Küresel ısınma ile birlikte artan hava sıcaklığı dünyada aşırlıklara neden olmaya devam ediyor. Uzmanlar artan deniz kirliliği ve kıyısal alan tahribatı nedeniyle Marmara Denizi'nde özellikle İstanbul kıyıları ile körfezde denizanası popülasyonunda yoğun artış yaşanıyor. Denizanalarının su kalitesinin bozulmasına ve ekosistemin işleyişinde değişimlere neden olduğu ifade edildi.
Artan hava sıcaklığı ve deniz kirliliği gibi nedenlerle denizanası yoğunluğu her geçen gün artmaya devam ediyor.
İstanbul Üniversitesi (İÜ) Su Bilimleri Fakültesindeki bilim insanları tarafından yapılan araştırmada, denizanası popülasyonunun Marmara Denizi'ni kapsayacak şekilde özellikle İstanbul kıyıları ile körfezde yoğun şekilde arttığı belirlendi.
İÜ Su Bilimleri Fakültesi ve Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından başlatılan proje kapsamında Marmara Denizi'nde su altı gözlemleri yapılarak, bazı örnekler alındı.
'DENİZANALARI OLUMSUZLUKLARI FAYDALARINA KULLANABİLİYOR'
Dünyada olduğu gibi Türkiye'nin denizlerinde de son yıllarda ciddi denizanası artışı yaşandığını söyleyen İÜ Su Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Melek İşinibilir Okyar, "Denizanalarının ekosistemdeki olumsuz değişiklikleri faydalarına kullanılabilme kabiliyetleri bulunduğunu ve hayatta kalma konusunda başarılı olduklarını belirtti ve "Bunlar 500 milyon yıldır dünya üzerinde yaşamlarını sürdüren, sayılarını ve çeşitliliklerini arttıran canlılar." dedi.
MARMARA DENİZİ'NİN KIYILARINDA VE KÖRFEZLERDE YOĞUNLUK VAR
Marmara Denizi'nin farklı nedenlerden kaynaklı yoğun insan baskısı altında olduğunu ve Denizanalarının kirli bölgelere tahammül gösteren canlılar olduğuna dikkati çeken Okyar şunları söyledi:
" Marmara Denizi'nde de kış ayı olmasına rağmen su sıcaklığı yaklaşık 20 derece olarak ölçüldü. Sıcaklıktaki bu artış denizanalarının üreme aktivitelerini tetiklemektedir. Son yıllarda tüm Marmara Denizi'ni kapsayacak şekilde ama başta İstanbul kıyıları olmak üzere, Marmara Denizi'nin kıyısal alanlarında ve körfezlerde yoğun denizanası artışı görüyoruz."
Denizanası artışının nedenlerinin belirlenmesi için çalışma başlatıldığını dile getiren Okyar, "Projenin birinci kısmını Doğu Marmara'da uyguladıklarını vurgulayan Okyar, "Denizanaları aşırı çoğaldıklarında belli bir süre sonra öldüklerinden dolayı parçalanmaya başlıyorlar. Bu da su kalitesinin bozulmasına ve ekosistemin işleyişinde değişimlere neden oluyor." değerlendirmesinde bulundu.
Çalışmalarda denizanalarının büyük metrekarelerde yayıldığını tespit ettiklerini vurgulayan Okyar, "Özellikle 5 ila 10 metre arasında denizanalarının daha fazla bulunduklarını belirledik. Suyun yüzeyinde tek tük görünen denizanası aslında 5 metre derinliklerde devasa büyüklükte stoklara sahip." dedi.
'YENİ İSTİLACI DENİZANASI TÜRLERİ MARMARA DENİZİ'NE GİRDİ'
İklim değişikliğine bağlı olarak Marmara Denizi'ne pek çok yeni istilacı denizanası türü girdiğini söyleyen Okyar, "Son yıllarda yaptığımız çalışmalarda pek çok yeni tür bulduk. Bunlar bolluklarını arttırmaya başladılar. Yeni türlerin girişiyle denizel ekosistemdeki denizanasına bağlı çözünmüş organik madde yükü artıyor."
Denizanası ile beslenen canlıların ekosistemdeki çeşitli baskılar sebebiyle azalmasının, bunlar üzerindeki avcı baskısının kalkmasına ve sayılarının artmasına neden olduğuna dikkati çeken Okyar, "Denizanası artışları artık her mevsimde yaşanıyor. Küresel ısınmanın tetiklemesiyle son 20-30 yılda denizanaları aşırı artış gösterdi." dedi.
Prof. Dr. Okyar, Marmara Denizi'nin akıntı sistemiyle taşınan denizanalarının özellikle İzmit Körfezi'nin doğu havzasında birikip bu bölge için ciddi sorun oluşturduğunu ifade etti.
Deniz ekosistemine zararlı bu canlıların Uzak Doğu'da gıda olarak tüketildiğinden bahseden Okyar, denizanalarından ekonomiye fayda sağlayacak ürünlerin elde edilmesi için çalışma yaptıklarını sözlerine ekledi.
