Türkiye ve İsrail arasındaki anlaşmada Mavi Marmara’da katliam yapan askerlerin yargılandığı davalarla ilgili madde olup olmadığı netlik kazanmadı. Ancak iki ülke arasındaki normalleşmenin resmiyet kazanmasından sonra 4 İsrail askeri hakkında açılan davayla ilgili iki formül üzerinde duruluyor.
[Karar]
HİLAL ÖZTÜRK/ÖZEL HABER
Mavi Marmara katliamından 6 yıl sonra Türkiye ile İsrail’in normalleşme için mutabakata varmasının ardından, 10 aktivistin öldürülmesiyle ilgili üst düzey 4 eski asker hakkında açılan ceza davasının düşürüleceği belirtiliyor. Mutabakat metninde bu konuda bir madde olup olmadığı netlik kazanmasa da iki formül üzerinde duruluyor.
GERİ ÇEKME İSRAİL’İN ŞARTI
Başbakan Binali Yıldırım, anlaşma ile ilgili basın toplantısında davalar kapanacak mı sorusunu yanıtsız bırakmıştı. Dışişleri kaynakları da bu konuda açıklama yapmamayı tercih etti. İsrail'in özür dilemesinden sonra başlayan müzakerelerde şartlarından biri de davaların düşürülmesiydi, İsrail üst düzey askeri görevlileri ve vatandaşlarının böyle bir suçlamayla yargılanmasını ve uluslararası arama kararları çıkartılmasını kesin olarak kabul edilemez bulduğunu belirtmişti.
MUTABAKATA GİRDİYSE...
İstanbul 7. Ağır Ceza Mahkemesi'nde İsrail eski Genelkurmay Başkanı Rau Gabiel Ashkenazi, eski Deniz Kuvvetleri Komutanı Eliezer Alfred Maron, eski Hava Kuvvetleri İstihbarat Sorumlusu Avishay Levi ve eski İsrail İstihbarat Başkanı Amos Yadlin hakkında 9'ar yıl müebbet hapis cezası istemiyle açılan davanın düşmesi için ilk formül mutabakat metninde konuyla ilgili bir bir maddenin olmasına bağlı.
ANAYASA 90. MADDE FORMÜLÜ
Anayasa'nın 90. maddesine göre TBMM’den geçen uluslararası anlaşmalar kanun gibi uygulanıyor ve iç hukuktan üstün kabul ediliyor. Bu nedenle anlaşma Meclis’ten geçtikten sonra davanın düşmesi mümkün olacak. Hukukçulara göre bu anlaşmaya dayanarak çıkarılacak bir kanunla Mavi Marmara saldırısına af getirilebilir. Ancak bu yöntem Türkiye’nin şimdiye kadar savunduğu teze aykırı olduğu için uygulanabilir bulunmuyor.
YARGI BAĞIŞIKLIĞI FORMÜLÜ
Türkiye’nin daha uygulanabilir bulduğu ikinci formül ise İsrail İsrail'in Dışişleri Bakanlığı üzerinden İstanbul 7. Ağır Ceza Mahkemesi’ne sanık askerlerle ilgili “Görevleri gereği diplomatik dokunulmazlıkları var” dilekçesi göndermesi. Mahkeme davayı bu ndenle düşürürse dosya İsaril’e gönderilecek.
UZMANLAR NE DİYOR?
Ancak af yoluyla düşer
Ceza hukukçusu Prof. Dr. Ersan Şen: Dünyanın her yerinde ve Türkiye'de kuvvetler ayrılığı vardır. Anayasamızın 138. maddesine göre yasama, yürütme ve idare, yargıya asla ve asla emir veremez. Siyaset bu davayı kapatamaz. Ancak mahkeme karar verecek. Yegane kapatma yolu, af kanunu çıkarmak. Anlaşmayı kanun şeklinde Meclis’ten geçirmek. Şahıslara değil, olaylara özel af çıkarmak. Başka türlü mahkeme sürüp gider. 2012'de açılan dava, ancak 30 yıl sonra, 2042'de zamanaşımına uğrar.
Mağdurlar vazgeçemedikçe düşmez
Eski Adalet Bakanı Hikmet Sami Türk: Uluslararası bir anlaşma bu davaları kaldırmaz. Davayı açanlar, haklarını aldıklarını beyan edip davalarından vazgeçmedikçe düşmez bu davalar. Bu insanlar anayasamızın 36. maddesine göre haklarını kullanıyorlar. Davaları düşürmek için ancak davacıların haklarını aldıklarını, tatmin olduklarını, başka bir taleplerinin olmadığını belirten bir ibraname, senet imzalamaları lazım. Dava o takdirde düşer.
