Yazarlar 2019’da yayımlanan ve Türk edebiyatı için önemli buldukları ‘en iyi hikaye’ kitaplarını Karar okuyucuları için değerlendirdi. Gelen cevaplarda her yazar farklı yayınlardan bahsetti. Görünen o ki 2019’da hikaye türünde birçok genç yazarın kitabı okuyucuyla buluştu, edebiyatta bu yılın kazananı hikaye oldu.
SALİHA SULTAN
Edebiyatımıza dönüp baktığımızda oldukça zengin bir hikaye toplamıyla karşı karşıyayız. Binbir Gece Masalları’ndan Dede Korkut’a, Türk destanlarından Halk hikayelerine, Divan edebiyatındaki Mesnevi anlatılarından Tanzimat dönemi hikayelerine, Milli Edebiyat döneminin Ömer Seyfettin, Halide Edip Adıvar, Reşat Nuri Güntekin gibi yazarlarından günümüzün usta hikayecileri Rasim Özdenören, Hüseyin Su, Cemal Şakar gibi yazarlara uzanan tahkiye geleneğimiz onbinlerce metni ve bir medeniyeti taşıyor günümüze. Uhdesinde felsefe, siyaset ve dini meseleleri barındıran köklü bir düşünsel birikime yaslanan Türk hikayeciliği aynı zamanda dil ve estetik yapısıyla da yazılı kültürümüzün önemli unsurlarından biri.
Gelenekteki adıyla hikaye, günümüzde daha çok öykü olarak tanımlanan bu tür son yıllarda ise yazın çevrelerinde dil, duyarlılık, estetik gibi yapısal özelliklerinden daha çok öykü türündeki kitap sayısındaki artış, yazarların hikaye türüne yönelişi ekseninde masaya yatırılıyor. Bu bağlamda 2019 yılı da edebiyatımızda hikaye-öykü türünde birçok yayının okuyucuyla buluştuğu bereketli bir yıl oldu. Edebiyatın bütün alanlarında olduğu gibi hikaye türünde de mühim olan elbette rakamlar değil, yayımlanan eserlerin sağlıklı bir öykü damarı taşıyıp taşımadığı, üretilen metinlerin edebiyatımıza kattıkları, edebiyatçılar-okuyucular-eleştirmenler tarafından üzerinde konuşulup konuşulmadığı. Karar kültür sanat olarak hikaye dünyasını takip eden isimlere 2019’da dikkatlerini çeken, Türk edebiyatı için bir anlamı olduğunu düşündükleri hikaye kitaplarını sorduk.
Usta hikayeci Rasim Özdenören birçok hikaye kitabının yayımlanmasından mutluluk duyduğunu dile getirirken ‘avangard’ bulduğu Neşe Koçak’tan söz etmeyi tercih etti. Yine usta bir hikayeci olan Necip Tosun da Abdullah Harmancı, Ethem Baran, Handan Acar Yıldız ve Mustafa Nezihi Pesen’den bahsetti. Şair ve yazar Ali Ural Naime Erkovan, Hümeyra Yabar, Güzide Ertürk, İlknur Demirci, Derya Atsan, Nevzat Sazak, İmran Taşkın ve Hande Aydın’ın kitaplarını öne çıkardı. Şair-yazar Suavi Kemal Yazgıç ise İrem Ertuğrul, Silvan Alpoğuz, İsmail Isparta ve Gamze Arslan’ın kitaplarını heyecanla karşıladığını söyledi.
KOÇAK YENİ BİR ÜSLUPLA YAZIYOR
Neşe Koçak’ın ‘Uygunsuzlar’ öykü kitabında birbirinden ilginç 16 öykü yer alıyor. Öykülerin tamamında genelde zihinsel hastalar, özelde şizofreniye musap hastaların iç dünyaları dile getiriyor.
RASİM ÖZDENÖREN
Onların bir bakıma karanlık, karmaşık; bir bakıma da gerçeklik ile imgelem dünyalarının iç içe geçmişliği anlatılıyor. Hastanın bu zihinsel kayış (kayma) anını ustalıkla yakalamayı başarmıştır Koçak. Ve her birinde o hastanın özel durumu özenle korunmuş ve en ilginci hiçbir şizofreni hastasının ötekine benzer olmadığı, her birinin kendine özgü bir özel dünyada yaşadığı kesinlikle vurgulanmış. Yazar, yeni bir üslupla, her hastaya dışarıdan bakarak metinlerini kaleme almış. Bu kitaptaki öykü toplamını edebiyatımızda daha önce denenmemiş tematik öykülerin tipik ve seçkin ilk örnekleri olarak görüyorum.
NECİP TOSUN
HARMANCI HİKMETLE BAĞ KURUYOR
Abdullah Harmancı’nın İz Yayıncılık’tan çıkan ‘Behçet Bey Neden Gülümsedi?’ yılın dikkat çekici kitaplarındandı. Harmancı öykülerde, hayatın hem güzelliğini, hem aldatıcılığını zaman zaman hikmetle bağlantı kurarak örnekledi. Ethem Baran’ın İletişim Yayınları’ndan çıkın ‘Döngel Dünya’ yılın bir başka önemli öykü kitabıydı. Ankara öyküleri ve doğayla iç içe yaşayan insanları anlattığı taşra öykülerinden oluşan kitap Baran’ın ustalık eseri görünümündeydi. Handan Acar Yıldız Ketebe Yayınları’ndan çıkan ‘Açık Unutulmuş Mikrofon’da daha çok çağrışımlarla ilerleyen, felsefi göndermelerle yüklü bir öykü anlayışı sergiledi. Mustafa Nezihi Pesen, Ketebe Yayınları’ndan çıkan ‘Benden Önce Ölme’de, kalbe dokunun insanlık durumlarını yetkinlikle hikâye etti.
ALİ URAL
ÖYKÜ YÜKSELİŞE DEVAM ETTİ
Türk edebiyatı öyküdeki yükselişini 2019’da da devam ettirdi. Naime Erkovan ‘Fantastik Şeyler’, Güzide Ertürk ‘Loretta’, Hümeyra Yabar ‘Hayvan Geçidi’, İlknur Demirci ‘Yedi Şefkatli Kış’, Derya Atsan ‘Kullar Cidarı’, Nevzat Sazak ‘Kavurga Kızılı’, İmran Elagöz Taşkın ‘Kusurlu Heykel’ ve Hande Aydın ‘Palas Pandıras’ adlı öykü kitaplarıyla dikkat çektiler. Erkovan, fantastik edebiyatın çıtasını yedinci öykü kitabıyla bir kez daha yükseltirken, Ertürk, hayal ve gerçek arasında dokuduğu gergefe özgün kurgular taşıdı. Yabar, modern bir fabl niteliği taşıyan öyküleriyle hayvanlar üzerinden insan psikolojisine atıflar yaparken, Atsan geleneksel korku unsurlarıyla işledi metinlerini. Demirci, Sazak, Taşkın ve Aydın da çarpıcı insan resimlerinin peşine düştüler.
SUAVİ KEMAL YAZGIÇ
'KANAYAK' YILIN EN GÜZEL KİTAPLARINDAN
Kişisel olarak bu yıl yayınlanmasından en çok mutlu olduğum kitap İrem Ertuğrul’un ‘Mahalledeki Hayalet’i oldu. Uzun zamandır bekliyordum Ertuğrul’un öykülerini kitaplaştırmasını. İnsanı, mekanı canlı ve katman katman anlatan bir yazar İrem Ertuğrul. ‘Dünyayı Başlarına Yıkacağız’ Silvan Alpoğuz’un ilk öykü kitabı. Daha önce de bir romanı yayınlanan Alpoğuz derdini kurmacanın raconu içinde okuma keyfi sunarak anlatıyor. İsmail Isparta ‘Deliliğin Evrensel Tarihi’nde gözlem gücü yüksek ve etkileyici bir anlatımla yazdığı öykülerle dikkat çekici bir kitaba imza attı. Bu sene beni etkileyen bir başka kitap ise Gamze Arslan’ın ‘Kanayak’ adlı kitabı. Sert bir dille fantastik ile gerçekliği harmanlayan özel bir öykü dünyası var Arslan’ın. 2019’un en güzel kitaplarından Kanayak.
