2024 Nobel Edebiyat Ödülü “tarihsel travmalarla yüzleşen ve insan yaşamının kırılganlığını ortaya koyan yoğun şiirsel düzyazısı için” Güney Koreli yazar Han Kang’a verildi. 53 yaşındaki Kang, edebiyat dalında Nobel alan ilk Güney Koreli yazar oldu. ‘Vejetaryen’ isimli romanıyla 2016’da Man Booker ödülüne layık görülen Kang, ülkesindeki öğrenci protestolarına dayanan dokunaklı ‘Human Acts’ (Çocuk Geliyor) eseri ile de ülkesinin vicdanı bir yazar olarak tanımlanıyor.
2024 Nobel Edebiyat Ödülü “tarihsel travmalarla yüzleşen ve insan yaşamının kırılganlığını ortaya koyan yoğun şiirsel düzyazısı için” Güney Koreli yazar Han Kang’a verildi. 53 yaşındaki Kang, edebiyat dalında Nobel alan ilk Güney Koreli yazar oldu. ‘Vejetaryen’ isimli romanıyla 2016’da Man Booker ödülüne layık görülen Kang, ülkesindeki öğrenci protestolarına dayanan dokunaklı ‘Human Acts’ (Çocuk Geliyor) eseri ile de ülkesinin vicdanı bir yazar olarak tanımlanıyor.
İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi, 2024 Nobel Edebiyat Ödülü’nün Güney Koreli yazar Han Kang’a verildiğini açıkladı. Ödülü açıklayan İsveç Akademisi Daimi Sekreteri Mats Malm ödül gerekçesinde şu ifadeleri kullandı: “2024 edebiyat ödülü sahibi Han Kang, eserlerinde tarihi travmalarla ve görünmez kurallar dizileriyle yüzleşiyor ve her eserinde insan hayatının kırılganlığını ortaya koyuyor. Beden ve ruh, yaşayanlar ve ölüler arasındaki bağlantıların benzersiz bir farkındalığına sahip ve şiirsel ve deneysel tarzıyla çağdaş düzyazıda bir yenilikçi haline geldi.” Malm, ardından “Han Kang ile telefonda konuşabildim. Sıradan bir gün geçiriyordu, oğluyla akşam yemeğini yeni bitirmişti. Buna pek hazırlıklı değildi” dedi.
Bu yıl Nobel’i kimin kazanabileceğine dair konuşmalarda genel kanı 53 yaşındaki Kang’ın çok genç olduğu yönündeydi. Ancak Kang, Nobel ödülü alan en genç yazar değil. Rudyard Kipling, 1907’de 41 yaşındayken Nobel Edebiyat Ödülü’nü alarak bu ödülü kazanan en genç yazar olmuştu. Öte yandan Kang, ödülü kazanan ilk Güney Koreli kadın yazar oldu. Kang 11 milyon İsveç kronu (yaklaşık 1 milyon dolar-36 milyon 211 bin Türk Lirası) tutarındaki ödülün de sahibi olacak.
TÜRKÇEDE DÖRT ESERİ VAR
Han Kang 1970 yılında Güney Kore’nin Gwangju şehrinde doğdu ve dokuz yaşındayken ailesiyle birlikte Seul’e taşındı. Edebiyatçı bir aileden geliyor, babası da tanınmış bir romancı. Yazarlığın yanı sıra sanata ve müziğe de kendini adamış olan yazar, bu ilgiyi tüm edebi üretimine yansıttı. Meslek hayatına 1993 yılında Edebiyat ve Toplum Dergisi’nde yayımlanan şiirleriyle başladı. Düzyazıya ilk adımını 1995 yılında yazdığı kısa öykü kitabıyla attı, ardından roman ve öykü olmak üzere çeşitli düzyazı eserleri geldi. Yazarın Türkçede April Yayınları tarafından çevrilen ‘Beyaz Kitap’, ‘Veda Etmiyorum’, ‘Çocuk Geliyor’ ve ‘Vejeteryan’
2016’DA DA MAN BOOKER KAZANMIŞTI
Han Kang ‘Vejetaryen’ isimle romanıyla 2016’da Man Booker ödülünü kazanmıştı. Yazar 2015 tarihli bu romanında et yemeyi reddeden bir kadının hikayesini anlatıyor. Ancak yazarın öne çıkan bir eseri de ‘Human Acts’ (Çocuk Geliyor). Kang bu romanında Güney Kore’nin Gwangju şehrinde 1980’de öğrenci protestocularının katledilmesinden yola çıkan dokunaklı bir hikayeye imza atıyor. Yazar bu romanıyla da bütün dünyada ses getirmiş, eser hakkında yazanlar onu Güney Kore’nin vicdanı olarak tanımlamıştı.
SADECE SARTRE VE PASTERNAK REDDETTİ
İlk Nobel Ödülleri 1901 yılında verildi. Ekim ayında duyurulan ödüller, Alfred Nobel’in ölüm yıldönümü olan 10 Aralık’ta sahibini buluyor. Ödüller sadeCe iki dünya savaşı sırasında verilmedi. İlk Nobel Edebiyat Ödülü, 1901 yılında şiirlerinde “yüreğin ve aklın niteliklerinin nadir bir birleşimini” gösteren Fransız şair ve filozof Sully Prudhomme’a verildi. Yıllar boyunca ödül, birçok farklı dil ve kültürel geçmişe sahip yazarların eserlerini öne çıkardı. Bilinmeyen ustaların yanı sıra dünya çapında beğeni toplayan yazarlara da verildi. Ünlü Fransız filozof ve yazar Jean-Paul Sartre, 59 yaşındayken Ekim 1964’te kendisine verilen Nobel Edebiyat Ödülü’nü reddetti. 1958 yılında Rus yazar Boris Pasternak da Nobel Edebiyat Ödülü’nü ilk başta kabul etmiş, ancak ülkesinin (Sovyetler Birliği) yetkilileri daha sonra ödülü reddetmesine neden olmuştu. İrlandalı yazar George Bernard Shaw da 1925 yılında kendisine verilen Nobel Edebiyat Ödülü’nü ilk başta reddetmiş, daha sonra ödülü kabul edip, para ödülünü almamıştı. Akademi, 2006 Nobel Edebiyat Ödülü’nü Orhan Pamuk’a vermiş, böylece Türkiye ilk Nobel Edebiyat Ödülü’nü kazanmıştı. 2023 Nobel Edebiyat Ödülü ise Norveçli yazar Jon Fosse’ye verilmişti.
