Anayasa Mahkemesi (AYM) araç sahibi olmayan taksimetresiz sürücüler ile araç sahiplerine idari para cezasını anayasadaki suçların şahsiliği ilkesine aykırı bularak iptal etti.
Zonguldak Sulh Ceza Hakimliği, Karayolları Trafik Kanun’unun 31. maddesinin “Sürücü aynı zamanda araç sahibi değilse ayrıca, tescil plakasına da aynı miktar için ceza tutanağı düzenlenir” hükmünün iptali istemiyle AYM’ye başvurdu. AYM, başvuruyu iptali istenen hükmü, “Birinci fıkranın... (b) bendine göre araçlarında taksimetre,... kullanmayan... sürücüler...” ibaresi yönünden aykırı olup olmadığı yönünden esastan inceledi. AYM bu ibareleri Anayasa’ya aykırı buldu ve iptal etti. AYM’nin iptal ettiği bu ibareler nedeniyle “Sürücü aynı zamanda araç sahibi değilse ayrıca, tescil plakasına da aynı miktar için ceza tutanağı düzenlenir” hükmü uygulanamaz hale geldi.
İptal nedeniyle 8 bin 500 lira ile 34 bin 800 lira arasında değişen taksimetre cezaları yönünden AYM’nin gerekçeli kararı ışığında yeni düzenleme yapılması gerektiği bildirildi.
ARAÇ SAHİBİ OLMAYLA SUÇ ARASINDAKİ İLLİYET BELİRTİLMEMİŞ
Dünkü Resmi Gazete’de yayımlanan gerekçeli kararda, dava konusu olayda, takside taksimetrenin kullanılmaması nedeniyle araç sahibi olmayan sürücüye ve aynı zamanda araç sahibine de idari para cezası verildiği belirtildi. Söz konusu hükmün, işlemediği bir fiilden dolayı araç sahibine yaptırım uygulanmasına neden olabilecek nitelikte olduğu vurgulanan kararda, aracında taksimetre kullanmayan sürücünün araç sahibi olmaması halinde tescil plakası sahibine sadece ruhsat sahipliği nedeniyle yaptırım uygulanmasının cezaların şahsiliği ilkesine aykırılık oluşturduğu kaydedildi. AYM’nin gerekçeli kararında şöyle denildi:
“Anayasa uyarınca, kişilere ceza verilebilmesi için hukuka aykırı eylemin kanunda belirtilmiş olması ve bu eylemin o kişi tarafından gerçekleştirilmiş olduğunun kanıtlanması gerekmektedir. İtiraz konusu kuralda araç sahibinin hangi eyleminin suç sayıldığı açık bir şekilde gösterilmediği gibi araç sahibi olma ile suç arasındaki illiyet bağının ne suretle oluştuğu da belirtilmemiştir”
