Elif Çakır ve Yıldıray Oğur'un sunduğu Bi'KARAR Ver'in konuğu Gelecek Partisi Hazine ve Maliye Politikaları Başkanı Tuncay Dinç oldu. Bir dönem İstanbul Borsa'sında başkanlık görevi yürüten Dinç, Merkez Bankası'nın eksiye düşen 128 Milyar dolar rezerviyle ilgili çarpıcı açıklamalarda bulundu.
Eski Borsa Başkanı ve Gelecek Partisi Hazine ve Maliye Politikaları Başkanı Tuncay Dinç Elif Çakır ve Yıldıray Oğur'un sorularını yanıtladı. Türkiye Merkez Bankası'nda bulunan kayıp 128 milyar dolar hakkında dikkat çeken açıklamalar yapan Dinç, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın eriyen 128 milyar dolar sürecinden başından beri haberi olduğunu söyledi. Cumhurbaşkanlığı seçimlerinden sonra krizin başladığını belirten Dinç, Türkiye Merkez Bankası'da bulunan 2 ismin krizi yönetmek için ortaya attıkları 'piyasaya para süreme' fikriden sonra ekonominin daha da kötüye gittiğini söyledi.
"ERDOĞAN'A PİYASAYA PARA SÜRME FİKRİ SUNULDU"
Türkiye Merkez Bankası'nın (TCMB) yaklaşık 128 milyar dolarlık döviz rezervinin 2019-2020 döneminde şeffaf olmayan bir şekilde harcanması, Türkiye'de siyaset gündeminin ilk sıralarında yer alırken, dünyada da yankı bulmuştu. Dönemin Borsa İstanbul Başkanı Tuncay Dinç, kayıp 128 milyar dolar nasıl eridiğiyle ilgili açıklamalarda bulundu. Dinç, Cumhurbaşkanlığı seçiminden sonra 2018 haziranında başlayan ekonomik krizi düzenlemek için merkez bankası başkan yardımcılarından iki ismin Erdoğan'a piyasaya para sürme fikrini sunduklarını ve bu uygulamanın 2019 başında uygulanmaya başlandığını söyledi.
"İKİ MERKEZ BANKASI BAŞKANI YARDIMCISININ FİKRİYDİ"
Dinç 128 milyar dolar hikayesinin başlangıcını söyle anlattı:
" Aslında başka birinin fikriydi. Ama Berat Albayrak'ın benimsediği bir fikir oldu. Merkez bankasındaki başkan yardımcılarından 2'sinin fikriydi. 2016 yılında bir krizle karşılaştık. 2016 yılından itibaren bitmeyen bir kriz dönemindeyiz. Berat Albayrak'ın ekonomide daha etkin hale gelmesi bakan değilken bile Türkiye'deki dengeleri bozdu. Albayrak'ın ihtirası çok şeye mal oldu. 2016 da dolar yüzde 26 arttı. 2017'de Cumhurbaşkanlığı Referandumu oldu. Referandum için biz burada halkımızı memnun edelim ve kredi musluklarını açalım denildi. O krediler sonucunda parasal genişlemeye gidildi. 2018'de biz bunun etkilerini görmeye başladık. Dolar tekrar arttı. Türkiye Merkez Bankası tekrar faizi arttırmaya başladı. 2018'de Erdoğan'ın açıklamalarından sonra Berat Albayrak ve Erdoğan arasında başarı hikayesi yaratılmak istendi. Hazirandaki seçimden sonra bu krizi yaşamaya başladık. Berat Bey faizleri yüzde 24'e çıkarmaya çalıştı. Reçete merkez bankasının içinden geldi. O arkadaşlar oturup kimsenin fark edemeyeceği şekilde kamu bankaları elinden piyasaya para süreriz, bir süre sonra piyasa rahatlayacak ve döviz inecektir dediler. Erdoğan bu fikir benimsedi ve 2019'un başında bu fikir uygulamaya konuldu” dedi.
"ERDOĞAN, BAŞINDAN BERİ BİLİYORDU"
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın başından beri 128 milyar doların erime sürecinden haberinin olduğunu söyleyen Dinç, Erdoğan, bu yanlış fikrin ileride karşısına çıkabileceğini biliyordu dedi. Dinç, "Bunun yanlış olduğunu Cumhurbaşkanı biliyordu. Yanlış olduğunu bildiği için bunun ilerde karşısında problem olarak çıkacağını biliyordu. 128 milyar dolar meselesini aslında Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın kendisi ortaya attı. 'Kaybolan ve eriyen bir şey yok' söyleminden sonra insanlar sorgulamaya başladı. Ortada bir suç var. Ve Erdoğan'da bu suçu temizleme psikolojisi var. Bundan dolayı bu yapılanların sürekli doğru olduğunu anlatmaya çalışıyorlar. Ama Türkiye Berat Albayrak döneminde rezervlerde net 40 milyar dolar artıdayken, şimdi biz 40 milyar dolar eksideyiz. Aradaki farkı eklediğinizde 128 milyar dolarlık rezerv farkı var ki bugün bu açıklamalar yapılıyor" dedi.
"BU SÜREÇ NACİ AĞBAL'IN GELMESİNE KADAR SÜRDÜ"
Dinç, asıl sorumlunun Türkiye Merkez Bankası başkanlarında olduğunu söyledi. Dönemin Merkez Bankası Bakanı Murat Çetin Kaya'nın bunu istemediğini söyleyen Dinç, Çetinkaya'nın bunu bir şekilde kabul etmek zorunda kaldığını ifade etti. Dinç, "Bu süreç Murat Uysal döneminde de sürdü. Naci Ağbal'ın göreve gelmesiyle durdu. Onu da görevden aldılar" diye konuştu.
"O İKİ BAŞKAN GÖREVDEN AYRILDI"
Türkiye Merkez Bankası'ndaki 128 milyar dolar açığa çıkmasından sonra durumun daha kötüye gittiğini vurgulayan Dinç, Berak Albayrak'ın istifasından sonra 128 milyar dolar fikrini ortaya koyan iki başkanın da görevden ayrıldığını ifade etti.
"SİSTEM KRİZ ÜRETİYOR"
Cumhurbaşkanlığı Sistemi'nin kriz üretme potansiyelinin yüksek bir sistem olduğunu belirten Dinç, "2018 Ağustos'unda dövizin tekrar fırladığını gördük. 2020 kasımda tekrar dövizin fırladığını gördük. Döviz 8.5 çıktığında Berat Albayrak görevi bırakmak zorunda kaldı. Çünkü Türkiye ödeme krizler dengesine doğru gidiyordu. Mart 2020'de ne oldu? Naci Ağbal görevden alındı biz yine bir kriz yaşadık" dedi.
