Bu hafta PISA direktörü Shleicher’in Türk eğitim sistemi ile ilgili değerlendirmesini okuduğumda iyi bir öğretmenin bir öğrencinin yaşamını değiştirebileceğinin hiçte abartılı olmadığını düşündüm. Sonuçta PISA direktörü diyordu hani… Öğrencilerini geliştiren ve değiştiren en etkin rol model olarak öğretmenler, onları yalnızca akademik bilgiyle donatmaktan sorumlu değildir. Çünkü iyi öğretmenler sisteme, müfredata takılı kalıp çocuklarının yalnızca okul içinde değil okul dışında da iyiliğini gözetir. Her yönden onları donatır ve hayata hazırlar. Öğretmenlik sadece maaş karşılığı yapılan bir iş olmanın çok ötesinde anlamlara sahiptir aslında.

Evet hepimiz haklı olarak bir takım alt yapı sorunlarından, yanlış uygulamalardan yakınıyoruz. Sistemi şiddetle eleştiriyoruz. Haklı olarak tabi ve her şey eğitimin daha iyi olması için. Bu yazıyı okuyan herkes eğitimde sistemle ilgili bir şeyleri değiştirmek ister ama bunun öğretmenle doğrudan ilgili olduğunu kabul etmekte zorlanır. Ama Shleicher diyor hatırlatayım: ‘öğretmenler ne kadar iyiyse, sistem o kadar iyi olur’

Türkiye, sıradan bir toplum değildir. İstediğimiz bu toplumun ihtiyaçlarına ve iyi, mümkün kavramlarına göre bir eğitim sistemi ise çocuklarımıza bunları verebilmeliyiz.

Yeni bir eğitim perspektifinden bahsederken hem ahlâken savunulabilen hem de fayda sağlayan bir sistem üzerinde düşünülmesi gerekir. Hem ahlâki hem faydalı olanın aynı sistemde asla bir araya gelemeyeceğini düşünenler, mümkün-iyi yerine ideal olanı aramaya alışmış zihinlerdir.

Ahlâken savunulabilir olandan kastım, insanların rızalarını temel alan ve tercihlerinin girdilerden biri olarak sisteme yansımasına izin veren bir sistemdir. Örneğin bu yeni sistem, bir yanda ihtiyacı olan pozisyonlara aradığı nitelikte eleman bulamamaktan yakınan işverenler, diğer yanda işsizlikten yakınan kitleler, yıllarca devletten atama bekleyen diplomalı işsizler yaratmasa iyi olur.

Sistem, başarılı olanın öne çıkması ve başarısızların ezilmesi üzerine kurulu olmamalı. Eşitlik üzerine olmalı. Kalitenin eşitlik ile birleştirilmesinin eğitimde en başarılı sonuçları sağladığı bir gerçek. Bunun içinde iyi bir öğretmen, iyi bir okul müdürü kendi programını, müfredatını dizayn edebilmelidir.

Özetle eğitimde başarının anahtarı öğretmendir… öğretmen niteliği yükseltilmeden sistemden başarı beklemekte abesle iştigal zaten.