Avrupa'daki üniversiteler tarafından yapılan Akademik Özgürlükler Endeksi'nde Türkiye, listenin son sıralarında yer aldı. 179 ülkenin incelendiği araştırmada Türkiye, listenin en altındaki yüzde 10'luk dilimde yer aldı.
İsveç Göteborg Üniversitesi ve Almanya FAU Erlangen-Nürnberg Üniversitesi tarafından Akademik Özgürlükler Endeksi hazırlandı. Çalışmalar Türkiye'nin mevcut durumunu gözler önüne sererken dünya nüfusunun yarısı akademik özgürlüklerin bulunmadığı ülkelerde yaşadığı ortaya çıktı.
TÜRKİYE EN ALT GRUPTA YER ALDI
DW Türkçe'nin aktardığına göre, 179 ülkenin mercek altına alındığı endekste akademik özgürlüklerin 23 ülkede gerilemekte olduğu ve sadece 10 ülkede iyileşme kaydettiği belirtildi.
Akademik özgürlükler açısından ülkelerin "tamamen özgür", "genel olarak özgür", "hafif kısıtlı", "ciddi şekilde kısıtlanan" ve "tamamen kısıtlanan" olarak beş gruba ayrıldığı endekste Türkiye, en alt grupta, akademik özgürlüklerin tamamen kısıtlandığı ülkeler arasında yer aldı.
2013-2023 döneminde Türkiye, en alttaki yüzde 10'luk dilimde Mısır ve Küba'nın ardından üçüncü sırada geldi, Türkiye'yi Afganistan izledi. En alttaki yüzde 10'luk dilimin en sonunda ise Kuzey Kore yer aldı.
50 YILDA BELİRGİN DÜŞÜŞ
Son 50 yıllık dönemde de Türkiye akademik özgürlüklerin belirgin bir şekilde kötüye gittiği on ülke arasında Amerika Birleşik Devletleri, Bangladeş ve Hindistan ile birlikte sayıldı. Elli yıl önceki özgürlüklerle karşılaştırmalı değerlendirmede ise Türkiye, Laos ve Afganistan ile benzer şekilde gruplandırıldı.
İki üniversiteden araştırmacılar endeksi hazırlarken "araştırma ve öğretme özgürlüğü", "akademik ve kültürel ifade özgürlüğü", "akademik alışveriş ve bilgi yayma", "kurumsal özerklik" ve "kampüs bütünlüğü" olmak üzere beş ölçütü mercek altına aldı. Türkiye'nin tüm bu ölçütlerde önemli puan kaybettiği tespit edildi.
2002-2009 EN İYİ SEVİYE
Endekste yer verilen grafikte, Türkiye'nin akademik özgürlüklerde 2002-2009'da tarihinin en iyi seviyesinde olduğu (1 tam puan üzerinden 0,56 puan), 2009'dan 2017'ye kadar sert bir düşüş sürecine girdiği ve 2023 itibarıyla 0,09 puana gerilediği görülüyor. Endeksin hazırlanmasında dünyanın dörtbir yanından 2 bin 329 ülke uzmanının değerlendirmelerinden yararlanıldığı bildirildi.
Bir toplumdaki kutuplaşma ile akademik özgürlüklerin gerilemesi arasındaki bağlantıya işaret edilen raporda, bu tür toplumlarda üniversitelerin "biz ve ötekiler" girdabına kapılma tehlikesiyle karşı karşıya bulunduğu, bu nedenle üniversitelerin özerkliğinin korunmasının büyük önem taşıdığı vurgusu yapıldı.
