TL’nin tedavül sorunu!

Derdi iktidar koltuğu değil de derdi ülke olan yönetimler bugün yapılanları yapmazdı... Ülkenin geleceğini kendi geleceklerinin üzerinde tutan iktidarların yönetim biçimi bu şekilde olabilir mi?

Anlık bir çıkar uğruna uzun vadeli büyük kayıpları vatan bilinci ile nasıl izah edebiliriz?

***

Dün Merkez Bankası faizleri bir kez daha düşürdü. Artık kredi faizi ve mevduat faizi daha düşük olacak...

İyi ama bu sürdürülebilir bir şey mi?

Bu politikada kim kazanacak, kim kaybedecek?

İlk kaybedecek olan zaten büyük kayıplar yaşıyor. TL’ye güvenip TL’de kalanların parasının yarısı gitti bile.

Paranın işlevlerini sıralarız... İlk işlev olarak değişim aracı olmasıdır. İkinci işlev ise değer saklama aracı olmasıdır.

TL için artık değer saklama aracı işlevini kaybettiğini net olarak söyleyebiliriz. Yani TL ile tasarruf yapanlar artık kaybediyor ve kaybetmeye devam edecek.

Anlık değişim aracı olarak TL kullanılabilir ama değer ölçü birimi için kodlanan değer dolar ve euro olacaktır. Çünkü TL’nin değerini enflasyon karşısında belirsizliğe itmiş ve tasarruf yapma aracı rolünü nerede ise sıfıra indirgemiş olduk.

***

Bir paranın işlevlerini kaybetmeye başlaması o paranın tedavülden kalkacağı anlamına gelmez. Lakin işlevlerini bir bir kaybeden bir para biriminin tedavül kabiliyeti de bir bir yok olacaktır.

Peki bu durum bizi nereye götürür?

Kendi para biriminin işlevlerini yok eden bir ülke ekonomide bir başarı yakalayamaz. Öngörülemeyen bir ülkede ne fiyatlandırma yapılabilir ne de yatırımlar sürdürülebilir.

Bugün TL’den kaçış nedeniyle varlık fiyatları hızla arttı. Hem konut hem de araba bir ihtiyaç dışında bir yatırım aracı haline döndü.

Elinde TL tutmaktansa buğday tutmanın veya un tutmanın daha karlı olduğu bir ülke olduk... Ya da bir başka varlık...

TL kaybettiriyorken varlık fiyatları normal dışı artışlar yaşayabiliyor. Bu sürecin devam edeceğini de kestirmek hiç zor değil.

***

TL değer kaybedince ne oluyor?

Mesela bizim rafları biz boşaltamıyoruz ama komşu ülkelerin vatandaşları kendi değerli paraları ile boşaltıyorlar.

Bizim ürünlerimiz onlara sudan ucuz ama bize ateş pahası oluyor. İthal ürünler ise artık birer lüks haline geldi... Tıpkı Özal öncesi yıllar gibi.

Başka ülkelerde gurbette yakını olan birisi artık bu yakınlığı nedeniyle bile itibar görebiliyor. Kendi kapı komşusu çöpten ekmek veya çürük domates topluyorken bunlar yaşanıyor elbette...

Bir toplumun temel dinamikleri aslında para birimi gibi eriyip giderken tek derdi koltuk ve iktidarda kalmak olan anlayışın sonuçlarını yaşıyor olabilir miyiz?

Ya da buna başka ne derseniz?

Umarız eriyen varlıklarımız vicdanlarımızı da eritmez... Bu iş burada bitmez ama bu işin sürmesi de imkânsız...

Lütfen fatura ödemeye ama daha yüksek ve daha çok fatura ödemeye hazır olun...

YORUMLAR (27)
YORUM YAZ
UYARI: Hakaret, küfür, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış, Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır. (!) işaretine tıklayarak yorumla ilgili şikayetinizi editöre bildirebilirsiniz.
27 Yorum
  • Sabır / 23 Eylül 2022 05:02

    Dolar karşısında,euro %15 değer kaybettı.Batıdakı %8 enflasyon % 30 lar cıvarında oldu demek.Enerjı 5 kat artmıştı,Şımdı % de 30 farkıda bındırın bu bu kışın nasıl geçeceğını hesap edın.Bızım bır yıl önce yaşadıklarımızın daha şıddetlısını yaşıyorlar.Doğal gaz depolarıda boşalmış durumda hem yokluk hem enflasyon var.Tl değerlenecek 2023 de dolar kuru 10 lıraya ınecek.Türkıye güçlenıyor son krızımızdı oda bıtmek üzere. tasarruflar erımesın dıye kkm sıstemı getırıldı.Kayıpsız atlatılacak.

    Yanıtla (0) (29)
  • avrupa uzmanı / 23 Eylül 2022 10:44

    euro dolar karşısında %15 değer kaybetti diye laf edip bir senede TL'nin euro karşısında %125 değer kaybetmesine laf edemeyecek kadar arlanmaz insanlarla yaşıyoruz. avrupada yokluk ve fakirlik varsa, nereye ihracat yapacaksın bir de onu söyle de bilelim. ya da üretim için kullandığın ara malları üretemezse Avrupa sen nasıl mal üreteceksin?

    Yanıtla (14) (0)
  • Dur / 23 Eylül 2022 12:30

    Sabir efendiyi hicte ciddiye almiyorum,sadece nerede yasadigini merak ediyorum.

    Yanıtla (6) (0)
  • ADemir / 24 Eylül 2022 11:40

    Bir gün ateş bacayı da sardığında sanırım yangını farkedeceksiniz. Üzülerek belirtmeliyim ki kriz daha şimdi başlıyor.

    Yanıtla (0) (0)
  • ali / 23 Eylül 2022 05:14

    Faiz'de marifet olsaydi, herkes bol bol faiz arttirir dünya bolluk icerisinde olurdu... Faizlerin yüzde 7500 oldugu zamanlarda, 2002'de IMF'ye teslim oldugunuz zamanlarda zengindinizde simdi mi fakir düstünüz... Her alanda, 80 sende yapilamayan hizmetlerin katbekati 20 sende yapildi... Görmesek bilmesek acliktan kirildiginizi sanacagiz.

    Yanıtla (3) (39)
  • H.Bulat / 23 Eylül 2022 09:39

    Bu kafayla yönetilmeye devam edersek 10 yıl sonra 1980 lerin ekonomisine döneceğiz. Aç kalan yok belki ama insan gibi beslenemeyen fakirlik var.500 milyar dolarlik borcun etkisini yeni yeni görmeye başladik son 1 yılda bu kadar yıkımı birde 10 yıl sonra görun .Eleştirmekte niye kocunuluyor. Bulgarin Gürcünun parasi bizim kinin 5-6 katı değerlenmiş. Bizim ülkemiz bize ucuz değil Bulgara Gürcüye ucuz.

    Yanıtla (16) (0)
  • who / 23 Eylül 2022 11:25

    Faiz haram kötü ise ortada birde nas varsa 20 yıl sonunda nas mı geldi aklınıza diye adama sorarlar. -Ahlaksızlığın en büyüğü hak etmediği halde 3-5 maaş alan kişilerdir. - 3.köprüden dini bayramlarda paralı geçip 1.ci ve 2.ci körpülerden bedava geçilebilmesidir. -80 yıl da yapılanları satarsanız o hizmet olmaz. -Çaykur Tekel zarar ediyor diyor satmaya çalışıyorsuz hizmet mi bu.

    Yanıtla (5) (0)
  • Bekir / 23 Eylül 2022 17:42

    Siz 80 yildir daha iysini yapaydiniz...

    Yanıtla (0) (3)
  • efedamat / 23 Eylül 2022 20:40

    hizmet dediklerinin borcunu torunun ödeyecek. bu iktidarın övüneceği tek icraat sağlık sistemi idi artık oda kriz de. adamlar 20 yılda ülkenin dağını taşını fabrikasını sanayisini sattılar üstünede 400 milyar dolar borç taktılar.

    Yanıtla (1) (0)
  • ADemir / 24 Eylül 2022 11:36

    Bu düşüncelerdir ülkeyi yangın yerine çeviren

    Yanıtla (1) (0)
  • ADemir / 24 Eylül 2022 11:31

    Seçim kazanmak uğruna yapılan bu yıkım ülkenin bekasını riske atar boyutlara ulaşmıştır.

    Yanıtla (0) (0)
  • İbrahim Mumcu / 23 Eylül 2022 20:44

    Bugün bankadan 10bin TL çektim. Paranın tamamı matbaadan yeni çıkmış 100'luklerden oluşuyordu. Seri numaraları da aynı idi. Demek Merkez Bankası bir yandan gece gündüz para basarken, diğer yandan da fırsat buldukça faiz indiriyordu. Gel de enflasyonu aşağı çek bakalım. TÜİK ya sen ne yapıyorsun? Duyduğuma göre, Mars'dan uygun fiyata gıda kolileri dagitiliyormus bilgin olsun! Bu rakamlarla enflasyonu biraz daha aşağı çekersin gari!

    Yanıtla (7) (0)
  • Ali Rıza / 23 Eylül 2022 20:31

    Kısır döngü, dön baba dönelim,yumurta mu tavuktan çıktı, tavuk mu yumurtadan çıktı hikayesi. Vatan millet Sakarya diyen Necip halkımız dolar hesabını kapatsın, TL ye geçsin mesele biter. Din iman örtü ezan diyen dini Kamil ahalimiz bankadaki hesabına faiz almasın, kardeşim faiz haramdır, tek kuruş almam desin, mesele biter, demem o ki biz yapıyoruz, tövbe haberimiz yok, başkası yapıyor diyoruz. Var mı bir itirazınız İbrahim bey?…!

    Yanıtla (3) (0)
  • Nihat / 23 Eylül 2022 19:40

    Tl son kullanma tarihine dogru gidiyor.

    Yanıtla (5) (0)
  • D Hakkı / 23 Eylül 2022 19:15

    Allah sevdiği kulunun eşeğini önce kaybettirip seçim arefesinde buldururmuş. Benim beklentim şubat ayında faizi artırıp ani döviz düşüklüğü ile milli geliri yükselmiş gibi gösterebilirler. Doğalgaza para ödemiyor olabiliriz.Amerikanın seçimine karışan bizi geride bırakmaz. İzleyelim.

    Yanıtla (1) (0)
  • Ali / 23 Eylül 2022 13:17

    Ekonomik olaŕak 0 enflasyon ve 0 faiz kimseyi haksizliga ugratmaz Enflasyonla faizin kardes oldugu insanlari haksizliga ugrattigi kesindir faizin terkedilmesi icin (Bakara 279) (Faiz terketmeyenlere Allah ve Elçisi tarafından (faizcilere açılan) savaş haberi verilirken. )Ki Enflasyon ribanin dik alasidir.i Neden bu canavar tekrar yuzde 80 lere cikartildi. Suclu kim. Insanlar buyuk haksizliga ugruyor. Boyleyken KKM faiz degil diyenlere palavra sarkisii cevap olsun.

    Yanıtla (7) (0)
  • galip / 23 Eylül 2022 12:21

    ”enflasyon halktan alınan haksız vergidir ve en büyük ahlaksızlıktır,o yüzden bunu kabul edemeyiz..”diyor..Dün de İngiltere hazine bakanı “ahlaksızlıkların en büyüğüdür” dedi.. Almanlar bunu düpedüz hırsızlık olarak ifade ettiler..Şimdi biz bu ülkeyi yönetenlere,bu duruma sebebiyet verenlere ve buna seyirci kalıp utanmadan orada burada caka satanlara ne diyelim?!.. DOĞRU NE DİYELİM

    Yanıtla (7) (0)
  • Ty / 23 Eylül 2022 12:21

    Cüneyt Asan emek yoksa yemek yok diyor. Sıktım 2014 yüksek giriş 60 m2 kutu gibi ulaşıma yakın 30 bine daire aldım. İlk kiracı 250 ile başladı 3 ncü 700 tl 2 yıllık evli asgari ücretli çift çocuk yok 5500 maaş 1500 yemek parası alıyor. Eve yazıldı ohh öyle ise 2024 mayısa kadar zam yok. Mutlu olduk.Konut prj tabii ki doğru gelir gider makas eşit açılır ise. Bin liradan düşük kira,7-8 bin gelirli konuta yazılan çok yoksul aile var çevremde. Sorun iktidarın ciddiyeti, çok zor.

    Yanıtla (2) (0)
  • who / 23 Eylül 2022 09:52

    1 Ocak 2009'da piyasaya 200 TL çıktığında dolar kuru 1.52 TL idi. Yani 200 TL 131 dolara karşılık geliyordu. Bugün ise dolar kuru 18,35 200 TL ise 10,89 Dolara karşılık geliyor. Damat ne diyordu dolar 5-7-10 Lira olacak ya şimdi bunlar gara gara düşünüyorlar avcunuzu yalarsınız. dolar 18.40 tl yi gördü. :) Gözlerinden ışıltı yayan ekonomi bakanı nebati ise Türk lirasi tarihinde hiç olmadığı kadar değersizleşti bundan dahada dibi göremez değerşizleşemez demişti. ışıltı çok fazla yayılıyor.

    Yanıtla (9) (0)
  • mengen / 23 Eylül 2022 09:34

    Paranın değeri hükümetin karne notudur. Parasının değeri ve kişi başına düşen milli geliri yerlerde sürünen bir ülkeden lider ülke olmaz. Algılarla yönetilmeye elverişli en müessir sebeb eğitimsizliktir.

    Yanıtla (8) (0)
  • Ty / 23 Eylül 2022 09:05

    Acizane düşüncem dünyada sömürü düzenin bitmesi için tek bir para birimi, dünya parası olacak nasıl olacak tüm devletler elindeki mevcut para miktarını dünya parası olarak adlandırır olur biter.

    Yanıtla (0) (0)
  • Sorum var, / 23 Eylül 2022 07:27

    Fed başkanından birkaç defa duydum;”enflasyon halktan alınan haksız vergidir ve en büyük ahlaksızlıktır,o yüzden bunu kabul edemeyiz..”diyor..Dün de İngiltere hazine bakanı “ahlaksızlıkların en büyüğüdür” dedi.. Almanlar bunu düpedüz hırsızlık olarak ifade ettiler..Şimdi biz bu ülkeyi yönetenlere,bu duruma sebebiyet verenlere ve buna seyirci kalıp utanmadan orada burada caka satanlara ne diyelim?!..

    Yanıtla (16) (0)
  • TB / 23 Eylül 2022 02:58

    İbrahim Bey, en büyük sorun TL'mizin tedavül sorunu değil, bu zihniyetin tedavül sorunudur. Rabbim hepimizin yardımcısı olsun...

    Yanıtla (15) (0)
  • tavşan / 23 Eylül 2022 00:59

    ABD Açıkça uyardı Rusya ile iş tutan bankalara yaptırım uygulayacağını söyledi. İşbank ve deniz bank hemen Rusların ödeme sisteminden çıktılar. Sadece kamu bankları kaldı. Yarın muhtemelen onlarda çıkacaklar. Güya Kırımın işgalini tanımıyoruz ama Rusya'ya yapılan yaptırımlarda katılmıyoruz. Tam bir kasaba kurnazlığı

    Yanıtla (12) (0)
  • tavşan / 23 Eylül 2022 00:56

    Erdoğan'ın tüm yaptıkları söyledikleri doğru olduğuna inandığından değil seçimi kazandıracak sandığından.. Dikkat edin en ufak bir şeyden nemalanmaya Erdoğan dünya lideri dmeye fırsat buluyorlar. Faizleri düşürmesi ekonomiyi bildiğinden değil elbette. Acaba ekonomi canlanır da bir beş sene daha iktidarda kalabilir miyim hesabı.

    Yanıtla (11) (0)