Türkiye'de neslinin tükendiği sanılırken 2019'da görüntülenen Anadolu parsına yönelik fotokapan çalışmalarında şu ana kadar 10 erkek birey tespit edildi. Net olmayan bir görüntü dışında bireylerin tamamının erkek olduğu belirlendi. Dr. Yasin Ünal, "Anadolu parsının dişisinin, akrabasının ve hatta yavrusunun olduğunu düşünüyoruz" dedi.
Türkiye’nin endemik türlerinden biri olan ve neslinin tükendiği düşünülen Anadolu parsı, 2019 yılında Batı Akdeniz’de yeniden görüntülendiğinden bu yana bilim dünyasının merak ve heyecanla takip ettiği bir konu haline geldi. Doğa Koruma ve Milli Parklar (DKMP) Genel Müdürlüğü’ne bağlı ekiplerin çabaları ve bilimsel araştırmalar sayesinde Anadolu parsı üzerindeki gizem perdesi aralanmaya başlandı. Ancak bu eşsiz türün geleceği hâlâ belirsizliklerle dolu.
ANADOLU PARSININ YENİDEN KEŞFİ
Anadolu parsı, ilk kez 8 Ağustos 2019’da DKMP 6’ncı Bölge Müdürlüğü ekipleri tarafından Batı Akdeniz’de görüntülendi. Bu tarihi keşif, Anadolu parsının neslinin tükendiği düşüncesini çürütmekle kalmadı, aynı zamanda bu nadir türün korunması için büyük bir umut ışığı oldu. O tarihten bu yana, DKMP ve Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi’nin (ISUBÜ) iş birliğiyle TÜBİTAK destekli bir proje başlatıldı. Proje kapsamında Ege ve Batı Akdeniz bölgelerine 400 fotokapan kuruldu.
“DİŞİSİ, AKRABASI VE YAVRUSU OLABİLİR”
ISUBÜ Yaban Hayatı Ekolojisi ve Yönetimi Bölümü’nden Dr. Öğr. Üyesi Yasin Ünal, Anadolu parsının Türkiye’de yeniden tespit edilmesinin ardından çalışmaların yoğunlaştığını belirtti. Dr. Ünal, Batı Akdeniz ve Ege’de tespit edilen bireyin dişisinin, akrabasının ve hatta yavrularının bulunabileceğini dile getirdi. “Bu bireyin dişisi ve yavrusu olma ihtimali üzerinde duruyoruz. Fotokapanlarımız sayesinde bu türle ilgili daha fazla bilgi edinmeyi hedefliyoruz” dedi.
400 FOTOKAPAN GÖREVDE
TÜBİTAK ve özel desteklerle sağlanan 400 fotokapan, Akdeniz ve Ege’nin potansiyel habitatlarında aktif olarak çalışıyor. DKMP’nin farklı bölge müdürlüklerinin destek verdiği bu çalışmaların amacı, yeni bireylerin varlığını tespit etmek ve özellikle dişilerin izini sürmek. “Hedefimiz, dişi bireyleri tespit etmek ve bu türün yavrularını görmek” diyen Dr. Ünal, fotokapanlardan elde edilen binlerce görüntünün ayrıntılı olarak incelendiğini ifade etti.
TÜRKİYE’DE TESPİT EDİLEN 10 PARS, ANCAK HEPSİ ERKEK
Türkiye genelinde yapılan araştırmalarda şimdiye kadar 10 farklı Anadolu parsı bireyinin tespit edildiği açıklandı. Ancak bu bireylerin tamamının erkek olduğu belirtildi. Dr. Ünal, dişi parsların özellikle hamilelik dönemlerinde çok tedirgin olduklarını ve bu nedenle görüntülenmelerinin daha zor olduğunu söyledi. “Dişilerin varlığını biliyoruz, ancak onların izini sürmek çok daha zor. Araştırmalarımız bu yönde devam ediyor” dedi.
BATI AKDENİZ’DE TEK BİR ERKEK PARS
Batı Akdeniz’deki araştırmalarda şu ana kadar yalnızca bir erkek bireyin tespit edildiğini belirten Dr. Ünal, bu bireyin diğer bölgelerden Türkiye’ye giriş çıkış yapan bir tür olduğunu da sözlerine ekledi. Ancak son yıllarda sınırlara yapılan setlerin bu hareketliliği kısmen engellediğini ifade etti.
IUCN LİSTESİNDE TEHLİKE ALTINDA
Uluslararası Doğa Koruma Birliği’nin (IUCN) nesli tehlike altındaki türler listesinde yer alan Anadolu parsı, yalnızca Türkiye’nin biyolojik çeşitliliği açısından değil, aynı zamanda Anadolu’nun tarihi ve kültürel mirası açısından da büyük bir öneme sahip. “Panthera pardus tulliana” olarak bilinen bu alt türün korunması ve gelecek nesillere aktarılması, yürütülen projelerin ana hedeflerinden biri.
