Bartın’da yaşayan Ramazan Eyşi, dededen kalan 150 yıllık yöntemle ekmeğini taştan çıkarıyor! Bu işi yapan 5 kişiden biri olan Eyşi, 40 yıldır bu iş için ter döküyor…
150 yıllık tarihi olan ve çıkarma işlemlerinde kullanılan geleneksel yöntemler ile 2021 yılında coğrafi işaret alan Kurucaşile taş sacı yapan Ramazan Eyşi; çivi, balta ve kazma yardımı ile kayalardan söktüğü parçayı sac haline getirerek gerçekten ekmeğini taştan çıkarıyor.
AİLENİN MESLEKTİ DÖRDÜNCE NESLİ
Bartın’a bağlı Karaman Köyü’nde taş sacı yapan 5 usta arasında yer alan 54 yaşındaki Ramazan Eyşi, dedelerinden öğrendiği mesleği dördüncü nesil olarak yapıyor. Sabahın ilk saatlerinde uçlarını eğelediği balta, kazma, çivi ve balyozunu aracına koyarak yola çıkan Eyşi, 1 saatlik engebeli ve virajlı dağ yolculuğunun ardından Küre Dağları’nın uzantısı olan Karadağ’ın zirvesindeki kayalara varıyor.
İlginç görüntüsü bulunan volkanik kayaları inceledikten sonra işlem yapacağı bölgeyi seçen Eyşi, ilk olarak elindeki pergel ile madende kesilecek yeri işaretliyor ve sonrasında uçları sivri kazması ile işaretlediği bölümleri kazarak kayada daire öbeği çıkarıyor.
HEM BİLEK GÜCÜ HEM DE USTALIK GEREKTİRİYOR
Eyşi, bilek gücü ve ustalık isteyen işlemler sonrasında %60’ı cam, %40’ı da kilden oluşan kayanın etrafına çapına göre 4 ya da 8 çivi çakıyor. Bin bir emekle çıkardığı ve hepsi ortalama 80 ila 100 kilo ağırlığında olan 8-10 kaya parçasını patpat denen aracına yükleyen Eyşi, ardından evine doğru yola çıkıyor.
Evinin bahçesine kurduğu atölyede pergel ile imal edilecek taş sacın şeklini belirliyor ve sonrasında kazma ile baltayla keserek düzlediği kaya parçalarına son işlem olan taşlama işlemini yapıyor.
TAŞ SACI FİYATLARI
Ekmek, yufka ve yemek yapımları için farklı şekiller verdiği taş sacın tanesini 500-750 TL’den satan Eyşi, bu işle evini geçindirirken aynı zamanda yok olmak üzere olan mesleği de ayakta tutmaya çalışıyor.
Eşit ısı dağılımı ile pişen yemeklerin lezzetini artıran taş sacın, 2021 yılında Türk Patent ve Marka Kurumu’ndan verilen coğrafi işaret ürün tescili ile geleceğe de aktarılması planlanıyor.
