Beyoğlu’nda ‘salınan’ aylakların kitabı: Bir Semt İki Nesil yayında…

İstanbul Planlama Ajansı (İPA) İstanbul Kitaplığı Misafir Araştırmacı Programı kapsamında “Planlamayı İstanbul’da Yeniden Düşünmek” temasıyla hazırlanan araştırmacıların kitapları yayımlandı.

İstanbul ile ilgili nitelikli bilgi üretimini ve çeşitli uzmanlık alanlarındaki çalışmaları desteklemeyi amaçlayan program 15 Ekim 2023 – 15 Şubat 2024 tarihleri arasında gerçekleşti. Program kapsamında araştırmacılar, tamamlanmış yüksek lisans veya doktora tezlerini danışmanlarının desteğiyle yayına hazırladı.

Program kapsamında KARAR editörü, gazeteci Ercan Çankaya da Boğaziçi Üniversitesi Atatürk Enstitüsü’nde hazırladığı “Türkiye’de 1940 Kuşağı’nın öykücülüğünde Beyoğlu’nun Temsili” konulu doktora tezinden yola çıkarak Beyoğlu’nun ve Türk edebiyatının 1940’larını konu alan bir kitap yazdı.

‘BİR SEMT İKİ NESİL’ NE ANLATIYOR?

Çankaya’nın “Bir Semt İki Nesil” başlığıyla yayımlanan kitabında bir semtin dönüşümü ve kimlik siyasetinin çekişmeleri, Beyoğlu’nda “salınan” öykücüler ve onların karakterlerine bakarak incelikli bir şekilde anlatılıyor. Bir taraftan yaşanılan ama kabul görmeyen eğlence ve yozlaşma imgeleri incelenirken diğer taraftan da yazar nesilleri arasındaki farklılaşma, edebiyat ve milli siyasetin geniş perspektifi üzerinden ele alınıyor. Çalışma Türkiye’nin 1940’larını, yani edebiyat dünyasının siyasi olaylara, devlete ve iktidara yönelik bakışını değiştiren kritik bir dönemi ele alıyor.

‘ÇETİN BİR DÖNEM DİSİPLİNLER ARASI BİR BAKIŞLA ELE ALINIYOR’

Program kapsamında Çankaya’nın danışmanlığını üstlenen İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Özlem Çaykent, yazdığı sunuşta kitapla ilgili şunlara söyledi:

“Edebiyatta nesiller arası ayrıştırma yapmanın kendi zorlukları bir kenara, Çankaya’nın Türkiye Cumhuriyeti’nin çetin bir dönemini disiplinler arası bir bakış açısıyla inceleyerek zorlu bir işe giriştiğinin de altını çizmek gerekiyor. Hem ekonomik hem de sosyal reformlarla zorlu geçen iki dünya savaşı sonrası dönem militarizm, ırkçılık, Turancılık, Atatürk’ün ölmesi, İsmet İnönü yönetiminin reformları (…) ve çok partili döneme geçiş sıkıntılarıyla siyasi ve toplumsal açıdan çalkantılıdır. Dolayısıyla Çankaya çoklu bir bakışla tarih, sosyoloji ve siyaset biliminden edindiğimiz bilgileri entegre ederek, edebi üretim ve alımlamanın temelini oluşturan karmaşık güç dinamikleri, ideolojik akımlar ve kültürel etkiler ağını çözümlüyor. Bunu yaparken, edebi kültür ile gündelik hayata nüfuz eden siyasi söylemler arasındaki bağı aydınlatıyor, sanat ve toplum arasındaki simbiyotik ilişkiye ışık tutuyor.”

İMAMOĞLU: PLANLAMANIN KULVARINI GENİŞLETEN BİR ÇALIŞMA

İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Başkanı Ekrem İmamoğlu ise sunuşunda şunları kaydetti:

“Bir Semt İki Nesil: Beyoğlu’nda Aylak Küçük Adamlar” başlıklı çalışma, kentin en önemli yaşam alanlarından biri olan Beyoğlu özeline odaklanıyor. İstanbul’un çok katmanlı kimliğinde ve kültürel birikiminde Beyoğlu’nun önemli bir yeri var. Cumhuriyet dönemi modernleşme sürecinde bir sembol olan Beyoğlu, edebiyat tarihi için de önemli bir hafızayı barındırıyor. Ercan Çankaya çalışmasında planlamanın kulvarını genişletiyor ve edebiyat tarihi penceresinden özgün bir bakış yakalıyor.”

Çankaya’nın kitabını İPA’nın websitesi üzerinden online olarak linke tıklayarak okuyabilirsiniz.

Çankaya, geçtiğimiz yıl Toplumsal Yayınları’ndan çıkan ilk kitabı olan "Popüler Tarih ve Güncel Siyaset" isimli eserinde de Türkiye’nin 1938-1960 yılları arasında yaşadığı iktidar değişimlerinin ve siyasi çalkantıların popüler tarih yazıcılığını ve geçmişe dair bakışı nasıl değiştirdiği meselesini ele almıştı.

PROGRAM KAPSAMINDA HAZIRLANAN DİĞER KİTAPLAR

İPA’nın Misafir Araştırmacı Programı kapsamında 5 kitap yayımlandı. Yayımlanan diğer 4 eser ve yazarları şu şekilde:

• Semin Niron – İmar Hakkı Transferi
• Fatma Nur Karanfil – İklim Duyarlı Bitkisel Peyzaj Tasarım Yaklaşımı
• Ahmet Bender Uğurli – Haliç: Bir İhtilaf Sahnesi
• Başak Atan – Adil İstanbul İçin Arsa Değeri Vergisi

Kitapların tamamına linkten çevrimiçi erişmek mümkün.