Cumhurbaşkanı, AKPM’nin dondurma kararı sonrası AB Konseyi Başkanı Tusk ve AB Komisyonu Başkanı Juncker’le ilk kez yüz yüze görüştü. Zirveden, ‘İlişkilerin canlandırılması’ kararı çıktı.
NATO zirvesi için gittiği Brüksel’de beş kritik görüşme gerçekleştiren Cumhurbaşkanı Erdoğan, AB lideriyle de bir araya geldi. Zirveden, son dönemde gerilen ilişkilerin canlandırılması, mülteci anlaşmasının hayata geçirilmesi ve terörle mücadelede işbirliği çıktı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, NATO Devlet ve Hükümet Başkanları Toplantısı’na katılmak üzere gittiği Belçika’nın başkenti Brüksel’de NATO programı ve zirve kapsamında kritik görüşmeler gerçekleştirdi. En son Ekim 2015’te bir araya geldiği Avrupa Birliği liderleriyle buluşan Erdoğan, Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi’nin Türkiye’yi yeniden siyasi denetime alması kararının ardından AB Konseyi Başkanı Donald Tusk ve AB Komisyonu Başkanı Jean Claude Juncker’le ilk kez yüz yüze görüşme gerçekleştirdi. Erdoğan, ikili görüşmeler kapsamında Fransa Cumhurbaşkanı Emmaunel Macron, İngiltere Başbakanı Theresa May ve Almanya Şansölyesi Angela Merkel’le de bir araya geldi. Kritik görüşmelerde önemli başlıklar masadaydı.
FRANSIZ MEVKİDAŞI İLE GÖRÜŞTÜ
NATO’nun 1.1 milyar dolara mal olan yeni binasının açılışının yapıldığı zirvede Erdoğan’ın ilk teması, Fransa’nın çiçeği burnunda Cumhurbaşkanı Macron’la oldu. Türkiye-Fransa ilişkilerini daha da güçlendirme konusunda kararlılıklarını vurgulayan iki lider, savunma sanayinde iş birliğinin yanı sıra karşılıklı ticaret hacmini 20 milyar euroya yükseltme konusunda da mutabık kaldı. Suriye, Irak ve diğer bölgesel konuların da ele alındığı görüşmede, PKK ve IŞİD dahil terörün her türüyle ortak mücadelenin önemine işaret edildi. Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Fransız mevkidaşı Macron, Türkiye-AB ilişkilerine yeniden ivme kazandırılması gerektiğine de dikkati çekti. 45 dakikalık görüşmede Erdoğan Macron’a “15 Temmuz Darbe Girişimi ve Milletin Zaferi” kitabını verdi. Öte yandan Associated Press’in iddiasına göre, görüşmede gündeme gelen konulardan biri de 2 hafta önce Batman Hasankeyf’te gözaltına alınan National Geographic’in Fransız fotoğrafçısı Mathias Depardon oldu. Macron’un, Erdoğan’dan 8 Mayıs’tan bu yana gözaltında tutulan ve açlık grevinde olan Depardon’un dosyasına yakında bakmasını istediği belirtilirken, Erdoğan’ın dosyayı hızlı bir şekilde inceleyeceğini belirttiği öne sürüldü. Macron bu görüşmenin hemen ardından ABD Başkanı Donald Trump’la bir araya geldi.
Erdoğan’ın en kritik temaslarından biri de AB Konseyi Başkanı Tusk ve AB Komisyonu Juncker ile yaptığı görüşmeydi. Son dönemde gerilen Ankara-Brüksel ilişkileri açısından hassas öneme sahip görüşmede Türkiye ile AB arasında Mart 2016’da imzalanan mülteci anlaşmasının hayata geçirilmesi gerektiği ifade edildi. Olumlu bir atmosferde geçtiği belirtilen görüşmede, Türkiye-AB ilişkilerinin yeniden canlandırılmasının önemine ve terörle mücadelede iş birliğini güçlendirmenin gerekliliğine değinildi. Kıbrıs meselesiyle ilgili ise adil ve kalıcı bir çözüm bulunmasının önemli olduğu vurgulandı. Erdoğan daha sonra Avrupa Parlamentosu Başkanı Antonio Tajani’yi kabul etti. Görüşmede Türkiye ile AP arasındaki ilişkilerin mevcut durumu ve sonrası için yapılacakların ele alındı. Ardından Erdoğan yeni karargah binasındaki resepsiyona katıldı.
Erdoğan, İngiltere Başbakanı Theresa May’le de görüştü. Masada Türkiye ile İngiltere arasında savunma alanındaki stratejik işbirliği anlaşmasının olduğu ifade edildi. TFX muharip savaş uçağı projesi de değerlendirildiği kaydedildi. İngiltere’nin AB’den ayrılmasının ardından iki ülke arasında imzalanması beklenen serbest ticaret anlaşmasının da ele alındığı bildirildi.
Merkel’den İncirlik tehdidi
Cumhurbaşkanı Erdoğan’la görüşmesi öncesi konuşan Almanya Başkanı Merkel İncirlik Üssü’nde görevli Alman askerlerinin Federal Meclis milletvekilleri tarafından ziyaret edilmesi konusunun masada olacağını belirtti. Parlamento ordusuna sahip olduklarını Erdoğan’a ileteceğini aktaran Merkel “Askerlerimizin Federal Meclis üyeleri tarafından ziyaret edilebilmeleri gerekir. Aksi takdirde İncirlik’i terk etmek zorundayız. Ziyaretler Alman ordusunun faaliyetleri için esas teşkil etmektedir” diye konuştu.
‘Türkiye ile diyalog kolay değil’
Alman Federal Meclisi üyelerinden oluşan bir heyetin Türkiye’ye yapacağı ziyaretin iptal edilmesi, Ankara-Berlin hattında yeni bir gerilime yol açtı. Almanya Dışişleri Bakanı Sigmar Gabriel, Türkiye’nin Alman vekillere ülkeye “giriş yasağı” uyguladığını iddia etti. Yaşanılanları çok ciddi bir gelişme olarak tanımlayan Gabriel, bundan sonra Türkiye ile diyaloğun kolay olmayacağını söyledi. İptal edilen ziyarette Federal Alman Meclis Başkan Yardımcısı Claudia Roth’un başkanlığındaki heyetin 25-28 Mayıs tarihleri arasında Ankara, Diyarbakır ve İstanbul’da temaslarda bulunması bekleniyordu.
Krizin yeni adı: İade
Referandum kampanyaları sırasında Türk bakanların etkinliklerini iptal eden ve bazı FETÖ’cü subayların iltica talebine yeşil ışık yaktığı belirtilen Almanya ile son dönemde yaşanan İncirlik Üssü krizinin etkileri sürerken yeni bir gerilim kapıda. 31 Ağustos 2015’te öldürülen AK Parti Diyarbakır Gençlik Kolları eski Başkanı Yunus Koca cinayetinin azmettiricisi olarak kırmızı bültenle aranan M.S.F’nin 13 Aralık 2016 Köln’de yakalandığı, ancak Türkiye’ye iade edilmek yerine serbest bırakıldığı ortaya çıktı. İnterpol Daire Başkanlığı da Almanya’daki muhatap kuruma yazı yazarak ‘Suçluların iadesi anlaşması’ gereğince, şüphelinin yakalanarak Türkiye’ye iade edilmesini istedi.
