50 binden fazla insanın can verdiği 6 Şubat depremlerinin ardındaki cinayet gibi kuralsızlık zincirleri raporlarla gözler önüne serildi. Yönetmeliklerin yok sayıldığı, denetimlerin kağıt üstünde yapıldığı ‘felaket’ tablosuna yargı süreci de eklendi. Yıkımın üstünden 1.5 yıl geçmesine rağmen kamu görevlileri hakim karşısına çıkmadı, çöken bazı binalara ilişkin iddianame bile hazırlanmadı.
11 kentte büyük yıkıma yol açan Kahramanmaraş depremlerinde en az 53 bin 537 vatandaş hayatını kaybetti, 18 bin 200 bina yıkıldı.
ARADAN 16 AY GEÇTİ İDDİANAMESİ OLMAYAN DOSYALAR VAR
Kahramanmaraş merkezli depremlerden sonra enkazlara dönük hazırlanan bilirkişi raporlarında yönetmeliklere uyulmadığı, kolonların kesildiği ve kaçak katların çıkıldığı tespit edildi. Felakete davetiye çıkaran umursamazlık yüzünden ailelerini kaybedenlerin adalet arayışı ise bunca zamana rağmen hâlâ karşılık bulmadı. Yıkılan apartmanların sorumlularından birçok kişi tahliye edilirken hazırlanmayan iddianameler de yargı sürecinin sağlıklı işletilemediğini gösterdi.
ADIYAMAN’DA MÜTEAHHİTLERE ‘SAMİMİ BEYAN’ TAHLİYESİ
Adıyaman’da 83 kişinin can verdiği Üzümkent Sitesi davasında iki müteahhit ‘samimi beyanları’ gerekçesiyle tahliye edildi. Hatay’da 370 kişinin öldüğü Emlakbank Konutları’nda hâlâ yeni iddianame yazılmadı. Antakya’da 65 kişiye mezar olan Fuat Koku Sitesi’ne ilişkin yargılamada da iddianame hazırlanmadı.
Tutuklu müteahhit ile iki yapı denetimci geçen haziranda tahliye edilince sitede annesini ve kız kardeşini kaybeden Döne Kaya ‘adalet nöbeti’ başlattı.
6 ŞUBAT'TA ADALET ENKAZ ALTINDA KALDI
Türkiye’de 11 ili etkileyen 6 Şubat depremlerinde 53 bin 537 vatandaş yaşamını yitirdi, 107 bin 213 kişi de yaralandı. Deprem yönetmeliklere uygun yapılmadığı için henüz birkaç yıllık olan yapıların bile saniyeler içinde çöktüğü felaketin üzerinden 16 ay geçti. Ancak yakınlarını kaybeden ailelerin adalet arayışı sürüyor. Pek çok kişi tahliye edilirken, yıkılan çok sayıda site ve binayla ilgili henüz iddianame bile hazırlanmadı.
Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat depremlerinin üzerinden 1.5 yıl geçti. En az 53 bin 537 vatandaşın yaşamını yitirdiği, 107 bin 213 vatandaşın da yaralandığı depremde toplam 18 bin 200 apartman yıkıldı. Yakınlarını kaybeden ailelerin ise adalet arayışı sürüyor. Bu süreçte depremde yıkılan apartmanların sorumlularından AK Partili isimlerin de yer aldığı pek çok kişi tahliye edilirken, yıkılan çok sayıda site ve binayla ilgili henüz iddianame bile hazırlanmadı. Depremde yakınlarını kaybedenler, sanıkların ‘olası kast’ suçlamasıyla yargılanması ve kamu görevlilerinin de davalara dahil edilmesini istiyor.
İKİ MÜTEAHHİDE ‘SAMİMİ BEYANLARI’ GEREKÇESİYLE TAHLİYE: Adıyaman’ın Besni İlçesi’nde bulunan Üzümkent Sitesi’nin yıkılan 2 bloğunda toplam 83 kişi yaşamını yitirdi ve 1 kişi yaralandı. Bu sitenin müteahhitleri Şükrü İşitmen ve Memet Nuri Tuğsuz, ‘samimi beyanları’ nedeniyle adli kontrol kararıyla tahliye edildi. Dosya kapsamında 1 sanık firari ve 6 sanıkta tutuksuz yargılanıyor. İlk duruşma 25 Ekim’de Adıyaman 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülecek.
KIZILAYCI MÜTEAHHİT SADECE 7.5 AY YATTI: Adıyaman’ın Merkez ilçesi Yeni Mahallesi’nde bulunan Sueda Kent Sitesi’nde 65 kişi yaşamını yitirdi ve 14 kişi yaralandı. Dosya kapsamında geçen yıl mart ayında tutuklanan müteahhit dönemin Kızılay Adıyaman Şube Başkanı Mehmet Murat Bulut ve ortağı Muhittin Büyük 7.5 ay sonra tahliye edildi. Diğer sanık Ömer Yılmaz hakkında 26 Mayıs 2023 tarihinde yakalama kararı çıkarılmasına rağmen bulunamadı. Ege Üniversitesi’nden bilirkişi raporu talep edilen davanın ikinci duruşması 5 Kasım’da görülecek.
ASLİ KUSURLU BULUNDU 1 YIL 3 AYDA TAHLİYE EDİLDİ: Adıyaman’ın Merkez ilçesi Yeni Mahallesi’nde bulunan Burak Yapı Sitesi’nin yıkılan A bloğunda 11 kişi, ağır hasar alan B bloğunda ise 1 kişi yaşamını yitirdi. Dosyaya Karadeniz Teknik Üniversitesi’nden gelen bilirkişi raporunda binanın proje ve yapım aşamasında görev alan tüm sorumlular ‘asli kusurlu’, belediye yapı kontrol biriminde görevli personellerin ‘tali kusurlu’ olduğu kaydedildi. Ancak binanın müteahhidi Kazim Oğuz, tutuklu bulunduğu süre göz önüne alınarak ‘1 yıl 3 ay 22 gün’ sonra tahliye edildi. Dosya kapsamında 2 sanık firari, 1 sanık tutuklu ve 5 sanıkta tutuksuz yargılanıyor. Üçüncü duruşma 14 Ekim’de Adıyaman 3. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülecek.
AK PARTİLİ MÜTEAHHİT MEHMET ÖZKAN’A TAHLİYE: Hatay’ın Antakya ilçesinde, AK Partili müteahhit Mehmet Özkan ve kardeşleri tarafından inşa edilen Özkan Gold City Blokları depremlerde yıkıldı ve 97 kişi hayatını kaybetti. 8 Temmuz’da Hatay 5. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen ikinci duruşmada müteahhit Mehmet Özkan ve kardeşi Yusuf Özkan hakkında tahliye kararı verildi. Mehmet Özkan’ın diğer deprem dosyalardan tutukluğu ise devam ediyor. Özkan Gold City Blokları’nın üçüncü duruşması 20 Eylül’de görülecek. Malatya’da bulunan Kırçuval Otel de saniyeler içerisinde yıkıldı. Yaşamını yitiren 21 kişinin yakınlarının şikâyeti sonrasında otel sahibi ve dönemin AK Partili Battalgazi Belediye Başkan Yardımcısı Zafer Kırçuval tutuklandı. Kırçuval, yaklaşık 3 aylık bir tutuklamanın ardından tahliye edildi.
KAÇAK MÜTEAHHİDİ DEPREMZEDELER YAKALADI: Hatay’ın Antakya ilçesine bağlı Cebrail Mahallesi’nde yıkılan Emlak Bank Konutları’nda 370 kişi yaşamını yitirdi. Emlak Bank Konutları’nın müteahhidi olan Mehmet Özat hakkında yakalama kararı çıkarıldı ancak bulunamadı. Emlak Bank Konutları’nda yakınlarını kaybedenler vatandaşlar, 10 Kasım 2023 tarihinde Ankara’da bir AVM’de Özat’ı yakalayarak polise teslim etti. Sorgunun ardından Özat, tutuklandı. Davayla ilgili yeni iddianamenin hazırlanması bekleniyor.
BİRÇOK APARTMANIN HÂLÂ İDDİANAMESİ HAZIR DEĞİL: Hatay’ın Antakya ilçesi Odabaşı Mahallesi’nde bulunan Fuat Koku Sitesi enkazında 65 kişi yaşamını yitirdi. İddianamesi henüz hazırlanmadı. Soruşturma kapsamında tutuklanan müteahhit Murat Fuatoğlu, yapı denetimci Ali Onur Çinçioğlu ve Emrah Bulğurcu haziran ayında tahliye edildi. Bu sitede annesi Hayriye Kaya, kız kardeşi Fatma Kaya Peksoy, eniştesi Mahmut Peksoy ve 9 aylık yeğeni Çınar Peksoy’u kaybeden Döne Kaya ‘adalet nöbeti’ başlattı. Odabaşı Mahallesi’nde bulunan 3 yıllık Ilgım Apartmanı da saniyeler içinde yıkıldı, 85 yurttaş yaşamını yitirdi. İddianamesi henüz hazırlanmadı. Daha önceden tutuklu bulunan müteahhit ve yapı denetimci, Karadeniz Teknik Üniversitesi’nden gelen bilirkişi raporu sonucu tahliye edildi. Dosya kapsamında tutuklu bulunmuyor. Yine Odabaşı Mahallesi’nde bulunan 6 yıllık Selim Köse Apartmanı da saniyeler içerisinde yıkıldı, 42 kişi yaşamını yitirdi. İddianamesi henüz hazırlanmadı. Soruşturma aşamasında Gazi Üniversitesi’nden bilirkişi raporu talep edilmesine rağmen herhangi bir işlem yapılmadı. Sonrasında yeniden bilirkişi raporu hazırlanmak üzere Karadeniz Teknik Üniversitesi’ne gönderildi. Dosya kapsamında tutuklu bulunmuyor. Odabaşı Mahallesi’ndeki bir başka yapı olan Farklı Yaşam Rende Sitesi’nin yıkılan A ve B bloğunda toplam 105 kişi yaşamını yitirdi. İddianamesi henüz hazırlanmadı. Bu sitenin toprak sahibi Arif Sami Rende, yaş haddi nedeniyle tahliye edildi. Dosya kapsamında tutuklu bulunmuyor.
31 KİŞİ YAŞAMINI YİTİRDİ KİMSENİN İFADESİ ALINMADI: Hatay’ın Kırıkhan ilçesi Cumhuriyet Mahallesi’nde bulunan Yağmur Apartmanı da yıkılarak 40’a yakın kişiye mezar oldu. Bu apartman için hazırlanan bilirkişi heyeti ön raporunda kamu görevlileri de dahil 18 kişinin sorumlu olduğu belirtildi. Bilirkişi ön raporunun hazırlanmasının üzerinden 1,5 yıl geçmesine rağmen savcılık iddianameyi hazırlamadı. Antakya’daki altı katlı Rana Apartmanı’nda da 31 kişi yaşamını yitirdi. Henüz iddianame hazırlanmadı, herhangi bir şüphelinin ifadesi alınmadı. Karadeniz Teknik Üniversitesi’nden istenen bilirkişi raporu da tamamlanmadı. Dosya kapsamında tutuklu bulunmuyor.
BİLİRKİŞİ HEYETİ ÇEKİLDİ: Kahramanmaraş’ın Dulkadiroğlu ilçesi Yahya Kemal Mahallesi’nde kentsel dönüşümle yapıldığı halde yıkılan Saitbey Sitesi’nde 44 kişi yaşamını yitirdi. Dosya kapsamında sadece müteahhit Hasan Çam tutuklu bulunuyor. Öte yandan Dulkadiroğlu Kaymakamı Fatih Çelikkaya, Saitbey Sitesi’yle ilgili 7 kamu görevlisi hakkında soruşturma izni vermedi. Saitbey Sitesi davasında yer alan bilirkişi heyeti de dosyadan çekilme talebinde bulundu.
MARMARA'NIN ASIL TEHLİKESİ ÜÇ ÇUKUR
İstanbul depremi sonrası tsunami tehlikesine ilişkin ‘İhtimal yok’ senaryoları dile getirilirken Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi Öğretim Görevlisi Dr. Ahmet Bal, hayati konuya dikkat çekti. Bal, Marmara Denizi’nde tsunamiyi tetikleyecek üç büyük çukurun bulunduğunu belirtti. “Çukurların üstündeki çökeller deprem hareketiyle kayarsa Marmaraereğlisi ve Süleymanpaşa’ya kadar 2 metreye yakın dalga yüksekliği görebiliriz” dedi.
MARMARA'DAKİ ÜÇ BÜYÜK ÇUKUR TSUNAMİ YARATACAK
6 Şubat felaketi sonrası sismik hareketlilik sürerken Dr. Öğretim Görevlisi Ahmet Bal, olası İstanbul depreminde Marmara’da tsunamiyi tetikleyecek üç büyük çukur olduğunu söyleyerek, “Marmara Ereğlisi ve Süleymanpaşa’ya kadar geçen o hat içinde iki metreye yakın dalga yüksekliği bekliyoruz” dedi.
Olası bir İstanbul depreminde etkilenecek iller arasında yer alan Tekirdağ’da, Namık Kemal Üniversitesi tarafından depreme karşı riskli yapıları belirleme çalışmaları başlatıldı. Tekirdağ merkezindeki 55 bin binanın 6 bin tanesinin 1998 yılından sonra inşa edildiği belirlenirken, NKÜ Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanı Dr. Öğretim Görevlisi Ahmet Bal, “Yaklaşık 100 bine yakın yapı stoku taranmış oldu ve hızlı taramada tüm Tekirdağ ilçeleri dahil 1500-2 bin binanın göçmesini öngörüyoruz” dedi. Yapıların taranmasının kendileri için yeterli olmadığını söyleyen Ahmet Bal, depremde ikinci bir afet olan tsunaminin söz konusu olduğunu dile getirdi. Bal, Marmara Denizi’nin iç deniz olmasına rağmen üç büyük çukurun tsunami riskini tetikleyen çukurlar olduğunu belirterek, “Bu üç çukurun iki tanesi Tekirdağ’da bulunuyor. Biri Marmara Ereğlisi açıklarında yaklaşık 1300 metre derinliğe sahip, diğeri ise Kumbağ açıklarında 1160 metre derinliği olan çukurlar. Bu çukurların üzerinde çökeller söz konusu. Depremin hareketinin tetiklenmesiyle beraber bu çökeller kayabilir. Bu çökeller kayarsa da biz açıkçası Tekirdağ sahillerinde, örneğin, Marmara Ereğlisi ve Süleymanpaşa’ya kadar geçen o hat içerisinde 2 metreye yakın dalga yüksekliği bekliyoruz. Bu dalgaların da minimum 50 metre sahilden içeriye doğru girmesini öngörüyoruz. Özellikle Tekirdağ için konuşmam gerekirse depremin ardından bir tsunami beklentisi var. Tekirdağ, kıyı şeridi çok uzun olan ve önemli miktarda nüfus barındıran bir ilimiz. Dolayısıyla Tekirdağ’da ciddi bir tsunami riski var” ifadelerini kullandı.
