İtalya ‘faşizmin dönüşü’ tartışmalarının ortasında sandık başına gidiyor. Seçim yarışında iktidar partisi liderliğindeki merkez sol ittifak erirken, Berlusconi ile iki aşırı sağ partinin ittifakı anketleri önde götürüyor. Popülist 5 Yıldız Hareketi de favorilerden.
İtalya’da bugün yapılacak genel seçimlerde yaklaşık 51 milyon seçmen, Temsilciler Meclisi ve Cumhuriyet Senatosu’nun yeni üyelerini belirlemek için sandık başına gitti. Yaklaşık 60 milyon nüfusa sahip İtalya’da 51 milyon kayıtlı seçmen bulunuyor. Seçmenlerin yaklaşık 4,3 milyonu yurt dışında oy kullanacak. Temsilciler Meclisi için 18, Cumhuriyet Senatosu içinse 25 yaşını doldurmuş İtalyan vatandaşları oy verebilecek. İtalya’daki toplam 20 seçim bölgesinde yerel saatle 07.00’de başlayacak oy verme işlemi, 23.00’e kadar sürecek. Yarın öğle saatlerinde kesinleşmesi beklenen seçim sonuçlarıyla Temsilciler Meclisi’ndeki 630 ve Cumhuriyet Senatosu’ndaki 315 sandalyenin sahipleri belli olacak.
Toplamda 30’dan fazla partinin oy pusulasında yer alacağı seçimde, bazı ittifaklar ve partiler öne çıkıyor. Halihazırda iktidardaki koalisyon hükümetinde bulunan ve Matteo Renzi liderliğindeki Demokrat Partinin (PD) başı çektiği merkez sol ittifakında Emma Bonino’nun Liberal Avrupa Partisi, Giulio Santagata’nın Birlikte Partisi ve Beatrice Lorenzin’in merkezci Popüler Sivil Liste partisi yer alıyor. Merkez sağ ittifakında ise eski Başbakan Silvio Berlusconi’nin liberal muhafazakar Forza Italia partisi, Matteo Salvini’nin aşırı sağcı Lig partisi, Giorgia Meloni’nin aşırı sağcı İtalya’nın Kardeşleri Partisi ve Raffaele Fitto’nun Hristiyan Demokrat Biz İtalya’yla Partisi yarışıyor. Bu ittifak, aşırı sağcı, göçmen ve İslam karşıtı söylemleriyle tartışma konusu oluyor. Bu iki ana ittifakın en güçlü rakibi ise seçimlere tek başına giren popülist 5 Yıldız Hareketi (M5S).
Demos, Euromedia ve IPR gibi önde gelen araştırma şirketlerinin son seçim anketlerine bakıldığında, merkez sol ittifakının oy oranının yüzde 25 ile 28 arasında seyretmesi bekleniyor. M5S’nin oy oranının da yüzde 26 ile 28 arasında olacağı tahmin ediliyor. İktidara en yakın taraf ise yüzde 35 ile 38 arasında oy alması beklenen merkez sağ ittifakı. Merkez sağ ittifakı, anketteki tahminlerin üzerine çıkamazsa, koalisyon görüşmelerinin yapılması muhtemel görünüyor.
Öte yandan Macerata kentinde 3 Şubat’ta Luca Traini tarafından Afrikalılara yönelik gerçekleştirilen ve en az 6 kişinin yaralanmasına yol açan ırkçı saldırıyla tekrar gündeme gelen faşizm tartışması, ülkede seçim sürecine damga vurdu. Özellikle aşırı sağcı Forza Nuova ve CasaPound partilerinin Afrikalılara yapılan ırkçı saldırıyı savunması ve fail Luca Traini’yi kahraman ilan etmesi İtalyan kamuoyunun büyük tepkisine yol açtı. Faşizm gerginliği ülkede zaman zaman olaylı protestolara, hatta saldırılara neden oldu. Protestolarda da çoğunlukla polis ve eylemciler arasında arbede yaşandı, yaralanan ve gözaltına alınanlar oldu.
İtalya, geçen yıl onaylanan “Rosatellum 2.0” adlı yeni seçim kanunuyla sandığa gidecek. Kanunla 1993’ten bu yana yüzde 4 olan seçim barajı, yüzde 3’e düşürüldü. Kanuna göre parlamentoda sandalye sayısının üçte biri çoğunluk, üçte ikisi ise nispi temsil esasına göre belirlenecek. Kanun ayrıca parlamentoda kadın-erkek dengesini sağlamak üzere tek bir partide iki cinsiyetten birinin, yüzde 60’tan fazla olmasını engelliyor.
İTALYA SEÇİMLERİNDE KİM KİMDİR?
Merkez Sağ İttifak: Berlusconi ve faşistler ‘hortladı’
Merkez sağ ittifakında ise eski Başbakan Silvio Berlusconi’nin liberal muhafazakar Forza Italia partisi, Matteo Salvini’nin aşırı sağcı Lig partisi, Giorgia Meloni’nin aşırı sağcı İtalya’nın Kardeşleri Partisi ve Raffaele Fitto’nun Hristiyan Demokrat Biz İtalya’yla Partisi yarışıyor. İttifakın en sağında yer alan İtalya’nın kardeşleri partisinin adayları arasında Mussolini’nin torunu Rachele Mussolini de var. Bu yönüyle sağ ittifak, hem ülkede dört dönem başbakanlık yapan Berlusconi’nin, hem de faşizmin ‘hortladığı’ tartışmalarının yapılmasına sebep oluyor. Aşırı sağcı ittifakın yüzde 35 ila 38 civarında oyla seçimin galibi olması bekleniyor.
Merkez Sol İttifak: İktidar yorgunluğu oy kaybettiriyor
Halihazırda iktidardaki koalisyon hükümetinde bulunan ve Matteo Renzi liderliğindeki Demokrat Parti’nin (PD) başı çektiği merkez sol ittifakında Emma Bonino’nun Liberal Avrupa Partisi, Giulio Santagata’nın Birlikte Partisi ve Beatrice Lorenzin’in merkezci Popüler Sivil Liste partisi yer alıyor. 2013 yılındaki seçimlerde, Demokratik Parti liderliğindeki ittifak, oyların yüzde 31’ini alarak Temsilciler Meclisi’nde salt çoğunluğu elde etmişti. Ancak beş yıllık iktidarın ardından partinin oylarının düştüğü görüldü. Partinin lideri Matteo Renzi, geçen yıl AB reformlarıyla ilgili referandumdan ‘hayır’ sonucu çıkmasının ardından görevi Dışişleri Bakanı Paolo Gentiloni’ye devretmişti.
Beş Yıldız Hareketi: ‘Ne sağcıyız ne solcu’
Kendini ‘ne sağcı ne solcu’ olarak tanımlayan popülist 5 Yıldız Hareketi (M5S), 2009 yılındaki sokak eylemlerinin ardından komedyen Beppe Grillo tarafından kurulmuştu. Hareketin liderliğini, şu anda 31 yaşındaki Luigi Di Maio yürütüyor. Ancak Di Maio’nun beş yıl önce milletvekili seçilene kadar düzgün bir iş hayatının olmaması ve üniversite diplomasının da bulunmaması hanesine eksi olarak yazıyor. M5S’yi eleştirenler, partinin neye karşı olduğunu anlatmasına rağmen kendisinin ne yapacağın anlamanın zor olduğunu söylüyor. M5S, bir yandan ABD Başkanı Donald Trump’a ve Rusya lideri Viladimir Putin’e sempatisiyle bilinirken, bir yandan da AB’den uzak kalmamaya çalışıyor. Partinin uçuk vaatleri de eleştiri konusu.
