Prof. Dr. Osman Bektaş, İstanbul depremiyle ilgili yaptığı açıklamada, olası depremin büyüklüğü ve en çok etkilenecek bölgeleri harita eşliğinde paylaştı. Bektaş’a göre, en büyük tehdit batı-orta Marmara hattında ve 7’den küçük depremler daha olası.
İstanbul’da beklenen büyük depreme ilişkin kamuoyundaki tartışmalar sürerken, Jeoloji Mühendisi ve deprem uzmanı Prof. Dr. Osman Bektaş’tan dikkat çeken açıklamalar geldi. Sosyal medya platformu X üzerinden yaptığı değerlendirmede, Marmara Denizi’ndeki Kuzey Anadolu Fay Hattı’nın özelliklerini paylaşan Bektaş, özellikle fayın doğu ve batı kesimleri arasındaki farklı dinamiklere dikkat çekerek İstanbul için öne sürülen felaket senaryolarına karşı bilimsel verilerle açıklamalarda bulundu.
"FAY HAREKETİ DOĞUDA KİLİTLİ, BATIDA SÜRÜKLENİYOR"
Prof. Dr. Osman Bektaş’ın açıklamalarına göre, Marmara Denizi'nin altından geçen Kuzey Anadolu Fayı'nın kuzey kolu, yılda yaklaşık 20-25 milimetrelik bir hareket sergiliyor. Bu hareketin batı bölgesinde sürüklenme (creep) şeklinde geliştiğini belirten Bektaş, doğu kesiminde ise fayın "tam kilitli" olduğunu söyledi. Yani doğuda fayın hareket etmediğini ve bu durumun büyük bir deprem enerjisinin birikmesine neden olduğunu vurguladı.
"BATI SIK SIK, DOĞU SEYREK AMA BÜYÜK DEPREMLER ÜRETİYOR"
Bektaş, Marmara’daki fayın farklı bölümlerinin farklı karakteristiklere sahip olduğunu kaydetti. Buna göre, batı Marmara bölgesindeki fay segmentleri yaklaşık her birkaç on yılda bir 7’nin altında depremler üretirken, doğu Marmara’daki kilitli segment ise 200-250 yıl arayla daha büyük ve yıkıcı depremler meydana getiriyor.
“Bu iki dinamik farklılık, Marmara fayının her noktasında aynı büyüklükte ve sıklıkta deprem üretmediğini gösteriyor” diyen Bektaş, İstanbul için yapılan büyük felaket senaryolarının bu ayrım göz önüne alınmadan hazırlandığını belirtti.
TARİHSEL KIRILMALAR: 1912’DEN 1999’A KADAR ZİNCİRLEME ETKİ
Marmara Denizi çevresindeki tarihsel depremlere de dikkat çeken Prof. Dr. Bektaş, 20. yüzyılda Marmara Fayı'nın batıdan doğuya doğru sırasıyla 1912, 1963, 1999 İzmit ve 1999 Düzce depremleriyle kırıldığını söyledi. Bu depremler, Kuzey Anadolu Fayı’nın segment segment kırıldığını ve enerjisini parça parça boşalttığını gösteriyor.
Bektaş, bu kırılmaların ardından İstanbul’u tehdit eden fay segmentinin orta-batı Marmara'da yer aldığını ifade ederek, bu segmentin daha küçük ama daha sık depremlerle aktif olduğunu ve bu sebeple İstanbul için "büyük ama ani bir yıkım" beklentisinin bilimsel olarak yeniden değerlendirilmesi gerektiğini savundu.
“İSTANBUL İÇİN EN OLASI TEHDİT: 7’DEN KÜÇÜK DEPREMLER”
İstanbul'da yaşayan milyonlarca vatandaşın aklındaki temel soru, “Ne zaman ve ne büyüklükte bir deprem olacak?” sorusu. Bu konuda net bir yanıtın bilimsel olarak verilemeyeceğini belirten Prof. Dr. Osman Bektaş, İstanbul’u tehdit eden olası depremin 7’den küçük büyüklükte olma ihtimalinin daha yüksek olduğunu vurguladı.
“İstanbul için esas tehdit, büyüklüğü 7’nin altında ama daha sık meydana gelen depremler olabilir. Bu tür depremler yapı kalitesi zayıf bölgelerde ciddi riskler oluşturabilir” diyerek, büyük felaket senaryoları yerine bilinçli ve gerçekçi risk yönetimi politikalarının benimsenmesi gerektiğini belirtti.
RİSK HARİTASI VE FARKINDALIK ÇAĞRISI
Bektaş, açıklamasına Marmara’daki fay hatlarını gösteren bir harita da ekledi. Harita üzerinde doğu ve batı fay segmentlerinin farklı özellikleri net biçimde vurgulandı. Bu bilimsel verilerin, sadece akademik çevrelerde değil, kamuoyunda ve şehir planlamasında da dikkate alınması gerektiğini söyleyen Bektaş, “Afet yönetimi için bilimsel veriye dayalı kararlar alınmalı, halk bilgilendirilmeli ve yapı stoku güçlendirilmelidir” dedi.
UZMANLARDAN NET UYARI: KORKU DEĞİL, HAZIRLIK ŞART
Deprem biliminin popülerleşmesiyle birlikte kamuoyunda sıklıkla yer bulan spekülatif açıklamalara karşı temkinli olunması gerektiğini belirten Bektaş, sözlerini şöyle tamamladı:
“Depremler doğanın bir gerçeğidir. İstanbul gibi metropollerde önemli olan paniğe kapılmak değil, dayanıklı şehirler ve bilinçli toplumlar oluşturmaktır. Bilim ışığında hazırlanırsak, depremler felakete dönüşmez.”
