İlk kez İngitere'de görülen MIS-C hastalığı Türkiye'de de görülmeye başlandı. Koronavirüsü hafif atlatan çocuklarda görülen ve tüm organları 4 ile 6 hafta da saran MIS-C hastalığı ile ilgili açıklama yapan Dicle Üniversitesi Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Dr. Kamil Yılmaz, " Koronavirüsün kendisinde ölümü bu kadar görmezken, MIS-C’ye bağlı çocuklarda ölümcül vakalar görmeye başladık" dedi.
İlk olarak İngiltere’de tanımlanan MIS-C hastalığı, kısa süre sonra Türkiye'de görülmeye başlandı. MIS-C hastalığı, çocuklarda fark edilmeden koronavirüs sonrası ortaya çıkıyor. Dicle Üniversitesi Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Dr. Kemal Yılmaz, hastalığın, kalp ve diğer organlar üzerinde etkileri olduğunu anlattı veölümle sonuçlanan vakaların da olduğuna dikkat çekti.
KOVİD-19'DAN SONRA ORTAYA ÇIKTI
Dr. Kamil Yılmaz, "2020'nin Mart ayından itibaren Türkiye'de koronavirüs vakalarının görülmeye başlanmasıyla genel seyrimizin asemtomatik bir düzeyde geçirdiğini biz de yaptığımız çalışmalarda ortaya koyduk. Nisan ve mayıs aylarından itibaren İngiltere’de tanımlanan çocuklarda 'multisistem inflamatuar sendrom' olarak adlandırdığımız hastalık, koronavirüs sonrası oluşmaya başladı. Vakaların yoğun olarak yaşanmasının ardından bu vakaları görmeye başladık. Çocuklar asemtomatik olarak belli etmeyecek şekilde seyrederken yaklaşık üzerinden 4 ile 6 hafta geçtikten sonra çocuklarda ateşle devam eden ve birçok organı tutabilen inflamatuar yanıta bağlı hastalıklar görülmeye başlandı. Bu hastalığın henüz oluşacak komplikasyonlarını henüz bilmiyoruz. Kalp üzerinde ve diğer organlar üzerindeki etkileri biliyor ve o anda tedavi edebiliyoruz. Bu durum maalesef ölümcül seyredebiliyor. Koronavirüsün kendisinden çok fazla ölümü görmezken, MIS-C’ye bağlı çocuklarda ölümcül vakalar görülmeye başladık. Koplikasyonların henüz ne olduğunu bilmediğimiz için çocukları yakın takibe alıyoruz. Biz şüphelenerek kandaki antikor düzeyinde bu çocukların daha önce koronavirüs geçirdiğini gördük" diye konuştu.
Kemal Yılmaz
"BİRÇOK HASTAYA MIS-C TANISI KOYDUK"
Kısıtlamaların ardından bu vakaların azaldığını, çocukların korumaya devam edilmesi gerektiğini kaydeden Dr. Yılmaz sözlerine şöyle devam etti:
Birçok hasta koronavirüs olduğunu veya geçirdiğini bilmeden 1 ay veya belli bir süre sonra başka Kawasaki veya a tipik Kawasaki sendromu benzeri dediğimiz hastalık bulgularıyla bize başvurabiliyor. Hekim arkadaşların şüphelenmesi üzerine birçok hastaya MIS-C tanısı koymuştuk. Son birkaç aydır, bu vakaları görmemeye başladık. Okulların tatil edilmesi, hafta sonu yasakları ve kurallara riayet edilmesi sonrası artık çok vaka görmüyoruz.
"YENİ NORMALLEŞMEDE REHAVETE KAPILMAYIN"
Yeni normalleşme sürecine girildiğinde vatandaşların rehavete kapılmamaları lazım. Çocuklar hafif seyrediyor ama İngiltere’de son çıkan mutant virüs sonrası uzun dönem Covid-19 dediğimiz ve 5- 6 hafta semptomların devam ettiğini aynı zamanda çocuklarda da hastalık şiddetinin artacağının bulguları gelmeye başladı. MIS-C’ye geçirdikten sonra uzun dönem hayatlarında hangi bulguları bırakacağında henüz net bir bilgi olmadığından çocukları da halen korumaya devam etmeliyiz. Kurallara aynı oranda riayet etmeliyiz.
MIS-C HASTALIĞI NEDİR?
Hastalık, koronavirüs enfeksiyonu geçirdikten 4-6 hafta sonra ortaya çıkıyor. Belirgin şekilde yüksek ateş, birçok organda fonksiyon bozuklukları ve yüksek inflamasyon markerları ile seyrediyor. Nedeni tam bilinmeyen hastalığın altında otoimmün etiyoloji olabileceği düşünülüyor. Bu çocuklarda yüksek ateş, şiddetli karın ağrısı, boğaz ağrısı, kusma, ishal, baş ağrısı, belirgin şekilde yorgunluk, halsizlik, bilinçte bozulma görülüyor. Aynı zamanda hastaların kan değerlerinde inflamasyon belirteçleri dediğimiz parametrelerde (CRP, Ferritin gibi) ciddi yükseklikler oluyor.
Hastalık koronavirüs hastalığı sırasında görülen sitokin fırtınası dediğimiz durumdan da bazı özellikleri ile ayrılıyor. Artık herkesin bildiği gibi koronavirüs enfeksiyonunda kandaki lenfosit sayıları düşüyor ama MIS-C olgularında lenfositlerdeki düşüklük çok daha belirgin oluyor. Ayrıca hastalık ‘Kawasaki Sendromu’na da benziyor fakat ondan da görülme yaşının daha büyük çocuklarda da olması ile ayrılıyor.
MIS-C HASTALIĞI BELİRTİLERİ NELERDİR?
MIS- C Hastalığında görülebilecek belirtiler çok farklıdır. Bu belirtiler, solunum sistemi (Göğüs ağrısı, yan ağrısı, solunum sıkıntısı), sinir sistemi (Baş ağrısı, bilinç durumunda değişiklik, meningismus, konvülziyon, fokal nörolojik defisit), deri sistemini ilgilendiren bulgular (kaşıntılı veya kaşıntısız döküntü, dudaklarda kızarıklık, çatlama, şişme, çilek dili, ekstremitelerde şişlik, ekstremite uçlarında cilt soyulması, konjonktivit vs) ve bunlara ilave olarak sistemik bulgulardan olan ateş, kas ağrısı, kemik ağrısı, taşikardi, hipotansiyon, dolaşım bozukluğu, lenf bezi büyüklüğü şeklinde ortaya çıkmaktadır.
MIS-C hastalığının gripten ayrılan özel bir belirtisi olmadığı gibi spesifik bir bulgusu da bulunmamaktadır. Genellikle, COVID-19 testleri yapılarak ve (sürüntü, kan testi) sistemler gözden geçirilerek ilave laboratuvar testleriyle vakalar ayırt edilmeye çalışılır. Çocuklarda aşırı ve açıklanamayan baş ağrısı olduğunda MR veya BT gibi görüntülemelerde istenebilir. MIS-C şüphesi olan hastalar COVID-19 virüsü taşıyan hastalardan farklı bir yerde ve yakından takip edilmektedir.
CDC (Amerikan enfeksiyon komite merkezi) bir çocuk aşağıdaki semptomlardan herhangi birini gösterirse, ebeveynlerin MIS-C belirtilerinin farkında olmalarını ve "hemen" acil yardım almalarını öneriyor.
1- Nefes darlığı
2- Göğüste gitmeyen ağrı veya basınç hissi
3- Yeni başlangıçlı bilinç bulanıklığı
4- Uyanamama veya uyanık kalamama hali
5- Morarmış veya mavimsi dudaklar/ yüz
6- Dayanılamayacak şiddetli karın ağrısı
MIS-C HASTALIĞININ TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?
Tedavisinde vücutta oluşan inflamatuar yanıtı baskılayacak ilaçlar kullanılıyor. Son dönemde vaka sayılarının ciddi şekilde artması hepimizi korkuturken çocuklarda böyle ciddi tabloların da ortaya çıkıyor olması çok üzücü. Bu nedenle herkesin maske takması, sosyal mesafeye uyması ve hijyen kurallarına dikkat etmesi gerekiyor.
