Tarih araştırmacısı ve yazar Atilla Oral vefat etti. 59 yaşında hayata veda eden Oral, Atatürk'ün 1931 yılında Türk Tarih Kurumu Başkanı Tevfik Bıyıklıoğlu'na yazdığı ve sansürlenen 21 sayfalık mektubunu ilk kez yayınlayan yazar olarak tanınıyordu. Oral ayrıca ‘Nuri Killigil’ kitabıyla da Kafkas İslam Ordusu Kumandanı Nuri Paşa’nın cenaze namazının ölümünden 67 yıl sonra kılınmasını sağlamıştı.
SALİHA SULTAN
Tarih araştırmacısı ve yazar Atilla Oral memleketi Kocaeli’de vefat etti. 59 yaşında hayata veda eden Oral, yayın dünyasında 2011 yılında kurucusu olduğu Demkar Yayınevi’nden yayımladığı ‘Atatürk’ün Sansürlenen Mektubu’ kitabıyla ses getirmişti. Yazar, Atatürk'ün 1931 yılında Türk Tarih Kurumu Başkanı Tevfik Bıyıklıoğlu'na yazdığı ve sansürlenen 21 sayfalık mektubunu ilk kez yayımlamıştı. Oral’ın mektubu Beyoğlu'ndaki Hazzopulo Pasajı'ndaki bir müzayedede Türk Tarih Kurumu eski Genel Sekreteri Uluğ İğdemir'e ait olan belgelerin satışa çıkarılması üzerine bu belgeler içinden satın aldığı biliniyordu.
NURİ PAŞANIN CENAZE NAMAZININ 67 YIL SONRA KILINMASINI SAĞLAMIŞTI
‘Nuri Killigil’ kitabının da müellifi olan Oral, bu kitapta Enver Paşa’nın kardeşi, Kafkas İslam Ordusu Kumandanı Nuri Killigil’in hayatına ve Türk savunma sanayiinin bilinmeyen tarihine ışık tutmuştu. Oral bu kitabıyla, 1949’da Sütlüce’deki silah ve mühimmat fabrikasındaki patlamada hayatını kaybeden Nuri Killigil için 67 yıl sonra cenaze namazı kılınarak, mezarının ihya edilmesini sağlamıştı. Yazar kitabında Killigil’in kendi kurmuş olduğu fabrikada 28 kişi ile birlikte hayatını kaybeden Nuri Paşa’nın vücudunun 10 gün sonra Haliç’ten çıkarıldığını ve o zamanın İstanbul Müftüsü olan Ömer Nasuhi Bilmen’in ’vücut tam olarak bulunamadığı için cenaze namazı kılınmaz’ fetvası nedeniyle c namazı kılınmadan Edinekapı Şehitliğine defnedildiğini yazmıştı. Kitapla birlikte gündeme gelen olayın ardından Azerbaycan Parlamentosu Milletvekili Ganire Paşayeva’nın öncülüğünde Killigil Fabrikası Şehitliği yıllar sonra restore edildi. 2016’da restorasyonu tamamlanan şehitliğin açılışında Nuri Paşa için 67 yıl önce kılınmayan cenaze namazı kılındı, Azerbeycan’dan getirilen toprak da şehitliğe serpildi. Oral’ın bu kitabı ayrıca TRT tarafından ‘Namlunun Ucunda Bir Hayat’ adıyla belgesele aktarıldı.
Yukarıdaki kitapları dışında ‘Charles Harington’, ‘İşgalden Kurtuluşa İstanbul’, ‘Üsküdar Faciası’ gibi arşivlik yayımlara imza atan Oral, Cevat Abbas'ın torunu Turgut Gürer tarafından Türkçeye uyarlanan ve Cumhuriyet Kitap’tan çıkan ‘Cepheden Meclise Büyük Önder İle 24 Yıl ‘ adlı kitabın yayıma hazırlanmasına katkıda bulunmuştu.
CENAZESİ BUGÜN DEFNEDİLECEK
Özgür Kocaeli gazetesinin verdiği bilgiye göre, Oral’ın cenazesi bugün Kocaeli’nde Hereke Sümer Cami’sinde öğle namazını müteakip kılınacak cenaze namazının ardından Yukarı Hereke Mezarlığı’na defnedilecek.
ARDINDA BELGESEL NİTELİĞİNDE KİTAPLAR BIRAKTI
Oral’ın vefat haberinin ardından sosyal medyada baş sağlığı mesajları da art arda geldi.
SİNAN MEYDAN: Türkiye'nin en iyi araştırmacı tarihçilerinden birini, Atilla Oral'ı kaybetmişiz. Çok önemli eserler verdi. Eserleriyle ölümsüzdür. Saygı ve rahmetle.
NECMETTİN ÖZÇELİK: Çok değerli arkadaşım, dostum Atilla Oral’ın vefat haberini üzüntüyle öğrendim. Çok önemli çalışmalar yaptı ve yapmaya devam ediyordu. Ömrü vefa etmedi. Vefatı büyük bir kayıp oldu. Nurlar içinde yatsın.
SERGEN ÇİRKİN: Atilla Oral vefat etmiş, çok üzüldüm... Her biri belgesel tadında, çok kıymetli kitaplar bıraktı... Kes-Yapıştırcı akademinin tekerrürleri dışında, gün yüzüne çıkmamış belgeleri, bilgileri yayınladı... İsmi ölümsüzdür...
MUTLU KEREM KOLCUOĞLU: Çok değerli Herekeli tarihçi Atilla Oral’ı kaybettik. Özellikle Türk İstiklal Savaşı dönemi ve Türk İktisat tarihi ile alakalı nesnel araştırmalarıyla Türk tarihine büyük katkılar yapmış tarih duayeni Kocaeli’nin tanıtımı konusunda da eşsiz eserler ortaya koymuştur. Merhumla kısa da olsa Osmanlı arşivlerinde çalışma imkanı bulmanın onurunu yaşıyor merhuma Allah’tan rahmet diliyorum.
ATİLLA ORAL KİMDİR?
1962 yılında Kocaeli’nin Karamürsel ilçesinde doğdu. 93 Harbi sonrasında Karamürsel’de iskan edilen Saraybosna göçmeni aileye mensup olan Oral, İstanbul Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi’nden mezun oldu. Osmanlı ve Cumhuriyet dönemine ait eski fotoğraf koleksiyonu da bulunan Oral, kitaplarını kurucusu ve yöneticisi olduğu Demkar Yayınevi’nden yayımladı. Osmanlı Devleti’nin son yılları, Kurtuluş Savaşı, Cumhuriyet Dönemi, Atatürk Devrimleri ile ilgili çeşitli konular üzerinde belgelere dayanan araştırmaları bulunan Oral, Türk ticaret ve sanayi tarihi ile ilgili araştırmaları çeşitli gazete ve dergilerde makale olarak yayınladı. Evli ve iki çocuk babası olan Oral’ın Özgür Kocaeli Gazetesi gibi yerel gazetelerde yayımlanmış çok sayıda makalesi bulunuyor.
