AK Parti Grup başkanvekili Mehmet Muş, bedelli askerliğin TBMM'ye sunulduğunu açıkladı. Muş, "Kamuda ve özel sektörde çalışanlar, askerlik hizmeti noktasında müracaat etmeleri durumunda bu kanun kapsamında değerlendirilecek. Ve kendileri ücretsiz izinli sayılacaklardır. Yani iş akitleri fesih olmayacaktır" dedi. Peki bedelli askerlikten yararlanmak isteyen çalışanlar ücretsiz izin hakkından yararlanabilecek mi? Tazminatları ne olacak? İştemerak edilen soruların cevapları...
AK Partili Muş, bedelli askerliğin de içinde bulunduğu torba kanunu TBMM Başkanlığı'na sunduktan sonra gazetecilere açıklamalarda bulundu.
Mehmet Muş şunları söyledi:
Teklifimizi Meclis Başkanlığımıza teslim etmiş bulunmaktayız. Teklif içerisinde bedelli askerlikle ilgili düzenleme bulunmaktadır.
31 ARALIK 1993 ÖNCESİ
Basında da bazı detaylar yazıldı. Ben rakamları teyit etmek istiyorum. 31 Aralık 1993 öncesi doğanlar yararlanabileceklerdir. Bedel 15 bin lira, yaş olarak da 25.
ENGELLİ VATANDAŞLAR
Engelli olup da askere elverişsiz olanlar da bu teklifle beraber askerlik görevini ifa etmiş sayılacaklardır. Bunlar tabi 28 gün temel askerliğe tabii olmayacaklar. Diğer bütün bu teklif kapsamında istifa edecek olanlar 28 günlük temel askerlik eğitimine tabii olacaklardır.
YURTDIŞINDAKİ VATANDAŞLAR
Yurtdışında yerleşik olan vatandaşlarımız için 2000 euro'luk bedel söz konusu. Fakat onlar uzaktan eğitimle temel askerlik eğitimini almış olacaklardır.
28 GÜN DEĞİŞMİYOR
(28 günle ilgili düzenleme olacak mı?) Teklifte 28 gündür. Bununla alakalı herhangi bir düzenleme olmayacaktır. 28 gün temel askerlik eğitimi talep edilmektedir.
ÜCRETSİZ İZİNLİ SAYILACAKLAR
Kamuda ve özel sektörde çalışanlar, askerlik hizmeti noktasında müracaat etmeleri durumunda bu kanun kapsamında değerlendirilecek. Ve kendileri ücretsiz izinli sayılacaklardır. Yani iş akitleri fesih olmayacaktır. 28 günlük temel askerlik eğitimini yerine getirebileceklerdir.
1.3 MİLYON KİŞİYİ İLGİLENDİRİYOR
Bundan önceki düzenlemede 200 bin kişinin müracaat ettiğini görüyoruz. Daha fazla rakamı beklemekteyim. Şu an için 1 milyon 324 bin civarında kişiyi ilgilendirmektedir düzenleme. Geçmiş dönemdeki katılımın çok çok daha üzerinde olacağını düşünüyorum.
Askerlik hizmetine başlamamış olanlar başvurabilecek. Başlamış olanlar zaten bir süreç içerisinde.
(1 Ocak 1994'lüler dahil mi?) 1 Ocak'ı koyarsınız, 2 Ocak bir gün der. Dolayısıyla bir noktada kesilmesi gerekiyor. 1 Ocak 94 veya 95 gibi uzatma yapılmayacaktır.
BEDELLİ ASKERLİK YASASININ GEREKÇELERİ
Torba yasada yer alan bedelli askerlik teklifinin gerekçesi olarak şu ifadeler yer aldı:
Ülkemizde son yıllarda yoklama kaçakları ile bakaya sayılarının gittikçe arttığı gözlemlenmekte, bu konuda oluşan birikmenin önüne geçilmesine yönelik geniş toplum kesimlerinden talepler dile getirilmektedir.
Geçmiş dönemlerde farklı tarihlerde buna benzer şekilde yoklama kaçakları ile bakaya sayılarındaki artış neticesinde askerlik hizmetinin yerine getirilmiş sayılmasına yönelik bedelli veya dövizli askerlik uygulamasını içeren çeşitli kanuni düzenlemeler yapılmıştır. Bu teklif ile, söz konusu birikmenin engellenmesi amacıyla; 31 Aralık 1993 tarihinden (bu tarih dâhil) önce doğan yükümlülerin, bedel ödemek ve 28 günlük temel askerlik eğitimine tabi tutulmak suretiyle askerlik hizmetini yerine getirmiş sayılmaları amaçlanmaktadır.
Ayrıca yurtdışında oturma veya çalışma iznine sahip olarak işçi, işveren sıfatıyla veya bir meslek ya da sanatı icra ederek yurt içinde geçirilen süreler hariç olmak üzere toplam en az üç yıl süre ile fiilen yabancı ülkelerde bulunanların 2.000 avro veya karşılığı kadar yabancı ülke parasını ödemeleri ve Milli Savunma Bakanlığınca verilecek uzaktan eğitimi almaları hâlinde muvazzaf askerlik hizmetini yerine getirmiş sayılmaları da teklif edilmektedir.
926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununda çeşitli düzenlemeler yapılarak bu kapsamda dış kaynaktan temin edilecek pilot ve pilot adaylarına ilişkin usul ve esaslar yeniden düzenlenmektedir. Ayrıca, 2020 yılı sonuna kadar harp okullarının ikinci, üçüncü ve dördüncü sınıflarına üniversitelerin ilgili bölümlerinden öğrenci alınabilmesine imkan sağlanmaktadır.
MERAK EDİLEN SORULARA CEVAPLAR
Bedelli askerlik yaparsam tazminatımı alabilir miyim?
Düzenlemeye göre 25 gün veya 28 gün askerlik yapılacağı için, çalışanların kıdem tazminatını alıp askere gitme hakları var.
28 günlük askerlik süresinden sonra işe geri dönebilir miyim?
Askerlik dönüşü çalışan işe döndüğünde ilk olarak uygun kadro var mı yok mu ona bakılacak. Eğer uygun kadro varsa, işveren askere giden personelini almak zorunda. Eğer, askere giden kişinin yerine biri alınmışsa, uygun kadro açılana kadar beklemek durumunda.
Bedelli askerlik yaparsam tazminatım yanar mı?
Bedelli askerlikte 4 yöntem uygulanabilir. Birincisi işverenin, personelini ücretsiz izne çıkarması, ikincisi varsa yıllık izninden 25 veya 28 günü kullandırması, üçüncüsü personel tazminatını alıp ayırabilir, son olarak işveren, personelini idari izinli olarak gönderebilir.
Çalıştığım yerden bedelli askerlik için 28 gün ücretsiz izin alabilir miyim?
Evet ücretsiz izin alma hakkınız var, işveren de onay verirse bu hak kullanılabilir.
İçeride birikmiş izinlerim var. Bedelli askerlik için tek seferde 28 gün izin kullanabilir miyim?
Bedelli askerlik için sahip olunan izin günleri kullanılabilir.
İşe geri alınmazsam yasal haklarım neler?
İşe döndünüz, uygun kadro olduğu halde işveren sizi işe almadı. O halde yargı yoluna gidebilirsiniz. Bu durum ispat edildiği taktirde işveren, personelin aldığı ücret kadar 3 aylık bir ceza kesilebilir.
Memurlar ve sözleşmelerin durumu nasıl olacak?
Bu süreçte durumu en rahat olanlar memur ve sözleşmeliler… 28 günlük askerliklerini yapıp işlerine geri dönebilirler.
Kıdem tazminatı alınabilir mi?
İşçiler askere giderken iş akitlerini kendileri feshederse kıdem tazminatı alabilirler. Yasaya göre, haklı bir nedene dayanmadıkça kendi isteğiyle işten ayrılanlara kıdem tazminatı ödenmiyor. Ancak, kadınların evlilik, erkeklerin askerlik dolayısıyla ayrılmaları halinde kıdem tazminatı alma hakkı bulunuyor. 2011 ve 2014’teki bedelli askerlik uygulamalarında fiilen silah altına alınması söz konusu olmadığından kıdem tazminatı alınamıyordu. Ancak son düzenlemede 25 gün temel askerlik eğitimi zorunlu tutulduğu için, işçi statüsünde çalışanlar kıdem tazminatı alarak işten ayrılabilecekler. Bu sayede, iş değiştirmek isteyenler, kıdem tazminatını yakmadan daha iyi koşullara sahip yeni bir işe girebilecekler.
BİR YIL ÇALIŞMA KOŞULU
Kıdem tazminatına hak kazanabilmek için aynı işverenin bir veya değişik iş yerlerinde en az bir yıl çalışma koşulu aranıyor. Her yıl için 30 günlük brüt ücret tutarında kıdem tazminatı ödeniyor. 2018 temmuz-aralık döneminde bir yıl için ödenecek kıdem tazminatı tutarı 5 bin 434.42 TL’yi aşamayacak.
AYRILANLAR, AYNI İŞE DÖNEBİLİR
Askerlik nedeniyle kıdem tazminatını alarak işten ayrılanlar, askerlik bitiminde iki ay içinde aynı iş yerine dönebilirler. İşveren bu işçileri, eski işleri veya benzeri işlerde boş yer varsa derhal, yoksa boşalacak ilk işe “başka isteklilere tercih ederek”, o andaki şartlarla işe almak zorunda. Aranan şartlar bulunduğu halde işveren iş sözleşmesi yapma yükümlülüğünü yerine getirmezse, işe alınma isteğinde bulunan eski işçiye üç aylık ücret tutarında tazminat öder.
BORÇLANMA HAKKI VAR
Bedelli uygulamasıyla 25 gün askerlik yaparken işten ayrılan veya iş sözleşmesi askıya alınanların sosyal güvenlik primleri yatırılmaz. İşçiler ihtiyaç duyarlarsa ileride bu süreyi borçlanabilirler. Özellikle genç işçilerin emeklilik tarihi yaklaşmadan borçlanmalarına gerek yok.
