Harcama verilerine göre gelir arttıkça eğitime yatırım arttı

Türkiye genelinde geçen yıl hanehalklarının tüketim amaçlı yaptığı harcamalar içinde en yüksek payı yüzde 24,8 ile konut ve kira harcamaları aldı.

Harcamaların yüzde 19,7'si ise gıda ve alkolsüz içeceklerden oluştu.

Hanehalkları, toplam harcamalarının yüzde 2,1'ini sağlık harcamalarına, yüzde 2,4'ünü ise eğitim hizmetleri harcamalarına ayırdı.

Aylık ortalama tüketim harcaması 2 bin 848 lira

Hanehalkı başına aylık ortalama tüketim harcaması 2013'te 2 bin 572 lira iken, 2014 yılında 2 bin 848 lira olarak tahmin edildi. Harcama türlerinin payı ise 2013 yılına göre önemli ölçüde değişmedi.

Araştırmanın 2013 ve 2014 yılı sonuçları karşılaştırıldığında, 2013 yılında yüzde 19,9 olan gıda ve alkolsüz içeceklerin payı 2014'te yüzde 19,7 oldu, giyim ve ayakkabı harcamalarının payı ise yüzde 5,3'ten yüzde 5,1'e geriledi.

Geçen yıl bir önceki yıla göre, konut ve kira harcamalarının payı yüzde 25'ten yüzde 24,8'e, haberleşme harcamalarının payı yüzde 4'ten yüzde 3,7'ye, kültür ve eğlence harcamalarının payı ise yüzde 3,1'den yüzde 3'e düştü.

Hanehalkı başına aylık ortalama tüketim harcaması 2013'te 2 bin 572 lira iken, 2014 yılında 2 bin 848 lira olarak tahmin edildi

Alkollü içecek, sigara ve tütün harcamalarının yüzde 4,2, sağlık harcamalarının yüzde 2,1, eğitim hizmetlerinin yüzde 2,4 ve çeşitli mal ve hizmet harcamalarının yüzde 4,3 olan payları geçen yıl değişmedi.

Diğer yandan 2013'te yüzde 6,6 olan mobilya ve ev eşyası harcamaları payı, geçen yıl yüzde 6,8, yüzde 17,4 olan ulaştırma harcamaları payı yüzde 17,8 ve yüzde 5,9 olan lokanta ve otel harcamaları payı ise yüzde 6 oldu.

Düşük gelirli haneler gıdaya iki kat fazla pay ayırdı

Gelire göre sıralı yüzde 20'lik gruplar itibarıyla tüketim harcamalarının 2014 yılındaki dağılımına bakıldığında; birinci yüzde 20'lik grupta (en düşük gelir grubu) yer alan hanehalklarının gıda ve alkolsüz içerecekler harcamasına ayırdığı pay yüzde 28,8 iken, beşinci yüzde 20'lik gruptaki (en yüksek gelir grubu) hanehalklarının ayırdığı payın yüzde 15,1 olduğu görüldü.

Eğitim hizmetleri harcamalarının oranı ise en düşük gelir grubu için yüzde 0,6 seviyesindeyken, en yüksek gelir grubu için yüzde 4,2'yi buldu. 

Gelire göre bakıldığında düşük gelirli aileler gıdaya diğer ailelere göre iki kat daha fazla para harcadı

Toplam gıda ve alkolsüz içecekler harcamasının yüzde 12,4'ü en düşük gelir grubunda yer alan hanehalkları, yüzde 28,4'ü ise en yüksek gelir grubunda yer alan hanehalkları tarafından yapıldı.

Konut ve kiraya yapılan harcamaların yüzde 11,2'si en düşük gelir grubunda yer alan hanehalklarına ait iken yüzde 32,5'i de en yüksek gelir grubundaki hanelerde oluştu. 

Geliri yüksek olanlar eğitime bolca harcadı

Toplam eğitim hizmetleri harcamalarında ise en düşük gelir grubunun payı yüzde 2,2 iken, en yüksek gelir grubunun payı yüzde 64,7 oldu.

Ulaştırma için yapılan harcamaların sadece yüzde 4,2'si en düşük gelir grubunda yer alan hanehalklarına ait iken yüzde 45,7'si en yüksek gelir grubu tarafından yapıldı.

Toplam eğitim hizmetleri harcamaları düşük gelir grubunda yüzde 2,2 iken en yüksek gelir grubunda yüzde 64,7 oldu

Temel gelir kaynağı maaş, ücret, yevmiye geliri olan hanehalkları gıda ve alkolsüz içecekler harcamasına yüzde 18,3 pay ayırırken, emeklilik geliri bulunan hanehalklarının ayırdığı pay yüzde 24,2 oldu. 

Temel gelir kaynağı müteşebbis geliri olan hanehalklarının toplam harcamasının yüzde 20,1'i ulaştırma harcaması iken temel gelir kaynağı diğer karşılıksız transfer gelirleri olan hanehalklarının toplam harcamasının yüzde 9,5'ini ulaştırma harcamaları oluşturdu.

ANKARA/AA