Brookings Enstitüsünün Myanmar alanında araştırma yapan uzmanı ve Cambridge Üniversitesi Kıdemli Araştırmacısı Dr. Lynn Kuok, Myanmar hükümetinin acil şekilde Arakanlı Müslümanlara yönelik zulme son vermesi gerektiğini söyledi.
AA muhabirine konuşan Kuok, Arakanlı Müslümanların durumuna ilişkin gelişmeleri değerlendirdi.
"Etnik temizlik" teriminin esasen yasal bir tanımı olmadığını hatırlatan Kuok, Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Yüksek Komiseri Zeid Raad el Hüseyin'in Arakanlı Müslümanların güvenlik güçleri tarafından maruz kaldığı baskıyı, "Durum, etnik temizliğe ilişkin bir ders kitabı örneği gibi görünüyor." olarak tanımlamasının yasal boşluğu doldurmak için gerekli olduğunu belirtti.
Kuok, BM ve bazı uluslararası insan hakları kuruluşlarının yayımladığı belgelerde, yaklaşık 400 bin Arakanlı Müslümanın Bangladeş'e kaçtığını, bu kişilerin anlattıklarıyla yargısız infaz, işkence, tecavüz, kundaklama gibi geniş çapta zulmün gerçekleştiğini görmenin mümkün olduğunu ifade etti.
Devletin kendi vatandaşını korumaması durumunda "uluslararası topluma sorumluluk doğduğunu" vurgulayan Kuok, "Arakanlı Müslümanların yaşadığı zulme uluslararası toplumun müdahale etmesi gerekiyor. Bu BM'nin önderliğinde diplomatik, insani ve barışçıl yollarla olabilir. Ancak sorun diplomatik yollarla çözülemezse, BM Güvenlik Konseyi'ne (BMGK) taşınması gerekiyor." diye konuştu.
"GÜVENLİK GÜÇLERİNİ DESTEKLEDİĞİ İÇİN SUSUYOR OLABİLİR"
Kuok, Nobel Barış Ödüllü Myanmar Dışişleri Bakanı ve Devlet Başkanlığından Sorumlu Devlet Bakanı Aung San Suu Çii'nin neden güvenlik güçlerinin faaliyetlerini kınamadığını tam olarak bilmenin mümkün olmadığını söyledi. "İnsanoğlunun aklından geçeni sadece şeytan bilir." diyen Kuok, Su Çii'nin durum karşısındaki sessizliğine ilişkin farklı görüşler olduğunu aktardı.
Uzman Kuok, "Suu Çii, güvenlik güçlerinin görüş ve faaliyetlerine sempati duyduğu ve desteklediği için sessiz kalmış olabilir." görüşünü savundu.
Bir başka görüşe göre Suu Çii'nin güvenlik güçlerini kınaması halinde "durumla baş etmek için gerçek güç ve yetkiye" sahip olmadığının ortaya çıkacağını belirten Kuok, "Myanmar'da ordu hala içişleri, sınır ve güvenlik bakanlıklarını kontrol ediyor." diye konuştu.
Kuok, göz önünde bulundurulması gereken diğer bir hususun da Arakanlı Müslümanların ülkedeki siyasi dinamikleri etkileyecek boyutta bir gücü olmaması nedeniyle Suu Çii'nin asıl önemsediği grupların desteğini kaybetmemek için susmayı tercih etmiş olabileceğini belirtti.
"SUU Çİİ SADECE SESSİZ KALMIYOR, İNKAR EDİYOR"
Öte yandan Suu Çii'nin Arakanlı Müslümanların yaşadıkları karşısında sadece sessiz kalmadığına dikkati çeken Kuok, "Suu Çii sadece güvenlik güçlerini kınamaktan kaçınmakla kalmadı. Aynı zamanda Arakanlı Müslümanların maruz kaldığı tecavüz ve benzer tacizleri şiddetli şekilde inkar etti. Suu Çii hükümeti Arakanlı Müslümanları kendi ev ve köylerini yakmakla suçladı." eleştirisinde bulundu.
Kuok, Suu Çii'nin Arakan eyaletinde herkesin ayrımcılığa maruz kalmadan eğitim ve sağlık hizmetine erişimi olduğu iddiasının da gerçeği yansıtmadığını belirtti.
"HÜKÜMET ACİLEN HAREKETE GEÇMELİ"
Kuok, "Myanmar hükümeti Arakanlı Müslümanların maruz kaldığı zulmü durdurmak için acilen harekete geçmeli." vurgusunu yaptı.
Hükümetin kaçan Arakanlıların Myanmar'a geri dönmesi için imkan sağlaması gerektiğini dile getiren Kuok, uluslararası gözlemcilere ilişkin engelleri de kaldırması gerektiğine dikkati çekti.
Kuok, "Vatandaşlık olmadan ve hakları konusunda belirsizlik sürmeye devam ettikçe Arakanlı Müslümanlar korkunç ayrımcılık ve zulme maruz kalmaya devam edecek." uyarısını yaptı.
"ULUSLARARASI TOPLUM HAREKETE GEÇMELİ"
"Uluslararası toplum acil şekilde ordunun orantısız güç kullanımını durdurmak zorunda." diyen Kuok, aynı zamanda Myanmar hükümetinin "doğru yola yönlendirilmesi" için uluslararası camianın "ödül ve ceza" unsurlarını içeren bir politikaya başvurması gerektiğini söyledi.
Kuok, Arakanlı Müslümanların durumunun sadece "ahlaki açıdan tiksindirici" olmadığını, aynı zamanda bölgesel ve uluslararası istikrara zarar verdiğini kaydetti.
BRÜKSEL/AA
