2 bine yakın eserinin çalındığını basından duyan British Müzesi, şimdi de bir sanatçının ‘hırsızlık sanatı’na imza attığı çalışmasıyla gündemde. Brezilyalı sanatçı Sartuzi müzenin vitrininden tarihi bir sikke çaldığını, ardından müzenin bağış kutusuna attığını açıkladı. Eylemini filme alan sanatçı, görüntüleri Londra’daki bir sergisinde yer alan ‘El Çabukluğu’ adlı videoda paylaştı. Sanatçının eylemi gözleri yeniden Türkiye’nin de birçok eserini barındıran müzenin güvenirliliğine çevirdi.
SALİHA SULTAN
Son bir yıldır 2 bine yakın eserin çalınması skandalıyla gündemde olan dünyanın önde gelen müzelerinden İngiltere’deki British Müzesi, şimdi de Brezilyalı kavramsal bir sanatçının ‘hırsızlık sanatı’na imza attığı çalışmasıyla gündemde. Brezilyalı sanatçı Ilê Sartuzi geçen ay sanat projesi kapsamında müzenin vitrininden tarihi bir sikke çaldığını ve kısa bir süre sonra bu parayı müzenin bağış kutusuna attığını açıkladı. Yaptığı hırsızlığı ve parayı bağış kutusuna atmasını filme alan sanatçı, söz konusu görüntüleri, Londra Üniversitesi Goldsmiths’teki güzel sanatlar tezi sergisinde yer alan ‘Sleight of Hand’ (El Çabukluğu) adlı yedi dakikalık bir videoya ekledi.
ESERİN ADI ‘EL ÇABUKLUĞU’
Olay, 18 Haziran’da Sartuzi’nin müzede bir rehberin gözetiminde yapılan bir gösteri sırasında 1645’te İngiltere’nin Newark kentinde basılan gümüş bir sikkeyi 68 numaralı odadaki vitrininden çalmasıyla gerçekleşti. Daha sonra onu bir kopyasıyla değiştiren sanatçı orijinal parayı alt kattaki para bağış kutusuna attı. Sanatçının bir yıldan fazla bir süredir planladığı eylemini, üç arkadaşı da el kamerası ile kayda aldı. Tarihi sikkenin, müzenin veri tabanında kayıtlı olmadığı, Ocak 2000’den bu yana ziyaretçilere gönüllü gözetiminde nesnelere dokunma fırsatı sunan müze koleksiyonunun bir parçası olduğu belirtiliyor. Sartuzi’nin yaptığı eylem ise, kendisine ve avukatına göre müzenin nesnelere dokunma veya onları tesisten çıkarma politikalarını ihlal etmiyor; ayrıca 1968 tarihli Hırsızlık Yasası kapsamına da girmiyor.
eBAY SKANDALI DAHA UNUTULMADI
Santuzi’nin eylemi müzenin hırsızlık skandalı ile uğraşmaya devam ettiği süreçte meydana geldi. Geçen yıl müzede 2 bine yakın eserin çalındığı ortaya çıkmış, basın 60 bin dolar değerindeki bir antik Roma mücevherinin eBay’de 48 dolara satışa sunulduğu skandalı ile çalkalanmıştı. Skandalın ardından müze müdürü Hartwig Fischer görevinden ayrılmış, ardından çalınan eserlerin 268’i kurtarılmıştı. Sartuzi’nin eyleminin ardından gözler yeniden Türkiye, Yunanistan gibi birçok ülkenin kültür mirasına da ev sahipliği yapan British’in güvenliğine çevrildi.
ÜSTELİK KOLEKSİYONDAKİ TEK İNGİLİZ KÖKENLİ PARA
British Museum’dan bir sözcü olayın ortaya çıkmasının ardından yaptığı açıklamada, “Bu, ziyaretçilere gerçek eşyalara dokunma ve tarihle etkileşim kurma fırsatı vermeyi amaçlayan gönüllü liderliğindeki bir hizmeti kötüye kullanan hayal kırıklığı yaratan bir eylemdir. Bu tür hizmetler temel düzeyde insan nezaketine ve güvene dayanır ve bu tür eylemler nedeniyle bu hizmetlerin sağlanmasının gözden geçirilmesi utanç verici olur” dedi. Sartuzi ise, Art Newspaper’a yaptığı açıklamada, çalışmalarının ‘evrensel müzeler sorununu’ vurguladığını söyledi. British Müzesinin ‘sömürgeci, emperyalist sistemin temel bir parçası’ olduğu görüşünü aktaran sanatçı, çaldığı sikkenin müzede sergilenen tek İngiliz kökenli para olduğunun da altını çizdi. Sartuzi, müzenin koleksiyonunun yarısından fazlasının hala kataloglanmamış olmasının da daha büyük bir soruna da işaret ettiğini vurguladı.
