İran’da yolsuzluk ve hayat pahalılığına karşı sokaklara çıkan hükümet karşıtlarının başlattığı protesto dalgasına hükümet yanlıları da katıldı. Tahran’da toplanan binlerce rejim yanlısı İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney’e destek vererek muhaliflere tepki gösterdi.
İran’da 2009’daki geniş çaplı protestoların yıl dönümünde sokağa çıkan hükümet karşıtlarının düzenlediği protesto dalgasına mollalar da katıldı. İran devlet televizyonu, başkent Tahran’da ve ülkenin ikinci büyük kenti Meşhed’de binlerce hükümet yanlısının gösteri için bir araya geldiğini duyurdu. Muhaliflere karşı sokaklara çıkan binlerce hükümet yanlısı sokaklarda muhalifleri protesto etti. Perşembe günü 2009’daki kitlesel eylemlerin yıldönümünde düzenlenen yolsuzluk ve hayat pahalılığı protestolarına polisin müdahalesi sonrası gösterilerde 52 kişi gözaltına alınmıştı. Cuma günü de yaşananların protesto edildiği gösteriler, gelişmelerin ardından hükümet karşıtı yürüyüşlere dönüştü. Bu sokak yürüyüşlerine Tahran’ın yanı sıra Reşt, Hamedan, Kirmanşah, Kazvin ve Meşhed’de binlerce kişi katılmıştı. Kirmanşah’ta sokağa çıkanlar ‘ölüm veya özgürlük’, ‘Filistin’i boşver, bizi düşün’ gibi sloganlar atarken sosyal medyaya yansıyan görüntülere göre ise sokaklarda ‘Mollalar dışarı’, ‘Diktatöre ölüm’ ve ‘Ruhani’ye ölüm’ sloganları yankılandı.
Gösteriler devam ederken hükümet temsilcileri halktaki hoşnutsuzluğun göz ardı edilmemesi gerektiği konusunda uyarıda bulundu. Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’nin danışmanı Hüsamettin Aşena, bugün Twitter hesabından yaptığı açıklamada “Ülke işsizlik, artan fiyatlar, rüşvet, su sıkıntısı, sosyal farklılıklar ve bütçenin eşitsiz dağılımı nedeniyle büyük zorluklarla karşı karşıya” ifadesini kullanarak, halkın haklı olduğunu dile getirdi. Başta Almanya ve Belçika’da yaşayan İranlıların da destek verdiği gösterilerin 2009’dan sonraki en kalabalık sokak eylemleri olduğu belirtiliyor. Öte yandan uluslararası basının manşetlere taşıdığı gösterilere karşı dün de mollalar sokağa çıktı. İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney’e destek sloganları atan binlerce kişi muhaliflerin düzenlediği yürüyüşleri de protesto etti.
GÖSTERİLER NASIL BAŞLADI?
Perşembe günü Meşhed’de kötüleşen ekonomik durumu protesto amaçlı başlayan gösterileri tetikleyen sebepler yükselen enflasyon, işsizlik ve yolsuzluk. Uzun süredir ağır yaptırımlar altında ekonomik sıkıntılar çeken ülkede işsizlik bu yıl yüzde 12.4’e çıktı. Bir haftada yumurta fiyatının iki kat arttığı ülkedeki ekonomik talepler, hükümet politikalarına yönelik öfkeye dönüştü. Ekonomik tabanlı başlayan gösteriler siyasi taleplere dönüştü. Sadece Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’nin değil İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney’in de protesto edildiği gösterilerde İran’ın dış politikasına da tepki var. Meşhed’de bazı göstericiler hükümetin Orta Doğu ülkelerine müdahalesine “Hayatım Gazze için değil, Lübnan için değil, İran içindir” sözleriyle tepki gösterdi. Hükümetin iç politika sorunları yerine dış politikaya ağırlık verdiği eleştirileri yapılıyor. Hükümetin gösterileri yasa dışı ilan etmesine rağmen sosyal medyada sokağa çıkma çağrıları yapılmaya devam ediliyor. Kitlesel olmasa da ülke genelinde en az 7 şehirde sokak eylemleri düzenlendiği bildiriliyor.
TRUMP’A GÜN DOĞDU
Her fırsatta İran’a karşı suçlamalar yöneltmekten geri durmayan ABD Başkanı Donald Trump, gösterilerle ilgili mesaj paylaşma fırsatını tepmedi. Trump, Twitter hesabından “Rejimin yolsuzluklarından ve ülkenin varlığını yurt dışında terörizme harcamasından bıkmış olan İran vatandaşlarının barışçıl protestolarıyla ilgili bilgiler geliyor. İran yönetimi, kendini ifade hakkı da dahil kendi halkının haklarına saygı göstermelidir. Dünya bu süreci izliyor” ifadelerini kullandı. ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Heather Nauert ise “İran’ın liderleri, zengin tarihi, kültürü olan varlıklı bir ülkeyi, şiddet, kan ve kaos ihraç eden ekonomisi bitmiş dolandırıcı bir ülkeye çevirdi” dedi.
SOKAĞIN SİMGESİ OLDU
Ülkede muhalifler, elinde tuttuğu beyaz bir sembolle tek başına duran bir kadın protestocunun da gözaltına alındığını savunuyor. İsmi bilinmeyen ve sosyal medyada söz birçok resmi çizilen kadın şimdiden protestoların sembolü haline geldi.
