Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın G20 dönüşü sinyalini verdiği El Bab ve Rakka operasyonu, Suriye’deki denklemi tamamen değiştirecek. IŞİD’in bu iki kalesine hakim olacak güç, ülkenin geleceğinde en büyük aktör olacak.
ÖZEL HABER: ZİVER BÜYÜKTAŞ
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın G-20 zirvesinden dönerken sinyalini verdiği El Bab ve Rakka operasyonu Suriye’deki denklemde kartların yeniden dağıtılmasını sağlayacak. Koalisyon güçleri ile gerçekleştirilecek bir harekatta IŞİD güçlü olduğu iki bölgeden temizlenecek ancak asıl sorun El Bab ve Rakka’ya kimin yerleşeceği tercihinde yaşanacak. Çünkü El Bab ve Rakka’yı kontrolünde tutan güç, Suriye’nin geleceğinde etkin rol oynayacak.
Suriye’de IŞİD’in başkenti olan ve Irak’ın batısından geçişin yapıldığı Rakka’ya koalisyon güçleri ile düzenlenecek operasyon öncesinde ilk hamle IŞİD’in ikinci kalesi El Bab’a yönelik olacak. El Bab ve Rakka’ya yapılacak operasyonları Karar’a değerlendiren uzmanlar, IŞİD’in büyük yığınak yaptığı bu iki bölgeye yönelik havadan ve karadan yapılacak harekatlarda büyük çatışmaların yaşanacağını ifade ederken, Türkiye açısından risklerin de bulunduğunu söyledi.
KİM YERLEŞECEK?
Bahçeşehir Üniversitesi Öğretim Üyesi Burak Küntay, Fırat Kalkanı operasyonunun PYD koridoru ve IŞİD’in bölgeden temizlenmesi için gerekli olduğunu, ordunun bölgeye girmiş olmasının, Türkiye’nin ulusal menfaatleri için zaruri olduğunu ifade etti. Türkiye bu operasyonu yaparken ABD ve Rusya’nın desteğini aldığına işaret eden Küntay, iki ülkenin önceliğinin IŞİD’in yok edilmesi olduğu için sorun olmadığını vurguladı.
Harekatın bundan sonraki aşamasında işlerin farklılaşacağını belirten Küntay, şunları söyledi: “El Bab sadece IŞİD’in elinde görünmüyor. Halep’e çok yakın, Esad istiyor. YPG istiyor, ÖSO istiyor. Türkiye güdümündeki ÖSO burayı alırsa Rusya’nın desteğini alan Esad buna tepki gösterecek. ABD’nin taşeronluğunu yapan YPG tepki gösterecek. Bu etepta uluslararası destek olmazsa çıkar çatışmaları Türkiye’yi bu ülkelerle sıkıntılı hale getirir. O yüzden uluslararası bir konsensüs sağlanmadan Türkiye’nin buraya girmesi doğru olmaz.’’
ABD VE RUSYA BAKIYOR
Suriye meselesine Türkiye ve İran gibi bölge ülkelerinin bakışı ile ABD ve Rusya’nın bakış açılarının aynı olmadığına dikkati çeken Küntay, “Suriye komşumuz olduğu için biz ve diğer bölge ülkeleri, olaya Suriye meselesi olarak bakıyoruz. Çünkü mülteci akını, terör ve ekonomik sıkıntılar gibi yansıyor bize. Ama ABD ve Rusya Kırım olarak bakıyor, uluslararası dengeler yönüyle bakıyor. Bu iki ülke başka konularda birbirlerine ne alıp verdiklerine göre değerlendiriyorlar. Taşlar doğru oynanır ve operasyon doğru yapılırsa Türkiye’nin bölgedeki etkinliği için iyi olur. Ama yapılmazsa kötü sonuçlar verebilir’’ diye konuştu.
MÜCADELE SERTLEŞECEK
Güvelik uzmanı Abdullah Ağar, Türkiye, Suriye’de güneye indikçe mücadelenin daha sertleşeceğini, IŞİD’in oynak-hareketli-mobilize terör eylemleri üreterek bulunduğu topraklarda dayanmaya çalışacağını söyledi. Gelinen noktanın, mızrağını Menbiç cebine sokan TSK’yı etkilediğini ifade eden Ağar, şunları kaydetti: “2003’teki Irak işgali ile varlığı görülmeye başlanan, o günden beri biriktirdiği saha tecrübesini, pratiğini ve aklını ortaya koyan IŞİD, TSK’nın kudreti karşısında önce küçüldü, alana dağıldı, çekildi, sonra da oynak terör üretmeye ve vurmaya başladı. Önce YPG-PKK ile eş zamanlı güdümlü bir tanksavar roketiyle (GTSR) bir tankımızı vurdu. Sonra intihar saldırısıyla 14’ü Suriyeli Türkmen, 5’i ÖSO olmak üzere 19 kişiyi katletti. Önceki gün de iki 2 tankımızı vurdu. Artık anlaşılması gereken gerçek, ‘güneye indikçe mücadele daha da sertleşecek.”
RAKKA NEDEN ÖNEMLİ?
Rakka, Suriye’nin kuzeyinde Fırat Nehri üzerinde yer alıyor. Batısında bulunan Halep’ten 160 kilometre, Şanlıurfa’ya 151 kilometre uzaklıkta. IŞİD’in başkent ilan ettiği ve en güçlü olduğu şehir olarak biliniyor. El Bab ile birlikte buradan temizlenmesi IŞİD’in Suriye’de tutunduğu son iki kaleden de yok edilmesi anlamına geliyor. Rakka, Suriye’nin her tarafına açılan büyük yolların kesiştiği noktada ve doğu kısmından Irak’a geçiliyor. Irak’da IŞİD’in elinde bulunan Telafer ve Musul’a bu bölgeden geçiş yapılıyor. IŞİD’in buradan temizlenmesi demek, Telafer ve Musul’da sıkışıp kalmış IŞİD’in buradan da sökülüp atılması daha kolay hale gelmesi anlamına geliyor.
HALEP'TEN ÖNCEKİ SON MEVZİ
Suriye’de hem bölge ülkeleri hem de uluslararası güçler için esas düğüm ve hedef Halep. Bu şehir ABD ve İsrail’in başından beri istediği PYD koridirorunda en önemli bağlantı noktası. ABD açısından Akdeniz’e oluşturulacak PYD koridorunda en güvenilir enerji terminali olacağı belirtiliyor. Rusya için de yaşamsal önem taşıyan Halep’in, rejimin elinde bulunması demek Tartus’taki üssün güvende olması anlamı taşıyor. Halep, İran için de kültürel ve mezhepsel açıdan önemli. Tarihsel bağlar ve bölgede etkin aktör olması bakımından Halep, Türkiye için de kayıtsız kalınamayacak bir şehir özelliğine sahip. El Bab ve Rakka’ya hakim olacak güç, Halep üzerinde de etkili olacak.
BEŞ YIL SONRA EVE DÖNÜŞ
Fırat Kalkanı Harekatı’nın 15’inci gününde Gaziantep’in Karkamış ilçesinde bulunan yaklaşık 250 Suriyeli, sınır kapısından geçerek ülkelerine döndü. İç savaştan kaçarak Türkiye’ye sığınan Suriyeliler, yaklaşık 5 yıl sonra ülkelerine dönmek için Gaziantep Valiliği’ne müracaat etti. Alınan izinlerin ardından aralarında kadın, çocuk ve yaşlıların da bulunduğu 250 kişi, Karkamış Gümrük Kapısı’na geldi. Yıllar sonra yanlarındaki eşya ve bavullarıyla gelen gruptakilerden Hüseyin Rüstem, “Türk askeri, Cumhurbaşkanı Erdoğan sağ olsun. Bizi IŞİD’ten kurtardılar” sözleriyle duygularını dile getirdi. Öte yandan Karkamış’tan Cerablus’a 3 TIR dolusu yardım malzemesi ulaştırıldı.
