Bilim insanları tüm dünyada görülen bu hastalığa ilişkin önemli bir açıklama yaptı. Türkiye’de de bilinen bu hastalığa “sessiz ölüm” diyorlar. İşte konuya ilişkin detaylar…
Kış mevsiminin etkisiyle Türkiye'de karbonmonoksit (CO) zehirlenmesi vakaları hızla artıyor. Soğuyan havalarla birlikte artan ısınma ihtiyacı, özellikle soba ve doğal gaz kullanımının yaygın olduğu yerlerde, "sessiz ölüm" olarak adlandırılan karbonmonoksit zehirlenmelerine yol açıyor. Uzmanlar, zehirlenme vakalarının başta şehir merkezlerinde olmak üzere Türkiye genelinde yaygınlaştığını belirterek, evlerde ve kapalı alanlarda yeterli havalandırma sağlanması gerektiği konusunda uyarıyor.
KARBONMONOKSİT ZEHİRLENMESİ: TEHLİKELİ GİZLİ DÜŞMAN
Karbonmonoksit, renksiz ve kokusuz bir gaz olduğundan, insanlar tarafından fark edilmeden birikmeye devam edebilir. Düzgün yanmamış yakıtlardan salınan bu gaz, havadaki oksijenle yarışarak vücutta oksijen eksikliği yaratır. Bu durum en çok kalp ve beyin üzerinde etkili olup, zamanla kalıcı nörolojik hasarlara yol açabilir. Prof. Dr. Zeynep Gökcan Çakır, karbonmonoksit zehirlenmesinin genellikle baş ağrısı, halsizlik, bulantı gibi hafif belirtilerle başladığını, fakat ağır vakalarda ölümcül sonuçlara yol açabileceğini belirtti.
HANGİ ORTAMLARDA RİSK ARTIYOR?
Kapalı alanlarda, özellikle soba, kalorifer ya da doğal gazla ısınan evlerde, yakıtların tam olarak yanmaması sonucu karbonmonoksit birikmesi oldukça yaygın. Prof. Dr. Zeynep Gökcan Çakır, şehir merkezlerinde doğalgaz kullanımının artmasıyla yoğun zehirlenmelerin görülmediğini, ancak köylerde ve bazı yerleşim yerlerinde sobalı ısınmanın yaygın olduğu ve bu bölgelerde karbonmonoksit zehirlenmesinin kış aylarının rutin bir sorunu haline geldiğini vurguladı.
TEDBİR ALMAK HAYAT KURTARIR!
Karbonmonoksit zehirlenmesinden korunmanın en önemli yolu, kullanılan ısınma sistemlerinin düzenli olarak bakımdan geçirilmesi ve odaların yeterince havalandırılmasıdır. Prof. Dr. Çakır, soba bacalarının iki yılda bir temizlenmesi gerektiği ve özellikle kış aylarında iç mekanların her gün belirli aralıklarla havalandırılmasının hayati öneme sahip olduğunu söyledi. Ayrıca, risk grubunda yer alan kişilerin, kapalı otoparklar, nargile kafeler ve sobalı kahvehaneler gibi alanlarda dikkatli olmaları gerektiği belirtildi.
"SESSİZ ÖLÜM" NEDİR?
Karbonmonoksit zehirlenmesi, "sessiz ölüm" olarak adlandırılmaktadır çünkü bu zehirlenme, belirtileri ortaya çıkmadan önce hızla ölümcül sonuçlar doğurabilir. Kimi zaman hasta, sadece hafif baş ağrısı ya da nezle belirtileriyle bu tehlikeli gazın etkisi altında olduğunu fark edemeyebilir. Uzmanlar, karbonmonoksit gazının, özellikle banyolarda veya uyku esnasında ölümle sonuçlanabileceğini ifade etti.
RİSK ALTINDAKİ GRUPLAR VE ÖNLEMLER
Uzmanlar, karbonmonoksit zehirlenmesine karşı en savunmasız olan grupları, kapalı alanlarda uzun süre kalan kişiler olarak belirtiyor. Kapalı otoparklar, nargile kafeler ve sobalı kahvehaneler, bu tür zehirlenmelere daha yatkın ortamlar arasında yer alıyor. Bu yüzden özellikle buralarda çalışan kişilerin, zehirlenme belirtilerine karşı dikkatli olmaları ve çevrelerini sıkça havalandırmaları öneriliyor.
SONUÇ OLARAK…
Karbonmonoksit zehirlenmeleri, tedbir alınmadığı takdirde ölümcül sonuçlar doğurabilen ciddi bir sağlık sorunudur. Kış aylarında ısınma amacıyla kullanılan soba ve doğalgaz sistemlerinin güvenli bir şekilde çalıştığından emin olunması, yaşam alanlarının düzenli olarak havalandırılması ve bacaların periyodik olarak temizlenmesi, olası karbonmonoksit zehirlenmelerine karşı en etkili koruma yöntemleridir. Uzmanlar, bu tedbirlerin alınmadığı takdirde, "sessiz ölüm"ün her an kapıda olabileceği konusunda uyarıda bulunuyor.
