ABD Başkanı Trump ve İsrail Başbakan Netanyahu, Ortadoğu'yu kan gölüne çevirecek sürecin fitilini ateşledi. ABD'nin Kudüs'e taşıdığı büyükelçiliğin bugun yapılacak açılışını protesto eden Filistinlilere, İsrail askerleri saldırdı. Gerçek mermi ve bombaların kullanıldığı saldırılarda şehit edilen Filistinlilerin sayısı 55'e yükseldi. Çoğu gerçek mermiyle, 2410 kişi de yaralandı. Avrupa ülkelerinden İsrail'in yanında saf tutan Macaristan, Romanya ve Çekya temsilcileri de açılış törenine törene katıldı. En sert tepkiler Türkiye'den gelirken Arap Birliği çarşamba günü olağanüstü toplanma kararı aldı.
Tüm dünyayı karşısına alarak ateşi körükleyen ABD, Büyükelçiliği’ni dün taşıdı. Filistinlilerin kanına bulanan törende damat Jared Kushner, kızı Ivanka Trump ve üst düzey ABD’li yetkililer boy gösterirken Başkan Donald Trump da video bağlantısıyla katıldı. Bölgede kuş uçurtulmazken İsrail askerleri gösteri yapmak isteyen Müslümanların üzerine ateş açtı. Gittikçe ağırlaşan tabloda 52 kişi hayatını kaybederken yaralı sayısı bin 800’ün üzerine çıktı. Filistin sağlık yetkililerinin yaptığı açıklamada, en az 500 kişide kurşun yarasının olduğu kaydedildi. Batı Şeria’da bulunan Filistin yönetimi, İsrail’i ‘Gazze’de katliam yapmakla’ suçlarken Sözcü Yusuf el Mahmud, “Uluslararası toplum Gazze’deki korkunç katliamı durdurmak adına derhal harekete geçmelidir” dedi. Kana susayan İsrail’i şımartmaya devam eden Trump, Twitter hesabından ‘İsrail için Büyük Gün’ gönderisini paylaşarak takipçilerine açılışı izlemeleri çağrısında bulundu. Başkan Trump 6 Aralık’ta verdiği kararla dünyayı hiçe saymış ve başkent Tel Aviv’de bulunan büyükelçiliğini İsrail’in işgal altında tuttuğu Kudüs’e taşıyacağını belirtmişti. Bu kararın ardından ‘acil toplanma’ çağrısı yapan Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) oylamaya gitmiş ve 9 evet oyuna karşın 128 hayır ile Trump’a ‘istediğini yapamazsın’ dedi. Fakat gözü dönmüş Trump aklına koyduğunu yaptı ve İsrail’in kuruluşun 70. yılı olan 14 Mayıs’ta dün Türkiye saati ile 16.00’da açılışı yaptı.
Açılışı protesto etmek için abluka altındaki Gazze sınırında düzenlenen gösterilerde İsrail askerleri tarafından şehit edilenler için Filistin’de ‘ulusal yas’ ilan edildi. Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) Yürütme Kurulu Üyesi Vasıl Ebu Yusuf yaptığı açıklamada, İsrail’in Gazze Şeridi’nde işlediği katliamda şehit düşenler için yarının ulusal yas günü olacağını ve genel greve gidileceğini belirtti. Gazze’nin İsrail sınırında çadırlar kuran Filistinliler, ABD Büyükelçiliğinin Kudüs’e taşınmasını ve İsrail’in kuruluş yıl dönümü olan Nekbe’nin (Büyük Felaket) 70. yılını protesto etmek için ‘milyonluk yürüyüş’ adını verdikleri kapsamlı gösteriler düzenliyor. Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, ABD Büyükelçiliği’nin Kudüs’e taşınmasının ardından yaptığı açıklamada “Halkımız mücadelesinde vazgeçmeyecek” dedi. Gazze’de yaşananların ardından açıklama yapan Abbas, bu noktadan sonra ABD’nin arabuluculuğunu kabul etmeyeceklerini söylerek “ABD’nin yanında olmayan ülkelere teşekkür ediyorum. ABD’nin arabuluculuğunu kabul edemeyiz. Kudüs başkentimiz olana kadar gösterilere devam edeceğiz” ifadelerini kullandı.
İSRAİL ASKERLERİ BÖYLE KATLİAM YAPTI
Filistinli sağlık makamları, İsrail askeri tarafından Gazze'de yapılan katliamda, sınırda toplanan binlerce Filistinli’ye açılan ateşle en az 55 kişinin hayatını kaybettiğini, çoğu gerçek mermiyle 2410 kişinin ise yaralandığını duyurdu.
YÜZYILIN TOKATI
14 Mayıs 1948 yılında kurulan İsrail devleti, Kudüs’ü ‘ebedi ve bölünmez’ başkenti olarak görürken, Filistinliler İsrail tarafından 1967 savaşında işgal edilen Doğu Kudüs’ü gelecekteki devletlerinin başkenti olarak kabul ediyor. Trump’ın, Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıma kararı, ABD’nin bu konuda onyıllardır yürüttüğü tarafsızlık politikasına son vermiş ve uluslararası toplumun büyük kesiminin bu konudaki tutumundan ayrılmıştı.
AB'DEN 4 ÜLKE
Kentte daha büyük bir yer bulunana kadar öncelikle ABD’nin Kudüs’teki mevcut konsolosluk binasının içinde geçici bir büyükelçilik açıldı. Ivanka Trump ve Jared Kushner’in dışında, ABD Hazine Bakanı Steven Mnuchin ve Dışişleri Bakan Yardımcısı John Sullivan da törene katıldı. Trump’ın açıklamasından sonra kendi büyükelçiliklerini de Kudüs’e taşıma kararı alan Guetamala ve Paraguay devlet başkanları da törende yer alırken AB’nin çoğu katılımcısı karara tepki vermiş ve katılmamıştı. Avusturya, Macaristan, Çekya, Makedonya, Romanya, Sırbistan ve Ukrayna açılışa temsilci gönderdi. Trump, ‘Yahudilerin cehenneme gideceğini’ savunan ruhani danışmanı, Baptist rahip Robert Jeffress’i de törene yolladı. Jeffress, törende kürsüye çıkan ikinci konuşmacı oldu.
KESKİN NİŞANCILAR VURDU
Açılış törenini protesto etmek için toplanan Filistinliler kurulan barikatlarla bölgeye yaklaştırılmıyor. Filistin sağlık yetkililerin yaptığı açıklamalarda gerçek mermi kullanan İsrail askerlerinin saldırısı sonrasında 52 gösterici hayatını kaybetti, bin 800’den fazla yaralı bulunuyor. Mart sonunda bu yana sınırdaki protesto eylemlerinde 40’ten fazla Filistinli öldürüldü.
DÜNYADAN TEPKİ YAĞDI
Kremlin Basın Sözcüsü Dmitriy Peskov bölgede gerilimin artmasından endişe duyduklarını bildirirken Almanya’dan İsrail’in de aldığı güvenlik önlemlerinde ölçülü davranma uyarısı geldi. Almanya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Adebahr, “Kudüs’ün hem İsrail’in hem de Filistin’in başkenti olması şeklinde bir çözüm getirilmelidir” dedi. İngiltere Başbakanı Theresa May’in sözcüsü yaptığı açıklamada, Birleşik Krallık’ın Trump’ın aldığı karara halen katılmadığını söyledi ve kendilerinin büyükelçiliğini Kudüs’e taşımayacağını belirtti. İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif, ABD’nin Büyükelçiliğini Kudüs’e taşıması kararını tehlikeli bir adım olarak nitelendirdi.
ARAP BİRLİĞİ TOPLANIYOR
Trump’ın kaos yaratan kararın ardından Ortadoğu’da gerginlik arttı. Arap Birliği, ABD’nin Tel Aviv’deki büyükelçiliğini Kudüs’e taşıması ile ilgili Çarşamba günü olağanüstü toplanacağını duyurdu.
‘ABD’NİN ARABULUCUK ROLÜ SONA ERDİ’
Filistin Kurtuluş Örgütü’nün (FKÖ) Washington’daki Komisyon Başkanı Büyükelçi Hüsam Zumlut, ABD’nin, büyükelçiliğini Kudüs’e taşıma kararının, Filistinlilere yönelik “ırkçı ayrımcılık” sistemini güçlendireceğini belirtti. Zumlut, yazılı açıklamasında, ABD’nin, büyükelçiliğini Kudüs’e taşımasının, yükümlülüklerinin ihlali anlamına geldiğini kaydetti. “Söz konusu karar, İsrail’de, dini ayrımcılık sistemini uygulamaya ve uluslararası hukuk tarafından güvence altına alınan insan haklarını inkar etmeye çalışan radikal güçlere ‘devam’ sinyali veriyor” ifadesini kullanan Zumlut, ABD’nin, barış sürecindeki arabuluculuk rolünün sona erdiğini vurguladı.
KANLI AÇILIŞ ÖNCESİ NOTLAR
Türkiye'den sert tepki:
Başbakan Yardımcısı Bozdağ, Gazze'deki protestolarda Filistinlilerin şehit edilmesine ilişkin, "Bu katliamdan İsrail hükümeti kadar ABD yönetimi de sorumludur" dedi.
HAMAS'TAN KATILIM ÇAĞRISI
Hamas, yaptığı yazılı açıklamada nerede olurlarsa olsunlar Filistinlilerin bulundukları yerde "milyonluk dönüş yürüyüşü"ne katılmaları çağrısında bulundu.
Gazze Şeridi'nde uygulanan ablukanın kaldırılması talebini yineleyen Hamas, Filistin halkının sıkıntılarının sona erdirilmesi, yaptırımların durdurulmasının yanı sıra çocukların yiyeceği, hastaların tedavisi ve eğitimi üzerinden şantaj yapılmamasını istedi.
ABD büyükelçilik binası etrafına asılan bilboardlarda Trump'ın seçim kampanyasındaki sloganın aynısı var. İsrail ve ABD bayraklarının iç içe geçtiği posterlerde 'Büyük İsrail'i yarat' yazdı.
TRUMP VE DANIŞMANINA ÖVGÜ
Öte yandan İsrail medyası, Trump'ın danışmanı Yahudi asıllı Kushner ile ABD Başkanı'nı yeni kutsal güçlü çift olarak yazdı, Ivanka Trump'ı da yeryüzündeki en güçlü Yahudi kadın olarak gösterdi.
İsrailli motosiklet kulübü Samson Riders'ın üyeleri, açılışı kutlamak için dün yollara döküldü.
