Türkiye'de her geçen ün yeni dolandırıcılık yöntemleri ortaya çıkıyor. Yeni yöntemlerden biri de atılan mesajlarda abla, abi veya kız kardeşlerine eş aradıklarını söylemek oldu. Sosyal medyada birçok kişi bu tuzağa düştüğünü söylerken, Doç. Dr. Ali Murat Kırık konuyla ilgili olarak, "bu hesabı engellemek ve hiçbir şekilde yazışma yapmamak son derece önemlidir. Zira para verseniz de bundan kurtuluşunuz yoktur" dedi.
Türkiye'de dolandırıcılık vakalarında her geçen gün yeni yöntemler ekleniyor. Son günlerde dolandırıcılar, sanal telefon numaraları veya sahte e-posta adresleri üzerinden hedef seçtikleri insanlara arkadaşlık teklifi gönderip para istiyor. Dolandırıcılar, ağabey veya kız kardeşlerine arkadaş veya eş aradıklarını belirterek mesaj atıyor. Sahte mesajların ardından bir süre sohbet eden dolandırıcılar, kişinin güvenini kazanıp konuşmayı özel konulara getirerek mağdurun fotoğraflarını ele geçiriyor. Bu görselleri yapay zekayı da kullanarak değiştirdikten sonra kişilerden şantajla para istiyor.
Mağdurlar ailesine ve yakın çevresine mahcup olmamak için şikayetçi olamıyor ve dolandırıcıların ağından kurtulamıyor. Uzmanlar, arkadaşlık ve çöpçatan internet sitelerinde, mobil uygulamalarda ve sosyal medya gruplarında yer alan bu mesajlardan uzak durulması yönünde uyarıda bulunarak, bu tür durumlarla karşılaşan kişilerin mesaj atan numarayı engellemesini ve adli makamlara başvurmasını önerdi.
DOLANDIRICILIK VAKALARINDA ARTIŞ
Son dönemlerde mesaj yoluyla başlayan dolandırıcılık olaylarının artmaya başladığını belirten Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi Görsel İletişim Tasarımı Anabilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Ali Murat Kırık, "Evlilik vaadiyle erkeklerin kandırıldığı, dolandırıldığı ve mağdur edildiğine şahit oluyoruz. Ama aynı durumun kadınlar için de geçerli olduğunu ifade etmek mümkün. Arkadaşlık grupları, çöpçatan siteleri aracılığıyla dolandırıcılık işleminin gerçekleştirildiği ve siber dolandırıcıların özellikle mağdurları tuzağına düşürdüğünü görüyoruz.
Burada bir kişinin kardeşiyle sizi evlendirmek istediği, bunun için de kardeşinin çekindiği, fakat bu noktada evlenme konusunda adım atmak istediği, ancak bu adımı atmak isterken de gizlilik konusunda bazı problemler yaşadığı, bundan dolayı da ağabeyini yani bu kişiyi görevli kıldığını ifade ediyor" dedi.
MESAJ ATAN KİŞİ ARADAN ÇEKİLİYOR
Evlenme amacıyla ya da arkadaş bulma amacıyla bu gruplara katılan kişilerin, bu mesajlardan şüphe duymadığını belirten Murat Kırık, "Mesaj atan kişi aradan çekiliyor ve sizinle kardeşini bir araya getireceğini ama öncelikle sanal ortamdan bir yazışma meydana getireceğini ifade ediyor. Bundan sonraki süreçte duygusal yazışmalar meydana gelmeye başlıyor. Kişiyle birlikte özel bilgiler veya özel görüntülerin paylaşılması söz konusu olabiliyor. Çünkü dolandırıcılar kişinin bu noktadaki ilgisini öğrendikten sonra tuzağına düşürebilmek için sahte whatsapp mesajları ortaya koymaya başlıyorlar. Bu mesajlarda güya cinsel tacizde bulunulduğu ya da müstehcen görüntüleri karşı tarafa gönderdiği, eğer belli bir fidye vermezse bundan sonraki süreçte bu görüntüleri arkadaşıyla, çevresiyle, eşiyle, dostuyla, sosyal medyadaki gruplarda paylaşacağını ifade ediyor. Burada mağdur ciddi bir korku ve paniğe kapılmış oluyor" ifadelerini kullandı.
'CEVAP VERİNCE TUZAĞA DÜŞÜYORSUNUZ'
Bazı internet siteleri aracılığıyla sahte yazışmaların oluşturulabildiğine dikkat çeken Doç. Dr. Kırık, "Burada kullanıcının ismini değiştirebiliyorsunuz, mesajı değiştirebiliyorsunuz, hatta telefon modeline varana dek; bir dolandırıcılık söz konusu olmuş oluyor. O sahte görseller mağdura gönderilmiş oluyor ve mağdur korkusundan dolayı istenen fidyeyi ister istemez vermek durumunda kalıyor. Vermek burada bizi daha kötü bir sonla karşı karşıya bırakıyor. Çünkü siber dolandırıcı, karşı tarafın bu konuda açığını görünce yumuşak karnından yakalamaya çalışıyor ve çok daha fazla tehdit ve şantajları devam ettiriyor. Burada bir oltalama tuzağı söz konusu.
Bunu bir balık avına benzetebiliriz. Balığın yemini oltanın ucuna takıyorsunuz, oltayı sallıyorsunuz. Kimi düşürebilirse ve burada da düşürme oranı yüksek olursa, bu sefer dolandırıcılar daha fazla bu işin üstüne gitmeye çalışıyorlar. Dolayısıyla illaki bir gruba girmenize gerek yok. Çünkü bir sanal numara üzerinden, özellikle belli telefonlarda kullanılan mesajlar üzerinden bunlar gönderilmiş oluyor ve kişi bu mesaja cevap verirse tuzağa düşmüş oluyor" dedi.
'KARŞI TARAF ANLAYAMIYOR'
Dolandırıcıların yapay zeka kullanarak sahte fotoğraf ve sesler oluşturabildiklerinin altını çizen Kırık, "Günümüzde yapay zeka ve teknoloji o kadar üst düzeye çıktı ki, artık sahte görselleri ya da internet ortamından görselleri araştırma devri tarihe karışmış oldu. Çünkü artık kullanıcılar ve dolandırıcılar yapay zeka kullanarak hayallerindeki kadın ve erkek profillerini çok kolay bir şekilde oluşturabiliyorlar. Geçmişte görseller aracılığıyla bir tarama yaptığımızda o görselin nerede kullanıldığını bulabiliyorduk, tespit edebiliyorduk. Dolayısıyla profilin sahte olup olmadığını tespit edebilme şansımız vardı. Ama artık yapay zeka kullanıcılara orijinal, özgün içerikler üretebildiğinden dolayı, komut bazlı içerikler üretebildiğinden dolayı karşı taraf bunu anlayamıyor" diyerek vatandaşları uyardı.
'AMAÇ TEHDİT, ŞANTAJ VE KORKUYLA PARA ALMAK'
Bu tür mesajlarla karşılaşan vatandaşların ne yapması gerektiğini de anlatan Doç. Dr. Ali Murat Kırık, "Zaten istenen amaç; tehdit, şantaj ve korkuyla para sızdırmaktır. Böyle bir durumla karşı karşıya kaldığınızda bu hesabı engellemek ve hiçbir şekilde yazışma yapmamak son derece önemlidir. Zira para verseniz de bundan kurtuluşunuz yoktur. Çünkü tam tersi para verdiğinizi gören dolandırıcı, çok daha fazla bu durumu kaşımakta ve sizden çok daha fazlasını istemektedir. O korku ve paniği sezdiği an aslında onun yemi olmuş olursunuz. Başınıza gelen bu olayı emniyet güçlerimizle, bilişim savcılığıyla paylaşmanız, en azından bundan sonra yaşanacak olayların önüne geçmesi ve sizin adınız kullanılarak, farklı bir dolandırıcılık vakasıyla başka birinin karşı karşıya kalmaması açısından oldukça elzemdir" şeklinde konuştu.
