Muhalefet partileri, Meclis Komisyonu'ndan geçen, 8 ayrı kanunda değişiklik yapan 17 maddelik torba yasaya tek tek şerh düştü. Cezaevi görüşmelerinin kayıt altına alınması ve bir yıl boyunca saklanması ile ilgili düzenleme için "AKP-MHP Koalisyonu ülkenin tümünde kurduğu Big Brother sistemini, bu kez tutuklu ve hükümlülerin haberleşme haklarını da içine alacak şekilde genişletmek istemektedir" ifadeleri kullanıldı.
AK Parti milletvekillerinin imzasını taşıyan ve ekonomi ile ilgili düzenlemeleri içeren torba yasa teklifi, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda kabul edildi. Teklife CHP, HDP ve İYİ Parti ayrı ayrı şerh düştü.
"DAĞILIMDA BÜYÜK EŞİTSİZLİKLER OLDU"
Komisyon Üyesi Bülent Kuşoğlu, Abdüllatif Şener, Kamil Okyay Sındır, Emine Gülizar Emecan ve Cavit Arı imzalı CHP'nin muhalefet şerhinde, salgın döneminde dünyada toplam 7,9 trilyon dolar nakit destek harcaması yapıldığı ve ülke gruplarına dağılımda büyük eşitsizlikler olduğu belirtildi.
Buna göre, gayri safi yurt içi oranında zengin ülkeler 12,7, orta gelirli ülkeler 3,6, yoksul ülkeler 1,6 Türkiye 1,1 oranında nakit harcama ve gelir desteğinde bulundu.
"TÜRKİYE İLK 3'TE YER ALDI"
Türkiye'deki toplam ekonomik desteklerin yüzde 89'u işletme, şirket ve banka gibi sermayeye yönelik oldu. Şerhte şu ifadelere yer verildi: "Kovid-19 döneminde hükümetlerce yapılan nakit harcama ve gelir desteklerinin GSYH içindeki payının en az olduğu üç ülke ise Meksika, Türkiye ve Arnavutluk'tur."
"İTİRAZLARIMIZ İŞLEME ALINMADI"
Kanun teklifinin 9. ve 10. maddesi ile cezaevlerine gelen mektup, faks ve telgrafların saklanması, bir yıl sonunda silinmesi ve tutuklu ve hükümlülerin eşi ve yakınlarıyla yaptığı görüşmelerin kayda alınması yine bir yıl sonra silinmesi düzenlemelerinin Anayasa'ya aykırı olduğu ve keyfiliğe yol açacağı belirtilen CHP şerhinde, komisyon görüşmelerinde itirazlarının dikkate alınmayıp işlem yapılmadığı aktarıldı.
"DEMOKRATİK İLKELERE AYKIRI..."
Şerhte şu ifadeler kullanıldı: "Yaklaşık otuz dört aylık süre boyunca uygulanmaya çalışılan Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi olarak adlandırılan sistemin de sakıncalarına ilave olarak, olağan yasa yapma sürecinin de dışına çıkılarak, TBMM'de ilgili komisyonlarda yeteri kadar tartışılmayan kanun teklifleriyle sadece Plan ve Bütçe Komisyonu'ndan geçirilmek suretiyle yasa yapma alışkanlığı genel demokratik ilkelere ve TBMM geleneklerine aykırıdır."
Diyarbakır Milletvekili Garo Paylan ile Batman Milletvekili Necdet İpekyüz’ün hazırladığı HDP şerhinde, 22 milyonu aşan sayıda icra dosyası bulunduğu ancak getirilen kanun teklifinde icra krizini derinleştirecek palyatif çözümler peşinde koşulduğu vurgulandı.
"EMEKÇİLER AÇLIKLA SINANACAKTIR"
Pandemi döneminde uygulanmaya başlanan ücretsiz izin desteğinin günlük 47 liradan 50 liraya çıkarılması için şerhte, 4 kişilik bir ailenin 2021 yılının şubat ayı için açlık sınırının 2 bin 719 lira olduğu belirtilerek "AKP-MHP koalisyonu, ücretsiz izindeki işçiyi adeta açlığa terk etmektedir. 1500 TL açıklanan son rakamlara göre, açlık sınırın nerdeyse yarısı kadar bir miktardır.
Üstelik bunun için bu işçilerin nakdi ücret desteğinden yararlanmıyor olmalar şartı aranacaktır. Açıktır ki zorla ücretsiz izne çıkartılan emekçiler açlıkla sınanacaktır” denildi.
"BİG BROTHER SİSTEMİNİ GENİŞLETİYORLAR"
Teklifin 9 ve 10. maddeleri ile getirilen cezaevi görüşmelerinde kayıt düzenlemesi ile ilgili şerhte, "Açıktır ki AKP-MHP Koalisyonu ülkenin tümünde kurduğu Big Brother sistemini, bu kez tutuklu ve hükümlülerin haberleşme haklarını da içine alacak şekilde genişletmek istemektedir. Bu denetim arzusu, temel insan haklarına tamamen aykırıdır.
"ANLAŞILAN O Kİ İSTİBDAT REJİMİ..."
Mahpusların iletişim ve haberleşme haklarının önündeki engellerin kaldırılması gerekirken denetime ve izlemeye alınmasını içeren bir düzenlemeye gitmek asla kabul edilemez. Anlaşılan o ki istibdat rejimi, bu düzenleme aracılığıyla, cezaevindeki mahpusların mahremiyetlerine ve aileleriyle ilişkilerine de müdahalede bulunmak niyetindedir" ifadeleri kullanıldı.
İYİ PARTİ'DEN DE MUHALEFET ŞERHİ
Ankara Milletvekili Durmuş Yılmaz ile Samsun Milletvekili Erhan Usta imzalı İYİ Parti şerhinde de G-20 ülkelerinin gayri safi yurt içi hasılalarının yüzde 7,9’u düzeyinde nakit harcama ve gelir desteğinde bulunduğu belirtilerek Türkiye'nin yüzde 1,1 gibi bir düzeyde kaldığına dikkat çekildi.
"ÇÖZÜM ODAKLI BİR YAKLAŞIM DEĞİL"
Ücretsiz izin desteğinin günlük 47 liradan 50 liraya çıkarılması için "Dünya kamuoyu pandemi koşullarının bu yıl sonuna kadar da devam edeceğini öngörüp, bu doğrultuda planlamalar yaparken; iktidarın günübirlik iş yapması çözüm odaklı bir yaklaşımı ifade etmemektedir" denildi.
Cezaevi görüşmelerini kayıt düzenlemesini içeren maddelerin Anayasa'ya aykırı olduğu belirtildi.
