. Kürsünün hemen sağında ise ABD Gizli Servisi keskin nişancıları yüzleri saldırganın bulunduğu yöne dönük olarak bulunuyordu. Saldırganın AR-15 tipi yarı otomatik tüfekle, saldırı için çatıya çıktığı belirlendi. Suikast ya da keskin nişancı tüfeği olmayan, piyade tüfeği AR-15 ile 22 kalibre (5.56) mermi ile ateş açan saldırgan, tetiğe basmasının hemen ardından koruma ekibindeki keskin nişancılar tarafından tespit edilerek öldürüldü.
