AB Uzmanı Emre Gönen, soykırım kararıyla gerginleşen AB-Türkiye ilişkilerini Karar.com'a değerlendirdi. Gönen "AB'nin Türkiye'ye ihtiyacı var. Şu an Türkiye olmasa bile onu icat ederler" dedi.
ÜRÜN DİRİER / KARAR.COM
[email protected]
Avrupa Birliği Uzmanı, Bilgi Üniversitesi Öğretim Üyesi Emre Gönen, Avrupa Parlamentosu’nda kabul edilen “soykırım” karar tasarısı çerçevesinde AB-Türkiye ilişkilerini Karar.com için değerlendirdi. Suriye İç Savaşı’nın, Türkiye AB üyeliği üzerindeki etkilerine de değinen Gönen, “Türkiye’nin hala AB’nin dışında kalması hukuken garip bir durumdur” dedi. Türkiye’nin üye ülke olmasının maddi dengeleri alt üst edeceğine vurgu yapan ve Avrupa’nın istikrarlı Türkiye’ye ihtiyacı olduğunu belirten Gönen, “Türkiye olmasa bile onu icat ederlerdi” dedi.
Avrupa Parlamentosu 1915 olaylarını "soykırım" olarak nitelendiren karar tasarısını kabul etti. Bunu AB ilişkilerimiz çerçevesinde nasıl okumalıyız?
Ermeni felaketinin bir soykırım olduğunu Avrupa Parlamentosu zaten 1987’de kabul etmişti. Sonraki dönemlerde Türkiye’ye hatırlatma ödevi olarak bunu ya açıkça ya satır arasında hep beyan etti. Bu sefer de 100. yıl münasebetiyle çok daha kapsamlı bir karar tasarısı çıktı ortaya. Ancak nasıl uygulanacağı belli olmayan bazı maddeleri var. Ermeni mallarının envanterinin çıkarılması gibi... Balkanlardaki Türk malları neredeyse Ermeni malları da üç aşağı beş yukarı oradadır demek geliyor içimden.
Avrupa Parlamentosu’nun ilk siyasi görevi bile Türkiye’dir
Neden peki 87’den beri arada sırada bunu gündeme getiriyor AP?
1982 yılından beri AP Türkiye’yi mercek altına almıştır. Hatta ilk siyasi misyonu bile, 82 yılında askıya alınan Türkiye-AB ilişkilerini takip etmektir. Ondan sonraki 10 yıl boyunca Türkiye lime lime edildi AP tarafından. Türkiye’yi temel olarak negatif bir şekilde ele alma geleneği oluştu. Biz hep kendimizi affettirmeye çalıştık bir şekilde ama başaramadık.
Ermenistan’ın Azerbaycan topraklarından çekilmesi gündeme bile gelmiyor
Bize karşı haksızlık yapıldığını mı söylüyorsunuz?
Ermenistan bildiğiniz gibi Azerbaycan topraklarını terk etmiyor. Karabağ dışında kalan, hak iddia etmediği topraklar bunlar. Türkiye’nin tüm protokolleri önkoşulsuz işletmesi beklenirken, Ermenistan’ın Azerbaycan topraklarından çekilmesi gündeme bile getirilmiyor. Tümüyle Ermenistan’ı parantez içine alan bir tavır söz konusu. Gökkubbenin altında Ermenilerle ilgili tüm sorunlar Türkiye’nin atacağı adımlara bağlı gibi bir hava estiriliyor. Ki bu da hiç akıllıca değil.
Türkiye’nin AB dışında kalması hukuken garip
AB üyeliğimiz ne aşamada? Bizi bir gün kabul edecekler mi?
Türkiye Cumhuriyeti kurulduğundan beri Batı Avrupa’nın bütün ama bütün hukuki kurumlarına üyedir. Avrupa Konseyi’nin 10 kurucu üyesinden biri Türkiye’dir. Gümrük Birliği’nin ve dünyanın rekabet şartları en yüksek pazarının içindeyiz 20 yıldır. Tüm bunlara rağmen Türkiye’nin hala AB’nin dışında kalması hukuken garip bir durumdur.
Avrupa birliği uzmanı Emre Gönen, AB'nin Türkiye üyeliğinden çekinmesinin en önemli sebebi olarak ortak tarım politikasını gösteriyor.
Türkiye’nin AB üyeliği maddi dengeleri bozar
Neden kabul etmiyorlar bizi? En önemli sebep nedir sizce?
Birincisi Türkiye’nin gelişmişlik düzeyi ve nüfusu her zaman gözlerini korkutmuştur. Mesela Avrupa Birliği’nde bir ortak tarım politikası var. Her ülke GSMH’sı yani zenginliği oranında fona katkı yapar. Tarımsal faaliyetler için ülkeler bu fondan destek alır. Eğer Türkiye üye ülke olursa kişi başına düşen milli geliri çerçevesinde Avrupa ülkelerinden daha az para verecek fona. Ama tarım sektörü çok geniş olduğu için yılda en az 15 milyar Euro’luk bir finansman sağlanması gerekecek bize. Dolayısıyla kimse böyle bir parayı vermek istemiyor. Açıkça söylemek gerekirse Türkiye’nin AB’ye üye olması maddi dengeyi bozar.
İslam artık bir Avrupa dinidir
Avrupa’da yükselen Müslüman nüfus gelecekte siyasi ve sosyal yaşamı nasıl şekillendirir?
Avrupa’da ekonomik durgunluk var. Daha doğrusu kronik olarak işsiz kalan ve istihdam piyasasına giremeyen ciddi bir kesim var. Bu işsiz kalan kesim radikalizmin yükselmesine yol açıyor. İşsiz kalmalarının sebebi olarak da ülkelerine son gelenleri yani Müslümanları suçluyorlar. Ama artık bugün İslam da bir Avrupa dinidir. Sadece Fransa’da 5 milyondan fazla Müslüman var ve Fransa vatandaşı bunlar. Artık İslam’ın Avrupa dini olduğunun sindirilmesi gerekiyor. Olacak bu.
Türkiye olmasa bile yeniden kurarlar
Avrupa Türkiye’deki istikrarı nasıl görüyor? Memnun mu?
Şu an Avrupa’da istenecek son şey Türkiye’nin istikrarsız olmasıdır. Bölünmesidir. Şu an Türkiye bölünse, hatta olmasa bile yeniden kurmaya çalışırlar. Çatışma bölgesine komşu olmamak için. Avrupalı firmalar yatırım yapıyorlar Türkiye’ye. Herkes istikrarına güvendiği bölgeye yatırım yapmak ister. Ticaret yolları Türkiye üzerinden geçiyor. Avrupa mallarını Doğu'ya Türkiye'nin güvenli yolları üzerinden naklediyor. Her şeye rağmen bu ateş bölgesinde dimdik ayaktaysak öyle ya da böyle, beğenelim ya da beğenmeyelim, hala demokrasi ve adalet olduğu içindir. Kıymetini bilmeliyiz.
Avrupa istikrarımızı istiyor
İstikrarımızı ve güçlü olmamızı istiyorlar yani öyle mi?
Türkiye SSCB gibi ayrı bir rejim iddiasında olup bunu dayatmaya da çalışmıyor. AB’nin tek pazarının parçası. AB ile Ortadoğu pazarı arasında yol. Türkiye Kuzey Kore gibi haydut devlet de değil. Kendi kendine nükleer silah yapmaya falan çalışmıyor. Nükleer silahlanma olmasın diye yapmadığımız kalmadı. İran’ın zenginleştirdiği uranyumu kendi topraklarımızda depolamaya kadar teklif ettik daha ne yapalım. Avrupa da görüyor bunları ve istikrarımızı istiyor elbette.
Erdoğan Suriye için çok uğraştı
Suriye’deki iç savaş bizim Avrupa ile olan durumumuzu nasıl etkiliyor?
Burada altını çizmek isterim ki, Erdoğan Suriye’yi normalize etmek için çok uğraştı. Hariri suikastından sonra Esed’in yanında kimse yoktu. Erdoğan elinden tuttu. Suriye’deki rejim reforma edilebilecek bir rejim olsa reforme edilirdi. Bazı rejimler deforme edilemeyecek kadar kokuşmuştur. Suriye de öyle. Ortadoğu’da bir umutsuzluk var artık. Batı da psikolojik olarak Suriye’deki iç savaştan etkileniyor. Suriye’de yaşananlardan dolayı, sınır olduğumuz için bizi AB üyesi olarak görmek istemiyorlar.
