Eskişehir Büyükşehir Belediyesi İklim Değişikliği ve Sıfır Atık Dairesi Başkanlığı, 2024 yılında gerçekleştirdiği hafriyat yönetimi, inşaat yıkıntı atıklarının geri kazanımı ve denetimi, bitkisel atık yağ denetimi, katı atıkların ve tıbbi atıkların bertarafı, yenilenebilir enerji üretimi, iklim projeleri, eğitim gibi birçok faaliyetle şehrin çevresini korumak için önemli çalışmalar gerçekleştirdi.
Büyükşehir Belediyesi İklim Değişikliği ve Sıfır Atık Dairesi Başkanlığı ekipleri, Eskişehir’in çevresini korumak üzere 2024 yılında da çalışmalarını aralıksız sürdürdü. Eskişehir Büyükşehir Belediyesi, yoğun yapılaşma sebebiyle ortaya çıkan inşaat ve yıkıntı atıklarını kurduğu hafriyat yönetim bilgi sistemi ile takip ediyor. Bu kapsamda 2024 yılı içerisinde, İnşaat ve Yıkıntı Atığı Geri Kazanım Tesislerine, 154.505 ton inşaat/yıkıntı atıklarının kabulü yapıldı. Tesiste bulunan inşaat ve yıkıntı atıklarından 103.115 ton geri kazanılmış ürün elde edildi. Geri dönüştürülen atıklar, belediyenin yol, otopark, yürüyüş yolu, yeşil alanlardaki sert zemin uygulamalarında, kanalizasyon çalışmalarında, yeni yapılan inşaatların temel dolgularında ve düzenli depolama lotunda günlük örtü malzemesi olarak kullanıldı.
Çevre denetim ekibi, 2024 yılında 98 adet hafriyat denetimi ve kontrolü yaparak toplam 563 bin TL cezai işlem uyguladı. Büyükşehir Belediyesi, kent genelinde kaçak dökülen hafriyat atıkları ile mücadele çalışmalarını da aralıksız sürdürüyor. Ekipler tarafından, Eskişehir genelinde 2024 yılında birçok farklı noktada yapılan temizlik çalışmalarında toplam 4.924 ton atık temizlenerek, ilgili tesislerde bertaraf edildi.
Bitkisel atık yağ denetimlerini de 14 ilçede sürdüren ekipler, Eskişehirlilerin ve şehrimize gelen turistlerin yoğun ilgi gösterdiği restoran, kafe ve gıda satışı yapan 286 işyerinde denetimler gerçekleştirdi. İşyerlerine bitkisel atık yağ sözleşmesi olmayan işletmelere bitkisel atık yağları toplayan firmalar ile sözleşme yapmaları ve atık yağlarını lisanslı firmalara vermeleri yönünde uyarılarda bulunularak gerekli bilgilendirilmeler yapıldı.
Çevre bilincine sahip, çevreye duyarlı, örnek birer çevre dostu çocuklar geliştirilmesine yönelik eğitimler kapsamında ise 2024 yılında toplam 17 okulda 1085 öğrenciye eğitim verildi. Ayrıca 2017 yılında faaliyete geçen Entegre Katı Atık Bertaraf ve Enerji Üretim Tesisine 2024 yılı itibarıyla, her yıl olduğu gibi, ilköğretimden üniversiteye kadar tüm eğitim kurumlarından gelen teknik gezi ve eğitim talepleri kabul edildi.
Dünya Çevre Günü, sürdürülebilir, doğa ile uyumlu, daha temiz, daha yeşil yaşam vurgusuyla Sazova Bilim Kültür ve Sanat Parkı’nda düzenlediği Çevre Çocuk Şenliği ile kutlandı. Çeşitli gösterilere sahne olan etkinlikte okullar arası düzenlenen atık pil toplama kampanyasında dereceye giren okullara ödülleri teslim edildi.
Evsel atıkların çevre ve insan sağlığına zarar vermeden bertaraf edilebilmesi konusuna değinen yetkililer, “2024 yılı Kasım ayı dahil mekanik ayrıştırmayla kazanılan ambalaj atığı miktarı 2.925,58 ton olmuştur. Entegre Katı Atık Dönüşüm ve Enerji Üretim Tesislerine 2024 yılı Kasım ayı dahil gelen 296.791,30 ton evsel atık bertaraf edilmiş olup; tesislerde 46.679.784 MWh (Ekim dahil) elektrik enerjisi üretilmiştir. Tesisimiz tam kapasite çalıştığında 95 bin hanenin elektrik ihtiyacını karşılayabilmektedir. Büyükşehir Belediyemiz Katı Atık Düzenli Depolama Tesisi için ön fizibilite raporu yaptırmıştır. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından nihai uygulama projesi onaylanan II. Sınıf Katı Atık Düzenli Depolama Tesisi (Lot-2) yapımı tamamlanmıştır. Tesis 2.919.017 m3 evsel katı atık dolum kapasitesine ve 12 yıllık işletme ömrüne sahiptir.” dediler.
Tıbbi atık bertarafının önemine dikkat çeken yetkililer, “İlimizde bir günde yaklaşık 4,5 ton tıbbi atık oluşmaktadır. 2009 yılından bu yana özel üretim, soğutmalı ve lisanslı araçlar ile iş güvenliği konusunda gerekli ekipman ve eğitim almış personeller tarafından toplanmakta, akabinde belediyemize ait günlük 12 ton/gün kapasiteli Tıbbi Atık Sterilizasyon Tesisimize getirilmektedir. 2024 yılı içerisinde 1.255.434 ton (Ekim dahil) tıbbi atık toplanarak tesisimizde sterilize edilmiştir. Tıbbi atıkların toplanması, taşınması, sterilizasyonu, bertaraf edilmesi, yeni sterilizasyon cihazının kurulması işine ait sözleşme yüklenici firma ile Büyükşehir Belediyemiz arasında Mart 2023 tarihinde imza altına alınmış olup, Tıbbi Atık Sterilizasyon tesisimizde yeni cihazımızın kurulum işlemleri gerçekleştirilmiş, yeni sterilizasyon cihazımız devreye alınmıştır.” ifadelerini kullandılar.
Sıfır Atık Projesi ve Ambalaj Atıklarının Yönetimi kapsamında belediye birimlerine 25 adet geri kazanılabilir atık toplama ünitesi yerleştirildiğini belirten yetkililer, Tepebaşı, Odunpazarı ve diğer 12 kırsal ilçelerde bulunan okullara da atık pil kutuları yerleştirildiğini ifade ederek, “En çok atık pil toplayan üçer okula ödül verilirken 2024 yılında şehrimiz genelinde 1.163,1 kg atık pil toplanmıştır.” dediler.
Yıl içinde 34 adet ÇED raporu incelenerek görüş bildirildiğini ifade eden yetkililer, olumsuz görüş verilen 17 adet proje için de hukuki süreç başlatıldığını, ayrıca geçtiğimiz yıllarda ÇED olumlu kararının iptali için açılan 5 davanın da bu yıl içinde kazanıldığını vurguladılar.
Evsel atıkların Eskişehir merkezde bulunan Entegre Katı Atık Dönüşüm ve Enerji Üretim Tesisine sevk edilmesi için Sivrihisar, Mahmudiye ve Sarıcakaya ilçelerinde aktarma istasyonu kurulumunun 2023 yılında tamamlandığını ifade eden yetkililer, “2024 yılı Kasım ayı dahil Sivrihisar Aktarma İstasyonuna 5.176,35 ton, Sarıcakaya Aktarma İstasyonuna 1.240,50 ton, Mahmudiye Aktarma İstasyonuna 3162,70 ton evsel atık getirilmiştir. İlçelerimizden gelen toplam 9.579,60 ton evsel atık tesisimize taşınarak bertaraf edilmiştir.” dediler.
Yetkililer ayrıca Eskişehir Büyükşehir Belediyesi olarak Net Sıfır Şehirler, Şehirler Sıfıra Yarışıyor, MLGP4Climate İklim için Çok Düzeyli Yönetişim Platformu ve CDP Karbon Saydamlık Projesi’ne üye olduklarını ifade ettiler. Şehirlerin iklim hareketini güçlendirmek amacıyla Avrupa Birliği tarafından oluşturulan Net Zero Cities Projesi’nin, İkiz Şehirler Öğrenme Programına Haziran 2023 tarihinde başvuru yapıldığını hatırlatan yetkililer, “24 ülkeden, 85 şehrin başvuru yaptığı programa 40 şehir seçilmiştir. Bu 40 şehirden biri de İkiz Şehir olarak seçilen Eskişehir’dir. Budapeşte ile eşleştiğimiz program Mayıs 2025'te sona erecektir.” dediler.
Yıl içi faaliyetler kapsamında, “Su verimliliği eğitimi, iklim okulu eğitimleri, dünya temizlik günü, dünya arı günü ve atık azaltım haftası” ile farklı yaş gruplarından çok sayıda kişiye yönelik etkinlik düzenlendi. Yetkililer, TEMA Vakfı ve Eskişehir Büyükşehir Belediyesi’nin İklim Değişikliğine Karşı Güçlü Eskişehir Projesi’nin sivil katılım küçük hibeler programı kapsamında hibe kazandığını ifade ettiler.
Ayrıca 1.7 MWh kurulu gücünde güneş enerji santrali bulunan Büyükşehir Belediyesi, 2025 yılında da yenilenebilir enerji kaynaklarına yatırımların devam edeceğini belirttiler. Yetkililer mevcut güneş enerji santrallerine ilave yatırımlar yapmak ve rüzgar enerji santralleri kurulumu için projelendirme ve başvuruların da devam ettiğini söylediler.
Eskişehir Büyükşehir Belediyesi tarafından Eskişehir’in iklim değişikliğine uyumunu güçlendirmek amacıyla “Doğa Tabanlı Şehir Uygulamaları İçin Ortak Akıl Toplantısı” düzenlendiğini de hatırlatan yetkililer, şehrin çevresini ve doğasını koruyan çalışmalara 2025 yılında da kararlılıkla devam edeceklerini ifade ettiler.
İklim değişikliğine duyarlı bir kent olarak birçok projeyi hayata geçirdiklerini ifade eden Eskişehir Büyükşehir Belediye Başkanı Ayşe Ünlüce, “Dünyamızın karşı karşıya kaldığı en büyük problemlerden biri olan iklim değişikliğine karşı daha dirençli ve çevresel sürdürülebilirliği önceliklendiren bir şehir olma yolunda ilerleyerek, hep birlikte şehrimizi geleceğe taşıyoruz. Enerji verimliliği konusunda, yenilenebilir enerji kaynaklarını etkin bir şekilde kullanarak, şehrimizin karbon ayak izini azaltmayı hedefliyoruz. Atıkların geri dönüşümünü teşvik ederek, hem ekonomimize katkıda bulunuyoruz hem de doğal kaynaklarımızı koruyoruz. Şehrimizi korumak için, birbirimize güç vererek hep beraber mücadeleye devam edelim.” dedi.
