Süleymani cenazesini koordine edemediği için 56 kişinin ölümüne yol açan İran’ın ‘80 ABD askerini vurduk’ söylemi de manipülasyon çıktı. Son olarak 176 kişinin can verdiği faciada ‘sorumlu değiliz’ diyen Tahran, yolcu uçağını yanlışlıkla düşürdüğünü üç gün sonra itiraf etti. Yaşananlar ülke yönetiminde ehliyet, liyakat ve devlet aklının yerine hamasetin geçirilmesinin vahim sonuçlarını gösterdi. Devrim Muhafızları komutanı uçağın Cruise füzesi sanılarak vurulduğunu açıklarken Dışişleri Bakanı Zarif özür diledi. Ukrayna ise tazminat talebinde bulunarak suçluların cezalandırılmasını istedi.
[Karar]
HÜSEYİN İSTEMİL
Uçak faciasının ardından ABD, İngiltere ve Kanada “İstihbari bilgiler uçağı İran’ın düşürdüğünü gösteriyor” açıklaması yaptı. Ancak sürekli sorumluluğu reddeden Tahran, üçüncü günde akıl almaz felaketi itiraf etti. Devrim Muhafızları Komutanı Hacızade “Operatör cruise füzesi sandığı için vurdu. Keşke ben ölseydim” dedi. Cumhurbaşkanı Ruhani “Kolayca kenara bırakılacak mesele değil. Affedilmez hatanın failleri bulunmalı” diye konuştu.
FACİAYA ULUSLARARASI SORUŞTURMA
ABD’yi de sorumlu gösteren İran Genelkurmayı “Uçağın duruş şekli düşmanca saldırı yapacak gibiydi” savunması yaptı. Ukrayna İran’dan resmi özel ve tazminat beklediklerini duyurdu. Karakutunun gönderileceği Fransa, uluslararası bir soruşturma için prosedürü başlattı. İranlı milletvekilleri de Tahran yönetimine sert ifadelerle tepki gösterdi: Koordinasyon kurulamadı. Üslerin vurulduğu gece hava sahasını neden kapıtılmadı.
DEVLET KATLİAMI İTİRAFI
Tahran’da 8 Ocak’ta Ukrayna’nın başkenti Kiev’e gitmek için havalanan ve 176 kişinin hayatını kaybettiği Ukrayna uçağı faciasının ardından ABD, İngiltere ve Kanada “İstihbari bilgiler uçağı İran’ın düşürdüğünü gösteriyor” açıklaması yaptı. Ancak sürekli sorumluluğu reddeden Tahran, üçüncü günde akıl almaz felaketi itiraf etti.
İran Genelkurmay Başkanlığı, Ukrayna Havayolları’na ait yolcu uçağıyla ilgili yaptığı yazılı açıklamada, uçağın yanlışlıkla düşürüldüğünü açıkladı. Açıklamada yolcu uçağının düşürülmesiyle ilgili olarak, şunlar kaydedildi: “Ukrayna Havayollarına ait 752 sefer sayılı uçağı bu hassas ve kriz şartlarında İmam Humeyni Havalimanı’ndan hareket etti. Uçak, dönüş anında Devrim Muhafızlarının hassas askeri bir merkezine yaklaştı ve yüksekliği ile duruş şekli düşmanca saldırı yapacak gibiydi. Söz konusu uçak, bu şartlarda insani hata sonucu ve kasıtlı olmayarak hedef alınmıştır.” Genelkurmay Başkanlığı’nın ölenlerin ailelerinden özür dilediği açıklamada, “Bu tür insani hataların bir daha tekrarlanmaması güvencesi veriyoruz. Sorumlular hakkında da yasal işlem yapılacaktır” ifadelerine yer verildi.
"BOYNUMUZ KILDAN İNCEDİR"
Facianın asıl sorumluları olan devrim Muhafızları Ordusu Hava-Uzay Kuvvetleri Komutanı Tuğgeneral Emir Ali Hacızade’nin itirafı ise kan dondurdu. Hacızade “Özellikle Amerikalıların İran’da 52 noktayı vuracaklarını açıklamasıyla saldırı ve savunma birlikleri yüzde yüz alarma geçmişti. Hava savunma sistemlerinin operatörüne İran’a doğru seyir Cruise füzesi fırlatıldığı bilgisi verildi. O da uçuş yönünden dolayı uçağı yanlışlıkla seyir füzesi olarak tanımladı. Hadise sırasında iletişim hatlarında sorun yaşanıyordu. (Operatör) Bu yüzden irtibat kurma imkanı bulamadı. Operatörün hedefi vurmak ya da vurmamak için 10 saniye içinde karar alması gerekiyordu. Nihayetinde bu kötü kararı verdi ve uçak vuruldu. Ukrayna uçağının düştüğünün haberini alınca ölmeyi diledim. Hadisedeki sorumluluğu kabul ediyoruz. Boynumuz kıldan incedir. Yetkililerin hakkımızda alacağı her türlü karara itaat edeceğiz” dedi.
Devrim Muhafızları’nın direkt bağlı olduğu dini lider Ayetullah Ali Hamaney de Genelkurmay Başkanlığı’na Ukrayna uçağının füzeyle düşürülmesine ilişkin ‘muhtemel kusurlar ve eksikliklerin incelenmesi’ talimatını verdi. İran lideri Hamaney, “Bu acı verici olayda muhtemel kusurlar ve eksikliklerin incelemesi için Genelkurmay Başkanlığına kesin talimat veriyorum” ifadelerini kullandı. İlgili makamlara seslenen Hamaney, benzer hadiselerin tekrar yaşanmaması için gerekli tedbirlerin alınmasını istedi.
DÜŞÜRÜLEN UÇAK İÇİN UKRAYNA'DAN ÖZÜR DİLEDİLER
Faciayla ilgili konuşan İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani “Bu, kolayca bir kenara bırakılacak mesele değildir” dedi. Olayı ‘facia’ olarak niteleyen Ruhani “Nedeni ve failleriyle ilgili tahkikat devam etmeli ve bu affedilemez yanlışın sorumluları hakkında yasal işlem yapılmalıdır” ifadesini kullandı.
İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif, Ukrayna uçağı için özür diledi. ABD’yi suçlayan Zarif Twitter’daki paylaşımında “Üzüntülü bir gün. Çok pişmanız. Halkımızdan, kurbanların ailelerinden ve etkilenen tüm milletlerden özür dileriz” ifadelerini kullandı.
Öte yandan düşürülen uçakta 63 vatandaşını kaybeden Kanada, tam ve kapsamlı bir soruşturulma için uluslararası bir çalışma grubu oluşturulduğunu duyurdu. Kanada Dışişleri Bakanı François-Philippe Champagne, grubun İngiltere, İsveç, Ukrayna, Kanada ve Afganistan dahil düşürülen uçakta vatandaşları olan ülkelerin temsilcilerinden oluşacağını söyledi.
İRAN KARAKUTUYU FRANSA'YA GÖNDERİYOR
İran, daha önce Boeing’e veya başka bir ülkeye göndermeyecekleri uçağın karakutusunu Fransa’ya gönderme kararı aldı. Düşürülen uçağın karakutusunun hafızasını okumak için İran’da yeterli imkanların bulunmadığını aktaran İran Sivil Havacılık Kurumu Kaza Ofisi Genel Müdürü Hasan Rızayifer “Kanada, Fransa ve ABD gibi ülkelerden kara kutudaki bilgilerin indirilmesi için gerekli yazılım donanımları İran’a göndermelerini talep ettik ancak bu ülkeler İran’ın teklifini reddetti” dedi. Bunun üzerine karakutunun dünyadaki tarafsız ve saygın laboratuvarlardan birinde okunması için Ukrayna, İsveç, İngiltere, Kanada ve ABD gibi ülkelere gönderilmesine karar verildiğini belirten Rızayifer “Karakutunun Fransa’da okunmasına karar verildi. Bu beş ülke de onay verdi” dedi.
NÜKLEER SİLAHLAR BU ADAMLARIN ELİNDE
Uçak faciası, insan hatasına açık olan İran silah sistemlerinin başka kitlesel felaketlere de yol açabileceğini gösterdi. ‘Böyle bir yönetimin nükleer silaha sahip olması sakıncalı’ değerlendirmeleri haklı zemin kazandı.
