2018’in ocak ayında 4,4 milyar dolar yükselen cari açık 7 milyar 96 milyon dolar oldu. Böylece on iki aylıkta rakam 51,6 milyar dolara çıkarak Mayıs 2014’ten sonraki zirvesini gördü. Enerji faturası ve dış ticaret açığı dengeyi bozan unsurların başında geldi.
EKONOMİ SERVİSİ/İSTANBUL
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından Ocak 2018 dönemine ilişkin ödemeler dengesi verileri açıklandı. Buna göre, cari işlemler açığı, ocakta geçen yılın aynı ayına kıyasla 4 milyar 402 milyon dolar artarak 7 milyar 96 milyon dolar olarak gerçekleşti. Bunun sonucunda, on iki aylık cari işlemler açığı 51 milyar 572 milyon dolar oldu. Böylece on iki aylık cari açık 2014’ten bu yana en yüksek seviyeye çıktı.
Söz konusu gelişmede, ödemeler dengesi tablosundaki dış ticaret açığının 2017’nin aynı ayına göre 4 milyar 537 milyon dolar artarak 7 milyar 634 milyon dolara ve birincil gelir dengesi açığının 82 milyon dolar artarak 479 milyon dolara yükselmesi etkili oldu.
Hizmetler dengesi altında seyahat kaleminden kaynaklanan net gelirler, geçen yılın aynı ayına göre 127 milyon dolar yükselişe 822 milyon dolara ulaştı. Birincil gelir dengesi kalemi altında yatırım geliri kaleminden kaynaklanan net çıkışlar, 2017’nin ocak ayına kıyasla 54 milyon dolar artarak 401 milyon dolar oldu.
İkincil Gelir Dengesi kalemi kaynaklı net girişler, geçen yılın aynı ayına göre 71 milyon dolar azalarak 98 milyon dolara geriledi.
Doğrudan yatırımlardan kaynaklanan net girişler ocakta geçen yılın aynı dönemine kıyasla 149 milyon dolar azalarak 288 milyon dolar olarak gerçekleşti.
Portföy yatırımları 4 milyar 917 milyon dolar tutarında net giriş kaydetti. Alt kalemler itibarıyla incelendiğinde, yurt dışı yerleşikler hisse senedi piyasasında ve devlet iç borçlanma senetleri piyasasında sırasıyla 289 milyon dolar ve 1 milyar 195 milyon dolar net alış yaptı.
Yurt dışındaki tahvil ihraçlarıyla ilgili olarak, bankalar ve diğer sektörler sırasıyla 1 milyar 246 milyon dolar ve 493 milyon dolar net borçlanma gerçekleştirdi. Genel Hükümet, 2 milyar dolar yeni tahvil ihracında bulundu.
Diğer yatırımlarda 7 milyar 474 milyon dolar tutarında net giriş gerçekleşti. Diğer yatırımlar altında, yurtiçi bankaların yurtdışı muhabirlerindeki efektif ve mevduat varlıkları 2 milyar 592 milyon dolar net azalış, yurtdışı bankaların yurt içindeki mevduatları ise 922 milyon dolar net artış kaydetti.
Yurtdışından sağlanan kredilerle ilgili olarak, bankalar ve Genel Hükümet sırasıyla 88 milyon dolar ve 120 milyon dolar net geri ödeme, diğer sektörler 1 milyar 93 milyon dolar net kullanım gerçekleştirdi.
Resmi rezervlerde 4 milyar 381 milyon dolar net giriş gözlendi.
EKONOMİNİN HIZI BELİRLEYİCİ OLACAK
Geçen yıl cari açığı artıran faktörlerin başında gelen enerji ve altın ticaretindeki gelişmelerin 2018’de devam edip etmeyeceğinin kritik olacağına değinen Ekonomist Haluk Bürümcekçi, şunları ifade etti: “Petrol fiyatlarının son dönemde yükselerek halen 55 dolar olan 2017 ortalamasının üzerinde seyretmesi cari açığı artırıcı etkide bulunmaya devam edecektir. Altın ticaretinde ise geçen yıl 10 milyar dolar açık vermemiz, altın ithalatı geçen yıl gibi devam etmeyecekse, lehte baz etkisi oluşturabilir. Ayrıca, ocak-şubat dönemi verilerinden görüldüğü kadarıyla yıla güçlü bir giriş yapan ekonomik aktivitenin bir yavaşlama gösterip göstermeyeceği ve gösterecekse bunun ne boyutta olacağı da kritik belirleyici olacaktır. Buna karşılık, pozitif bir faktör olarak, AB pazarı ve genel olarak küresel çapta büyümenin güçlenmesi ihracat açısından ümit vericidir. Ayrıca, turizm gelirlerinin, turist sayısının artış eğilimini korumasıyla toparlanma göstermeye devam edeceği beklenmelidir.”
ÇEKİRDEK DE ISINIYOR
Halk Yatırım Araştırma Direktör Banu Kıvcı Tokalı da yıllık cari açıktaki hızlanmanın ilk çeyrek boyunca devam edebileceğini kaydetti. Tokalı, yılın ilk çeyreğinde yıllık açıktaki genişlemenin devam etmesini ve 55 milyar dolar civarına yükselmesini beklediklerini aktararak, ancak baz etkisinin azalan olumsuz etkisiyle yıl sonuna ait 48 milyar dolar düzeyindeki açık tahminlerini koruduklarını bildirdi. Yıllık cari açıktaki hızlanmada altın ve petrol ithalatının önemli etkisinin bulunduğuna, altın ve enerji dışı çekirdek açıkta da artışın devam ettiğine dikkati çeken Tokalı, “Geçen yılın ağustos sonunda pozitif bölgeye geçen 12 aylık kümülatif bazda çekirdek cari denge, 2018’in ocak sonunda 5,9 milyar dolarlık açığa işaret ediyor, ancak yine de Ocak 2017 sonundaki 10,7 milyar dolarlık açık düzeyine göre daha ılımlı kalıyor” değerlendirmesinde bulundu.
