Van Gölü'nün tuzlu ve sodalı suyunda yaşayabilen ve nesli koruma altında olan inci kefalinin üreme dönemi nedeniyle 15 Nisan- 15 Temmuz tarihleri arası uygulanan av yasağı başlıyor.
Havaların halen ısınmaması nedeniyle bu yıl göçün geç olacağını belirten Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (Van YYÜ) Su Ürünleri Fakültesi Dr. Öğretim Üyesi Mustafa Akkuş, koruma çalışmalarının her geçen yıl daha da iyi olduğunu, gelişen teknoloji ile artık İnsansız Hava Araçlarıyla (İHA) takip edilmesi gerektiğini söyledi.
Bölgenin önemli değerlerinden olan ve Alaska'daki somon balıkları gibi akıntının tersine yüzerek zaman zaman uçarcasına derelere akın eden inci kefali için av yasağı başlıyor. Van Gölü Havzası'nda yaklaşık 14 bin kişinin ekmek kapısı olan inci kefalleri için balıkçılar son kes ağlarını çekti ve 90 gün boyunca Van Gölü'nde inci kefali avlayamayacak. Balıklarda bu süre içinde üremek için zorlu göç yolculuğunu gerçekleştirmek için gölün tuzlu ve sodalı sularından çıkıp tatlı sulara akın edecek. Balıklar aynı zamanda bölgenin turizmine de katkı sunuyor. Göç sırasında boylarını aşan engelleri adeta uçarcasına aşan balıklar, görsel şölen sunuyor. Her yıl balıkların uçarak göçünün izlenebildiği Erciş İlçesi'ndeki Deliçay bölgesinde İnci kefali Festivali düzenleniyor.
Van YYÜ Su Ürünleri Fakültesi Dr. Öğretim Üyesi Mustafa Akkuş, Van Gölü'nün, 3712 kilometre yüzey alanı ve Marmara Denizi'nin üçte biri büyüklüğüyle devasa bir eko sistem olduğunu belirterek, "İnci kefali yaşamını gölde sürdürmesine rağmen her yıl Nisan ve Temmuz ayları geldiğinde üremek için Van Gölü etrafında bulunan akarsulara göç ediyor. Ve bu dönemde kaçak avcıların yoğun bir şekilde hedefi haline geliyor. Bu dönemdeki kaçak avcılığı önlememiz Van Gölü'nden geçimini sağlayan 14 bin insanın aslında evine götüreceği ekmeği korumamız demektir. Van Gölü Havzası'nda inci kefali demek, okullarda okuyan çocuklar demek, evine ekmek götüren insan demek" dedi.
HAVALAR ISINMAYINCA GÖÇDE GEÇ BAŞLAYACAK
Bu yıl inci kefallerinin göçünün geçen yıla oranla daha geç başlayacağını da belirten Dr. Öğretim Üyesi Akkuş, "Havalar geçen yıl daha sıcaktı. Bu yıl daha soğuk bir mevsim geçirdik. Dolayısıyla göçün 5-10 gün daha geç başlamasını bekliyoruz. Üreme dönemindeki her bir balık, ortalama 10 bin yumurta taşıyor. Bir balığı avladığınızda aslında yüzlerce balığı katletmiş oluyorsunuz. Üreme her canlının en kutsal hakkıdır. Eğer balık üreyemezse neslinin devamını getiremez. Bu balığı da koruyamazsak etrafımızda binlerce işsiz insan görürüz" dedi.
Geçen yıl çok başarılı bir koruma çalışma dönemi geçirdiklerini ve 2017 yılında yakalanan balık miktarının 2018 yılına göre dörtte bir oranında azaldığını anlatan Dr. Öğretim Üyesi Mustafa Akkuş, bu yıl inci kefali koruma çalışmaları için yapılan koordinasyon toplantısında alınacak tedbirlerin detaylı görüşüldüğünü söyledi. Kaçak avcılığı önlemek amacıyla jandarma ve ilgili kurumların nöbet başında olacağını belirten Dr. Öğretim Üyesi Mustafa Akkuş, hedeflerinin balık avlanmadan canlı bir şekilde korumak olduğunu söyledi. Bu yıl 3-4 basamaklı bir koruma çalışması yürütüleceğini belirten Dr. Öğretim Üyesi Mustafa Akkuş, "Öncelikle balığı gölde yakalatmayacağız. Eğer balık gölde yakalandıysa karayoluyla taşıtmayacağız. Eğer taşıtıp merkezlere girdiyse satışını engelleyeceğiz. Satılırsa alan insanları engelleyeceğiz" dedi.
600 BİN YILDIR VAN GÖLÜ'NDE YAŞIYOR
İnci kefalinin Van Gölü'nde 600 bin yıldır varlığını sürdürdüğünü belirten Dr. Öğretim Üyesi Mustafa Akkuş, "600 bin yıldır buradan geçen uygarlıklar hiçbirisi bu balığı yok etmedi. Bu yüzden her bir birey olarak üzerimize büyük sorumluluk düşüyor. 15 Nisan- 15 Temmuz arasında inci kefali satanları görürseniz hemen ilgili kurumları arayalım. Çünkü inci kefali buranın asıl sahibi ve 600 bin yıldır bu bölgede. Bizler ise insan ömrünün el verdiği ölçüde yaşamımızı sürdürüyoruz. Bu koruma çalışmalarını bu senede yine istikrarlı bir şekilde sürdürürsek Van merkezde içinde binlerce balığın zıpladığı şehir göreceğiz. Dünyada bunun ikinci bir örneği yok" diye konuştu.
KORUMA ÇALIŞMALARINDA HAVADAN TAKİP DÖNEMİ
Van Gölü'ndeki inci kefalinin üreme dönemindeki koruma çalışmalarına yenilikler getirilmesi gerektiğini de belirten Dr. Öğretim Üyesi Mustafa Akkuş şöyle konuştu:
"Van Gölü'ne inci kefali için koruma çalışmalarında yenilikler getirmemiz lazım. Son 3 senedir drone uygulaması özellikle Muradiye İlçe Jandarma Komutanlığı tarafından yapılıyor ve çok başarılı bir şekilde uygulanıyor. Artık arzu ediyoruz ki inci kefalini gölde ve karada koruduğumuz gibi havadan da takip edelim. Artık İnsansız Hava Araçlarının (İHA) değişik alanlarda kullanıldığını görüyoruz. İnci kefali koruma çalışmaları İHA'ların doğal kaynakların korunmasında çok güzel bir örnek teşkil edebilir. Teknoloji ile birlikte yüzlerce insanın yapamayacağı işi tek bir İHA'nın yapması mümkün."
15 yıldır Van Gölü'nde balıkçılık yapan Ümit Teran ise balığın yok olmaması için balığa üreme döneminde sahip çıkılması gerektiğini belirterek, "Biz geçimimizi bu balıktan sağlıyoruz. Bizim balığa sahip çıkmamız gerekiyor. Son ağlarımızı attık. Artık 3 boyunca av yasağı var. Bu yasağa uymamız gerekiyor. Bu balık biterse artık geri dönüşü yok. Herkesin bu balığı koruması lazım. Çünkü bu balık binlerce kişinin ekmek kapısı" diye konuştu.
