Rusya, ‘yapanın yanına kâr kalır’ yaklaşımıyla İdlib’deki 3.5 milyon sivilin üstüne bomba yağdırmaya hazırlanırken BM, ‘kapıdaki katliama’ bugüne kadarki en çarpıcı uyarıyla dikkat çekti: 21. yüzyılın en büyük insani kayıpları yaşanmadan bu sorunla başa çıkmanın yolları aranmalı.
Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri’nin insani işlerden sorumlu yardımcısı Mark Lowcock, İdlib’e yönelik bir saldırının yüzyılın en fazla can kaybına neden olabileceği uyarısında bulundu. Lowcock’un bu açıklaması, Suriye ve Rusya’nın İdlib çevresini bombaladığı, Tahran’daki Rusya, İran ve Türkiye arasındaki zirveden bir uzlaşı çıkmamasının ardından geldi. Rusya ve İran’ın desteklediği rejim güçleri İdlib’e yönelik bir saldırı için haftalardır hazırlık yapıyor. Lowcock, BM Cenevre Ofisi’nde düzenlediği basın toplantısında, “İdlib için hepimiz alarma geçtik. İdlib halkı için bu anın ne kadar tehlikeli olduğunun altını çizmek istiyorum” dedi. İdlib’de yaklaşık 4 milyon sivilin yaşadığını, bunların 2 milyonunun insani yardımlara ihtiyaç duyduğunu anlatan Lowcock, “Korumasız durumdaki insanlar için son derece alarm durumundayız” ifadesini kullandı. Lowcock, geçmişte Doğu Guta ve Halep’teki sivillerin çoğunun yapılan anlaşmalarla İdlib’e geldiğini, bunun aksine İdlib halkının böyle bir şansı olmadığını vurgulayarak, bölgede yaşanacak olası bir trajediye dikkati çekti. BM İnsani İşlerden Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı “İdlib’de gelecek birkaç ay, en kötü insani felaket haline dönüşmeden ve 21. yüzyılın en büyük insani kayıpları yaşanmadan bu sorunla başa çıkmanın yolları olmalı. Bu bizim en önemli mesajımızdır” diye konuştu. İdlib’de çok büyük sivil kayıpların yaşanmasının kabul edilemeyeceğini vurgulayan Lowcock, İdlib’deki olası bir göç dalgasına karşı detaylı planlarının olduğunu söyledi. Lowcock, İdlib geneline yapılacak genel bir saldırı durumunda 800 bin sivilin göç edeceği öngörüsünde bulunarak, Dünya Gıda Programı’nın (WFP) stoklarında 850 bin sivile bir hafta yetecek hazır yemek stoğunun olduğu bilgisini paylaştı. Sivillerin büyük topluluklar halinde İdlib’in farklı bölgelerine doğru hareket edebileceği ihtimali konusunda hazırlıklarını yaptıklarını anlatan Lowcock, bu kapsamda geçen hafta Esed rejimi ve Suriye Kızılayı ile görüşmeler gerçekleştirdiğini ifade etti.
Suriye İnsan Hakları Gözlemevi ve kurtarma görevlileri de ülkenin kuzeybatısında muhalif bölgelere yönelik rejim bombardımanlarının daha fazla kayıplarla sonuçlandığını belirtiyor. Bu arada Suriye hükümetiyle müttefiklerinin İdlib’e yönelik bombardımanlarının başlamasından bu yana 30 binden fazla kişinin bölgeyi terkettiği kaydedildi. Açıklama Birleşmiş Milletler İnsani İşler Koordinasyonu Ofisi sözcüsünden geldi. Sözcü David Swanson Cenevre’de yaptığı açıklamada, Pazar günü itibarıyla 30 bin 542 kişinin farklı bölgelere gittiğini söyledi. Swanson da İdlib’e yönelik saldırının 21. yüzyılın en kötü insani krizine neden olabileceğini belirtti ve bunun önlenmesi gerektiğini kaydetti. Yaklaşık 3 milyon kişilik nüfusun çoğunluğu İdlib’de, bir kısmı Lazkiye, Hama ve Halep’te olmak üzere muhaliflerin kontrol ettiği alanda yaşıyor.
RUSYA: TÜRKİYE İLE ORTAK PAYDA BULMAYA ÇALIŞIYORUZ
Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Ryabkov, Rusya’nın Türkiye ile Suriye konusundaki pozisyonlarında farklılıklar olabileceği, ancak tarafların ortak payda arayışında olduğunu söyledi.
Ryabkov “Türkiye, Rusya gibi ciddi ulusal öncelikleri, çıkarları olan bir ülke. Pozisyonlarımız yüzde 100 uyuşmasa da, bu normal bir durum. Ortak payda bulunması için diplomasi, siyaset ve askeri diplomasi kullanılıyor. Ortak bir payda bulunmaya çalışılıyor” dedi.
SEVKİYAT GECE DE SÜRDÜ
Suriye sınırındaki Kilis’e gece saatlerinde de askeri sevkiyat devam etti. Türkiye’nin farklı kentlerindeki birliklerden Kilis’e gönderilen aralarında zırhlı araçların da aralarında bulunduğu askeri araçlar ile personel, gece boyu aralıklarla Öncüpınar Sınır Kapısı’ndan Suriye tarafına geçiş yaptı. Bazı askeri konvoyların ise İdlib sınırındaki Hatay yönüne gittiği görüldü.
SİVİLLER TEDİRGİN
Rus savaş uçaklarının desteğiyle havadan ve karadan rejimin ele geçirmek için saldırdığı İdlib’de yaşayan siviller tedirginlik yaşıyor. Saldırılara inat muhaliflerin son kalesi olan İdlib sokaklarında günlük yaşamlarını sürdüren siviller, dünya kamuoyunu Esad rejiminin katliama dönüşecek harekatını engellemeye çağırıyor.
YENİ SURİYE ANAYASASI İÇİN KRİTİK ADIM
Suriye ve Rusya tarafından askeri operasyon yapılması planlanan İdlib’de dün 23 örgütün bir araya gelerek toplantı düzenlediği öğrenildi. Toplantıya ayrıca Türkiye’den yetkililerin de katıldığı belirtildi. Rus haber ajansı Sputnik’in Özgür Suriye Ordusu (ÖSO) kaynaklarından aldığını iddia ettiği habere göre İdlib bölgesinde 23 örgütün bir araya geldiği toplantıda, Türkiye yetkililerinin, ılımlı muhalif örgütlerin El Nusra’nın öncülük ettiği Heyet Tahrir eş Şam (HTŞ) ayrılması talebinde bulunduğu, ÖSO gruplarının ise Türkiye’den İdlib’e yönelik operasyona engel olunmasını istediği öğrenildi. İdlib’in yüzde 60’ını kontrol eden HTŞ; Türkiye, Rusya, ABD ve batı ülkeleri tarafından terör örgütü olarak tanımlanıyor. Öte yandan BM’de bir araya gelen Astana ve Cenevre Süreci heyetlerinin Suriye’ye yeni anayasa toplantısının ilk gününde önemli ilerlemeler kaydedildi. Türkiye Dışişleri Bakanlığı açıklamasına göre Astana sürecinin garantör ülkeleri Rusya, Türkiye ve İran’dan temsilciler ile BM temsilcisi Mistura arasında Cenevre’de yapılan görüşmede Suriye anayasa komitesinin hem hükümet hem de muhalefet aday listeleri üzerinde prensipte mutabakat sağlandı. Açıklamada, garantör ülkeler arasındaki müzakerelerin teknik düzeyde devam edeceği de kaydedildi.
