Tiyatro Kooperatifi, özel tiyatroların ekonomi nedeniyle yaşadığı zorluklara 27 Mart Dünya Tiyatro Günü’nde bir kez daha dikkat çekti. Tiyatrolara devlet ve yerel yönetim desteklerinin artırılmasını isteyen Kooperatif, ayrıca KDV’nin yüzde 1’e indirilmesi, doğalgaz gibi faturalarda indirim yapılması taleplerinde bulundu. Yerel seçime sayılı gün kala belediyelere de seslenen Kooperatif, ‘özel tiyatroları ticari yapı olarak görmekten vazgeçin’ diyerek, sahnelerin ücretsiz tahsisini istedi.
SALİHA SULTAN
Türkiye’deki özel tiyatroların ekonomik, sosyal ve hukuki açıdan güçlenmesi hedefiyle çalışmalarını sürdüren Tiyatro Kooperatifi, özel tiyatroların içinde bulunduğu olumsuz koşulları ve temel sorunlara 27 Mart Dünya Tiyatro Günü vesilesiyle bir kez daha dikkat çekti. Özel tiyatrolar için başta yasal statü değişikliği olmak üzere devlet ve yerel yönetim desteklerinin artırılması çağrısında bulunan Kooperatif, özel tiyatroların söz konusu desteklerden ise adil ve şeffaf bir şekilde yararlanması gerektiğini vurguladı.
4 BAKANLIK BİRLİKTE ADIM ATSIN
Tiyatro Kooperatifi’nden yapılan açıklamada, kooperatifin kurulduğu günden bu yana Kültür ve Turizm Bakanlığı ile yaptığı toplam 17 toplantı yaptığı belirtilerek, bu toplantılarda tiyatro alanının ihtiyaçlarının ve çözüm önerilerinin dile getirdiği ifade edildi. Hukuk müşavirleriyle birlikte hazırladıkları kanun ve yönetmelik referanslı mevzuat değişikliği önerilerini başta Bakanlık olmak üzere ilgili kamu kurumlarına raporladıklarını aktaran Kooperatif, özel tiyatroların sorunlarının çözümü için birlikte adım atması gereken kurumları Kültür ve Turizm Bakanlığı önderliğinde, Ticaret Bakanlığı, Hazine ve Maliye Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve belediyeler olarak sıraladı.
KDV YÜZDE 1’E İNSİN
Kooperatif açıklamasında, bu yöndeki talep ve çözüm önerilerinin ilk maddesinde özel tiyatroların ihtiyaçlarına ve çalışma koşullarına özgü bir model oluşturulması ve kâr amacı gütmeyen işletme olarak tanımlanması ile bu statüdeki kurumların ilgili kanun ve yönetmeliklerde tanınmış hak, istisna ve teşviklerden doğrudan yararlanmasını gündeme getirdi. Bu kapsamda öncelikle özel tiyatroların üstündeki ağır vergi yükünün kaldırılmasını isteyen Kooperatif, SGK teşvikinin sağlanması, KDV oranının da yüzde 1’e indirilmesi çağrısında bulundu.
Tiyatrolara verilen desteklerin gerçekçi olması gerektiğine dikkati çeken Kooperatif, özel tiyatroların elektrik, su doğalgaz faturalarında indirim istedi. SGK teşviki KOSGEB ve benzeri alternatif aynî ve nakdi farklı destek modellerinin geliştirilmesi gerektiğini belirtilen açıklamada, kültür-Sanat sponsorluğu konusunda vergi teşviklerinin artırılması, özel tiyatroların sponsorluk anlaşmaları yapabilmelerinin kolaylaştırılması adına sponsorluk üstlenen firmalara maddi kolaylıklar sağlanması talep edildi. Ayrıca uluslararası alanda olduğu gibi Türkiye’de de kamusal faaliyet yürüten özel tiyatroların bağış toplama yetkisine sahip olması gerektiği ifade edildi.
‘BELEDİYE SAHNELERİNİ ÜCRETSİZ KULLANALIM’
2019 yılından bu yana özel tiyatroların ayakta kalma mücadelelerini vurgulayan ve bu alanda iyileşme için çalışan Tiyatro Kooperatifi 31 Mart Yerel Seçimleri yaklaşırken, yerel yönetimlerden beklentilerini ve çözüm önerilerini ise şu şekilde sıraladı:
Belediyeler, kâr odaklı ve etkinlik bazlı kültür yönetimi yaklaşımına son vermeli, haksız rekabet ve kayırmacılığın önüne geçmeli, kararlarını ‘sosyal belediyecilik anlayışı’ ile almalı. Bu doğrultuda özel tiyatrolarla omuz omuza vererek, şehrin kültür sanat haritasını oluşturmalı ve yaygınlaştırmalı.
Belediyeler, varlıklarını kendi öz kaynaklarıyla sürdürmeye çalışan özel tiyatroları ticari yapı olarak görmekten vazgeçmeli.
Kamuya ait belediye sahnelerinin fahiş fiyatlarla özel tiyatrolara kiralanması uygulamasına son verilmeli.
Belediyeler sahne tahsislerinde, özel tiyatrolara ayrılan gün sayısını adil şekilde düzenlemeli.
Kültür sanat ekosisteminde olan özel tiyatroların içinde, ‘sahnesi olan tiyatro’ sayısı oldukça azdır. Bu nedenle belediyelere ait kültür merkezleri ve Şehir Tiyatroları, özel tiyatroların kullanımına ücretsiz olarak açılmalı.
Belediyeler, kendilerine ait olan açık hava sahnelerinin tüm özel tiyatrolarca eşit ve adil bir şekilde kullanılmasını sağlamalı.
Belediyeler kendilerine ait materyallerin envanterini yapmalı ve ihtiyaç duyan özel tiyatroların kullanımına imkân tanıyan bir paylaşım modeli oluşturmalı.
