Dostlar Tiyatrosu’nun kurucusu, usta tiyatrocu Genco Erkal, 86 yaşında hayatını kaybetti. Erkal’ın vefatı sosyal medya hesabından paylaşılan Nazım Hikmet’in ‘Hoşça kalın dostlarım’ şiirinin dizeleri ile duyuruldu. Bir süredir kan kanseri ile mücadele ettiği bilinen sanatçının ölümü, Türkiye’yi derinden üzdü, hayranları ustaya seslendirdiği şiirlerle veda etti. Erkal’ın cenazesi yarın Harbiye Muhsin Ertuğrul Sahnesi’nde düzenlenecek anma töreninin ardından Zincirlikuyu Mezarlığı’na defnedilecek.
SALİHA SULTAN
Tiyatro dünyası Kenan Işık’ın vefatının üzüntüsünü yaşarken, büyük bir ustasını daha kaybetti. Bir süredir kan kanseri ile mücadele eden usta tiyatrocu Genco Erkal 86 yaşında vefat etti. Erkal’ın vefat haberi sosyal medya hesabından dün sabaha karşı Nazım Hikmet’in ‘hoşça kalın dostlarım’ şiirinin şu dizeleri ile duyuruldu: “Hoşça kalın dostlarım benim hoşça kalın!/Sizi canımda canımın içinde,/kavgamı kafamda götürüyorum./Hoşça kalın dostlarım benim hoşça kalın.../Resimlerdeki kuşlar gibi dizilip üstüne kumsalın,/mendil sallamayın bana. İstemez.../Tek hecesiz elveda.” Usta ismin ölümü Türkiye’yi derinden üzdü, binlerce hayranı sanatçıya sosyal medyada Nazım Hikmet’ten seslendirdiği şiirlerle veda etti.
SAHNEYE MUHSİN ERTUĞRUL’DAN GELEN TEKLİFLE ADIM ATTI
Profesyonel tiyatro yaşamına Muhsin Ertuğrul’dan gelen teklifle adım atan Genco Erkal, 1969 yılında Mehmet Akan, Şevket Altuğ, Ferit Erkal, Arif Erkin Güzelbeyoğlu ve Nurten Tunç ile birlikte, vefatına kadar sanat yönetmeni olduğu ve Türkiye’de politik tiyatronun gelişiminde öncü olan Dostlar Tiyatrosu’nu kurdu. Erkal, tiyatro yaşamı boyunca sahnelerde Yaroslav Haşek’ten Aslan Asker Şvayk, Gogol’den Bir Delinin Hatıra Defteri, Bertolt Brecht’ten Galileo, Maxwell Anderson’dan Yalınayak Sokrates, Nâzım Hikmet’ten Kerem Gibi, Can Yücel’den Can gibi ustalıkla oynadığı karakterlerle birçok ödül kazandı. Tiyatro yönetmeni olarak birçok ödüle değer görüldü; çeşitli kurumlar tarafından yaşam boyu başarı ödülü ile takdir edildi. 1993-1998 yılları arasında, Paris’te ve Avignon Festivali’nde Fransızca da oynamaya başlayan Genco Erkal, Nâzım Hikmet’ten Sevdalı Bulut, Philippe Minyana’dan Ou vas-tu Jérémie? ve Paulo Coelho’nun ünlü romanından uyarlanan Simyacı gibi üç Fransız yapımında da rol aldı. Erkal, TRT televizyonu için Haldun Taner’in ünlü müzikli oyunu Keşanlı Ali Destanı’nı yöneten ve oynayan isimdi.
2022’DE ‘ÖLMEDİM AMA PROVASINI YAPTIM’ DEMİŞTİ
2022 yılında Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ndeki tiyatro oyunu sırasında rahatsızlanarak hastaneye kaldırılan Erkal, o günlerde yaptığı açıklamada kullandığı “Her zaman sahnede ölmek istemişimdir. Ölmedim ama Kıbrıs’ta provasını yapmış oldum” ifadeleriyle hayranlarını duygulandırmıştı. Sanatçı son olarak 20233 yılı sonunda Fazıl Say’ın Nazım Hikmet besteleri konserinde sahne almıştı. Erkal’ın 1974 yılında evlendiği, 1977’de boşandığı sinema oyuncusu Zeynep Tedü ile olan evliliğinden Ayşe Erkal adında bir kızı bulunuyordu.Usta tiyatrocunun cenaze programını kurucusu olduğu Dostlar Tiyatrosu paylaştı. Erkal için 2 Ağustos Cuma günü (yarın) saat 14.00’te Harbiye Muhsin Ertuğrul Sahnesi’nde tiyatro ve sanat dünyasından dostlarının katılımı ile anma töreni düzenlenecek. Erkal’ın cenazesi, Zincirlikuyu Mezarlığı’na defnedilecek.
‘NAZIM’A ÖMRÜNÜ VE GÖNLÜNÜ VERDİ’
Usta sanatçının vefat haberinin ardından sosyal medyada tiyatro, müzik ve edebiyat dünyasından baş sağlığı mesajları art arda geldi:
GANİ MÜJDE: Bu dünyadan bir Genco Erkal geçti. Işıl ışıldı ayak bastığı her yer. Güle güle Tiyatro’nun büyük hizmetkarı... Sizinle aynı tarihlerde yaşamış olmanın onuru ile güle güle büyük usta...
LEVENT ÜZÜMCÜ: Merhaba dedim, merhaba Levent dedi. Adımı biliyor dedim içimden, yaşayan en büyük Türk oyuncu, adımı biliyor! İyi ki senden duydum Nâzım’ı, Brecht’i. Sağ ol abi, şu çürümüş ortamda meslek büyüğüm olmandan, seninle aynı dili konuşmaktan hep onur duydum. Ben ölene kadar benimlesin.
FAZIL SAY: Önce, Genco Erkal’ı defalarca seyrettiğim için çok şanslıyım, büyük zenginlik, onu tanımak, onunla sohbet etmek, bir büyük sanatçının yoluna şahit olmak gururdur hayatımda. Ve tabiki, onunla defalarca beraber sahneye çıkmış olmak, Nazım Oratoryosunda, en büyük onurdur yaşadığım ömrümde. Gurur duyuyorum Genco Erkal ile, ve biliyorum tüm Türkiye gurur duyuyor , koca yürekli büyük sanatçısı ile. Büyük ruhlar kalıcıdır.
SABAHAT AKKİRAZ: Bazı sanatçılar için ölüm sadece bir duraktır. Usta Genco Erkal Hakka yürüdü. Yüreğim en derinden yaralandı. Cesareti,duruşu ve tiyatromuza kattıkları ile önünde saygıyla eğiliyorum. Işıklarda uyu usta.
ÇİÇEK DİLLİGİL: Bugün gün aydınlanmadı. Kocaman bir karanlık. Tarif edilemez bir hüzün kapladı. Genco Erkal’sız bir sabaha uyandık. Çok çok üzgünüm. Başımız sağolsun.
AHMET ÜMİT: Genco Erkal da sonsuzluğa karıştı. Bu hoyrat, bu çorak, bu vahşi ama güzel ülkeye anlam katan çok az sayıdaki büyük insanlardan biriydi. Işıkla yaşadı, ışıklar içinde veda etti, hoşça kal Genco Abi, hoşça kal ışığın oğlu...
NEDİM SABAN: Tiyatromuzun yılmaz devrimcisi Genco Erkal’ın kaybı çok acı! Savaştığı amansız hastalığı sahnede yenmek ya da yenilecekse sahnede yenilmek istiyordu, olamadı. Dostum, ustam ama en önemlisi sahnede izlemeye doyamadığım Genco abimin yerini doldurmak çok zor olacak.
NEBİL ÖZGENTÜRK: Genco Erkal usta. Kaybettik ömrümüzün büyük aktörünü. Ardı ardına kayıplar oluyor, kaybettiklerimizi yazıyoruz sıkça.Genco Abi, “Yaşamak Güzel Şey Be Kardeşim” dizelerini çok seslendirdi sahnede. Yaşamayı ciddiye alırdı. Nazım’a, ömrünü ve gönlünü çokkkk verdi. Uğurlar olsun usta...
POLİTİK TİYATRONUN ÖNCÜSÜ
Genco Erkal 28 Mart 1938’de İstanbul’da dünyaya geldi. 1959 yılından itibaren Türkiye’nin önemli özel tiyatro topluluklarında oyuncu ve yönetmen olarak çalışan Erkal, 1969’da, bugün de sanat yönetmeni olduğu ve Türkiye’de politik tiyatronun gelişiminde öncü rol üstlenen Dostlar Tiyatrosu’nu kurdu. 1965’te Rus yazar Nikolay Gogol’un Bir Delinin Hatıra Defteri adlı öyküsünü tiyatroya uyarlayıp Türkiye’de Batılı anlamda metne dayalı sahnelenen ilk tek kişilik oyun olarak sahneledi. Yıllar boyunca üç farklı yorumla sahnelediği bu eser, onunla özdeşleşti. Erkal, tek kişilik oyunların ustası olarak tanındı. Usta sanatçı, Aziz Nesin’den Haldun Taner’e, Nâzım Hikmet’ten Behiç Ak’a ve Yaşar Kemal’e birçok sanatçının eserlerini tiyatroya uyarladı. Senfonik konserlerde birçok yapıtı anlatıcı olarak seslendirdi. Sinemada 1982’de At ve 1983’te Faize Hücum filmleri ile ‘En İyi Erkek Oyuncu’ dalında Antalya Film Festivali’nde iki kez Altın Portakal’ aldı. Erkal’ın sanat yaşamı 2020’de, Ayşegül Yüksel tarafından ‘Güneşin Sofrasında - Genco Erkal’ın Dostlar Tiyatrosu Serüveni’ adıyla kitaplaştırıldı.
