Hava sıcaklıklarının normallerin üzerinde seyretmesiyle oluşan "yalancı bahar" ağaçların erken çiçek açmasına neden oldu. Ağaçların çiçek açma döneminin marttan şubata kaydığını belirten Prof. Dr. Doğanay Tolunay, bu durumun tarımı da etkileyebileceğini aktardı. Tolunay, "Meyve üretimi azalabilir. Bu da haliyle gıda fiyatlarında yükselmeye kadar gidebilen sonuçlar doğurabilir." diye konuştu.
Türkiye genelinde hava sıcaklıklarının mevsim normallerinin üzerinde seyretmesi "yalancı bahar"ı yaşattı. Erik ağaçları başta olmak üzere yalancı bahara aldanan bazı ağaçlar erken çiçek açtı. İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Orman Fakültesi Toprak İlmi ve Ekoloji Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Doğanay Tolunay, bu durumun tarımı etkileyerek meyve üretimini azaltabileceğini ve buna doğru orantılı olarak gıda fiyatlarında yükselişe neden olabileceğini kaydetti.
'ÇİÇEK AÇMA DÖNEMİ ŞUBATIN SONLARINA KAYDI'
Prof. Dr. Tolunay, Bitkilerin ne zaman kış uykusuna yatacaklarının ve ne zaman tomurcuklar patlayarak çiçek açacaklarının tamamen sıcaklıklarla ilgili olduğunu belirtti. Tolunay, 1 ay civarında ortalama sıcaklıkların çalılar için 5-7, ağaçlar için 8-10 derece dolaylarına çıkması durumunda bahar geldiğini zannederek çiçek açtığı bilgisini paylaştı.
Ağaçlar yalancı bahara aldandı: Üreticileri korkutan görüntü
İklim değişikliğinin etkisiyle 2023'ün Kasım, Aralık ve Ocak aylarının 50 yıl içindeki en sıcak kasım, aralık ve ocak ayları olduğunu belirten Tolunay, "10 yıl, 15 yıl önce Mart'ın 15’i, Mart'ın 20’si gibi çiçeklenirdi. İlk önce de erik ağaçları çiçek açar daha sonra diğer bitkiler gelirdi. Artık bitkilerin, ağaçların çiçek açma döneminin Şubat'ın sonlarına doğru kaydığını görüyoruz. 2023 yılında ve 2021 yılında Ocak ayında da bitkiler çiçeklenmişti. Bunu daha sık görmeye başladık." dedi.
'BİTKİLER ZARAR GÖRÜR, MEYVE ÜRETİMİ AZALIR'
İstanbul'da son 3-4 günden beri sıcaklıkların 20 derecelerin üzerine çıktığını belirten Tolunay, "Bundan sonra sıcaklıklar ani olarak düşerse bitkiler bundan zarar görebilir. Denize yakın yerlerde olmasa da yüksek yerlerde sıfırın altına düşmesi durumunda bitkiler zarar görebilir. Bu mevsimde oluşabilecek herhangi bir şiddetli yağış, rüzgar, fırtına gibi olaylar da bitkilerin çiçeklerinin zarar görmesine yol açabilir. Özellikle tarım bitkilerinin zarar görmesi de verimi düşürür. Meyve üretiminin azalmasına neden olur." ifadelerini kullandı.
Kışın ortasında yalancı bahara aldandı: Fındık risk altında
'GIDA FİYATLARINI YÜKSELTEBİLİR'
Özellikle meyve ağaçlarının kış aylarında soğuklama ihtiyacı olduğuna değinen Tolunay, 0 ila 7 derece arasındaki sıcaklığın 2 ay sürmesi gerektiğini vurguladı. Bunun meyve ağaçlarının dinlenme dönemi, bahara hazırlık, enerjisini toplama gibi düşünülebileceğini kaydeden Tolunay şöyle konuştu:
"Sıcaklıkların düşük olması sonucunda bitkiler ilkbaharda çiçeklenir ve daha fazla meyve verir. Dolayısıyla verim artar, rekoltesi artar. Özellikle Ege ve Akdeniz’de sıcaklıkların daha da yüksek olduğunu biliyoruz. Buradaki meyve ağaçlarının soğuklama ihtiyacı karşılanmadığı için zarar görebilirler. Meyve üretimi azalabilir. Bu da haliyle gıda fiyatlarında yükselmeye kadar gidebilen sonuçları olabilir.
En erken çiçeklerini açan erik ve badem ağaçlarıdır. Bu iki türümüzün de ilk meyveleri düşer, hatta eriğin kilosu 300 liradan 500 liradan başlar diye haberleri yapılır. İlk çıkan özellikle Ege Bölgesi’nde çıkar badem ve erikler. Buralarda yine yüksek fiyatlarla başlayacaktır. Martın 15’inden sonra diğer bölgelerdeki badem ve eriğin piyasaya girmesiyle birlikte onların da fiyatları düşecektir."
