Tiroid, boğazda bulunan soluk borusunun önünde yer alan bir organdır. H veya U harfine benzetilir ve kelebek şeklini andırır, tiroid vücuttaki pek çok fonksiyonun düzenlenmesinden sorumlu olan hormonları üretir.
Ortalama bir ceviz büyüklüğündedir ve ağırlığı 15-20 gr. aralığındadır. Tiroid bezinden hormonlar salgılandığında kan dolaşımına karışır ve ilgili sistemi ya da organı uyarır. Vücudun sağlığı açısından çok önemli bir yere sahiptir, vücuttaki metabolik süreçlerin birçoğunu etkiler.
TİROİD HORMONLARI NELERDİR?
- Tiroid bezi iki adet hormon salgılar.
- T3 (Triiyodotironin)
- T4 (tiroksin)
Ayrıca beyindeki hipofiz bezinden salgılanan TSH vardır. Tiroid hormonlarını salgılar ve sentezini artırır.
TİROİD HORMONLARININ VÜCUTTAKİ ETKİLERİ NELERDİR?
- Vücut metabolizmasının hızını artırır.
- Zeka fonksiyonlarındaki gelişime katkı sağlar.
- İskelet sistemi üzerinde etkilidir.
- Kalbin kasılmasını düzenler ve güçlendirir.
- Kan yağlarını etkiler.
- Vücut ağırlığı ve iştahı kontrol eder.
- Vücuttaki ısı üretimini düzenler.
- Tiroid Fonksiyon Testleri
TSH Testi: TSH seviyesi tiroid bezinin tiroid hormonunu salgılama durumunu kontrol etmek için kullanılır. Eğer TSH seviyesi yüksek ise, tiroid bezi yeterli miktarda tiroid hormonu yapmadığını gösterir. TSH seviyesi düşük olduğunda ise tiroid bezi fazla tiroid hormonu üretiyor demektir.
T3 Ve T4 Testi: Kanda proteine bağlı olarak bulunurlar bir kısmı da serbest formdadır. Serbest T3 ve serbest T4 testlerine bakılır.
- Tiroid Antikorları: Vücuttaki bağışıklık sistemimiz tiroid bezinin kendisine karşı antikor denilen maddeler üretebilir. Bu antikorlar oluştuğunda tiroidit denilen inflamatuar bir durum oluşur.
- Tiroglobulin: Tiroid kanseri durumunda bu değer artmaktadır.
- Kalsitonin: Tiroiddeki C hücrelerinden salgılanan bir hormondur ve nadiren C hücrelerindeki kanser durumlarında artarlar.
Bunların yanında tiroid ultrasonu ile tiroidin büyüklüğü ve yapısı detaylı olarak incelenir ve değişiklikler ayrıntılı olarak görülür.
HİPOTİROİDİZM VE HİPERTİROİDİZM NEDİR?
Hipotiroidizm; tiroid bezinin az çalışması durumudur. Kan dolaşımındaki T3 ve T4 hormonları düşüktür, TSH düzeyi yüksektir. Bu hormonlar vücuttaki metabolizmamızı düzenler ve kana az hormon salgılanırsa yorgunluk, halsizlik, seste boğuklaşma ortaya çıkabilir.
HİPOTİROİDİZM BELİRTİLERİ VE BULGULARI NELERDİR?
- Kolay yorulma
- Halsizlik
- Ses kısıklığı
- Soğuğa karşı tahammülsüzleşme ve üşüme
- Gözlerin etrafında şişlik
- Kaslarda kramplar
- Saç dökülmeleri
- Uyku bozuklukları
- Kiloda artış, iştah fazlalığı
- Hatırlamada güçlük ve hafıza zayıflığı
- Hareket yavaşlıkları
- Kadınlarda regl azalması ya da yokluğu
- Kabızlık
- Ellerde, bacaklarda şişlik
- Terlemede azalma
Hipertiroidizm; tiroid bezinin fazla çalışması durumudur. Kan dolaşımındaki T3 ve T4 hormonları yüksektir, TSH düzeyi düşüktür. Vücut metabolizmasının aşırı aktif olmasına ve hızlı çalışmasına sebep olur. Kadınlarda erkeklere oranla daha çok görülür.
HİPERTİROİDİZM BELİRTİLERİ VE BULGULARI NELERDİR?
- Aşırı terleme
- Sinirlilik hali
- Huzursuzluk
- Çarpıntı
- Yüksek tansiyon
- Kilo kaybı
- Sıcağa karşı tahammülsüzleşme
- Ellerde titreme
- İshal
- Saçlarda dökülme
- Işığa karşı duyarlılık
- Uyku bozuklukları
- Guatr
- Regl düzensizlikleri
- Ciltte incelme
