İsviçre’de sonuçsuz kalan müzakere sürecinin ardından Rum kesiminden Kıbrıs’ta gerilimi tırmandıracak bir adım geldi. Türkiye’nin bütün uyarılarına karşın, Ada’nın güneyindeki bölgede doğalgaz için ilk sondaj çalışmaları başlatıldı.
Kıbrıs’ta çözüm için BM gözetiminde bir yılı aşkın sürdürülen müzakarelerin son aşamasının yürütüldüğü İsviçre’de masadan uzlaşı çıkmamasının ardından Rum kesiminden tansiyonu yükseltecek kritik bir adım geldi. Fransız enerji devi Total, Güney Kıbrıs’ın tek yanlı olarak ilan ettiği “Münhasır Ekonomik Bölgesi”nde sondaj çalışmalarına başladı. Dört gün önce bölgeye giden sondaj gemisi West Capella’ya ait matkap bu sabah 11’inci parselin tabanına ulaştı. Rum hükümetinden ve şirketten resmi bir bilgilendirme yapılmadı. Ancak Rum basını her şeyin sorunsuz ve başlangıçtaki programa uygun olarak seyrettiğini yazdı. Rumbasının yer alan haberlere göre sondaj gemisi, bin 698 metre derinlikte faaliyetlerini yürütecek.
Fransa Savunma Bakanı Florence Parly’nin bu akşam Rum kesiminde olması ve 11’inci parselde araştırma yapan platforma gitmesi bekleniyor. Fransa Savunma Bakanı Parly’nin Larnaka limanına demirleyen Fransız savaş gemilerini de ziyaret edeceği belirtildi. Rum basını, Türk araştırma gemisi Barbaros’un altıncı ve yedinci parsellerde seyrettiğini de yazdı.
Fransız gemisinin Ada’da sondaj için geçtiğimiz hafta Kıbrıs açıklarına ulaşmasının ardından Türkiye sert tepki göstermişti. Genelkurmay Başkanlığının internet sitesindeki açıklamada, TCG Gökçeada’nın, doğu Akdeniz’de Güney Kıbrıs Rum Yönetimi adına sondaj faaliyetinde bulunabileceği değerlendirilen West Capella isimli gemiyi izleme görevi gerçekleştirdiği bildirilmışti.
Dışişleri Bakanlığı da, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi'nin Ada’nın ortak sahibi olan Kıbrıs Türklerinin doğal kaynaklar üzerindeki haklarını göz ardı etmesi ve gereken uyarıların yapılmasına rağmen, hidrokarbon faaliyetleri kapsamında bölgeye sondaj gemilerini göndermesi üzerine yazılı bir açıklama yayınlamış Rum Yönetimi’nin tavrına karşılık eşgüdüm içerisinde gereken karşılığın verileceğini duyurmuştu.
Fransız gemisinin Kıbrıs açıklarına geldiği tarihte Gambiya’da olan Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da Rum kesiminin Akdeniz’deki sondaj çalışmalarını eleştirerek, “Biz Kıbrıs’ta çözüm için müzakere yürütürken Rum kesiminin sondaj çalışmaları için gemiyi bölgeye getirdiğini gördük. Rum tarafının çözüm konusunda samimiyetsiz olduğunun göstergesidir. Bu tek taraflı adımlara karşı bizim de atacağımız adımlar olacaktır” demişti.
BARBAROS HAYRETTİN PAŞA DA BÖLGEDE ARAMA YAPIYOR
Rum Yönetimi, Münhasır Ekonomik Bölgesi’nde olduğu iddiasıyla Ada’nın güneyindeki 6, 8 ve 10’uncu parsellerde hidrokarbon araştırması yapılması için ruhsat vermişti. Türkiye ise, 6 numaralı sahanın bir bölümünün, Türkiye’nin kıta sahanlığında yer aldığını belirterek buna itiraz ediyor. Şubat 2014’te başlayan, BM aracılığıyla yürütülen Kıbrıs müzakerelerine, Ada açıklarındaki tek taraflı doğal gaz arama çalışmaları sebebiyle 7 ay ara verilmişti. Sismolojik araştırma gemisi Barbaros Hayrettin Paşa, KKTC ile Türkiye’nin yaptığı anlaşma çerçevesinde Münhasır Ekonomik Bölge’ye girerek doğalgaz arama çalışmalarına başlamıştı.
RUM KESİMİ’NİN ALTERNATİF HAT PLANI
Doğu Akdeniz’de tahmini rezervi iki trilyon metreküpten fazla olan doğalgaz Kıbrıs’ta çözümü de etkiliyor. Çünkü İsrail ve Kıbrıs açıklarındaki doğalgazın en uygun maliyetle Avrupa’ya taşınması için Türkiye’nin de devrede olması şart. Avrupa pazarına ulaşacak ve Rus doğalgazına rakip olacak yeni bir hattın önünü açması beklenen Kıbrıs müzakereleri, AB’nin yanı sıra Moskova, Washington ve Tel Aviv’in de yakın takibinde. 2016 Mart ayında İsrail ve Güney Kıbrıs hidrokarbon yataklarını birleştirerek Yunanistan üzerinden Avrupa’ya taşıyacak Doğu Akdeniz Hattı oluşturulması yönünde mutabakat metni imzaladı.
