Kerpe koyunda yapılan ve Karadeniz’in bilimsel su altı kazısı olarak ilk olma özelliği taşıyan kazılarda, Karadeniz’in altından bir şehir daha çıktı… M.Ö 4’üncü yüzyıl ile M.S 12’inci yüzyılın sonuna kadar uzanan onlarca tarihi esere ulaşılan Kerpe, bu yıl tamamlanması planlanan proje ile dalış turizmine yeni bir ivme kazandıracak…
Kocaeli’nin Karadeniz’e açılan Kandıra ilçesinde yer alan Kerpe, Helenistik zamandan bu yana bereketli iklimi ile tanınan, Helen dilinde çanak, çömlek, testi, küp anlamları taşıyan, Kalpe ismi ile ön plana çıkarak, her dönemde ticaretin merkezi oldu. Roma, Bizans ve Ceneviz zamanlarında gemilerin uğrak noktası olan Kerpe Koyu, Osmanlı zamanında da İstanbul’un odun, kömür ve tomruk gibi ihtiyaçlarını giderdi.
TÜRKİYE’DE İLK OLARAK KERPE’DE YAPILDI
Her dönem aktif olan ticari hayatından dolayı tarihteki yerini koruyan Kerpe’de, Antik Kalpe Limanı’na dair mendirek kalıntıların çoğunluğu su altında olduğu için 2020 yılında su altı kazı çalışmaları başladı. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü tarafından verilen izin kapsamında, Kocaeli Müze Müdürlüğü tarafından yürütülen çalışma, Türkiye’nin Karadeniz kıyılarındaki ilk bilimsel sualtı kazısı olarak büyük ses getirdi.
SU ALTINDAN RESMEN TARİH ÇIKTI
Neredeyse 2.000 metrekarelik bir alana dağılan kalıntılara ulaşabilmek için dalış yapan ekip, karadan 80 metrelik uzaklıkta, 4 metrelik derinlikte geçmişe dair izlere ulaştı. M.Ö 4’ündü yüzyıldan, M.S 12’inci yüzyıla dek uzanan tarihi gün yüzüne çıkaran ekipler, antik limana dair 2 mendirek parçası ile birçok amfora (2 kulplu antik döneme özgü çömlek) kalıntılarını suyun altından çıkardı. Söz konusu eserler, Kocaeli Arkeoloji Müzesinde "Karadeniz’in Sessiz Limanı: Kalpe" adı verilen sergiyle tarihseverlerin seyrine sunuldu. Müzeye gelen misafirlere, Kocaeli Müze Müdürlüğü Çukurbağ Arkeolojik Kazı Ekibi eşlik ederek, kazılar ve çıkan tarihi eserler hakkında bilgi veriyor.
Kocaeli Müze Müdürlüğü’nün hazırladığı, "Kerpe Sualtı Arkeoparkı Projesi", Doğu Marmara Kalkınma Ajansı’nın (MARKA) Destek Programı çerçevesinde kabul edildi. Projenin hayata geçmesi ile, Türkiye’de ilk defa gerçek eserlerin sergilendiği bir sualtı arkeoparkı yapılacak. Böylece turizm potansiyeli artacak bölge, dalış turizmine de açılmış olacak.
CUMHURİYET’İN 100’ÜNCÜ YILINA İTHAFEN SERGİLENDİ
İHA Muhabirine açıklama yapan Kocaeli Müze Müdürü Serkan Gedük, Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları Müzeler Genel Müdürlüğü’nün izinleriyle başlattıkları sualtı kazı çalışmasında değerli eserlere ulaştıklarını söyledi. Ulaşılan eserleri Cumhuriyet’in 100. yılına ithafen Kocaeli Arkeoloji Müzesinde sergilediklerini ifade eden Gedük, "Karadeniz’in Sessiz Limanı: Kalpe" adı verilen serginin bölgedeki su altı tarih zenginliğini vurgulamak amacı ile gerçekleştirildiğinin altını çizdi.
CİDDİ KRONOLOJİ SUNUYOR
Gedük, Kerpe koyunda yapılan çalışmanın, Türkiye’nin Karadeniz kıyılarındaki ilk bilimsel sualtı kazısı olduğunu ve bundan dolayı öneminin büyük olduğunu söyleyerek, "Karadeniz’in Antik Çağ’dan Osmanlı dönemine kadar doğu ve batı dönemindeki ticari ilişkilerini vurgulaması açısından da son derece kıymetli olduğunu düşünüyoruz. Bu çerçevede de, su altı kazıları sırasında çıkan kültür varlıklarını müzemizde kronolojik olarak ve birtakım canlandırmalarla sergilemeye çalışıyoruz. Kazı çalışmaları sırasında milattan önce 4’üncü yüzyıldan, milattan sonra 12’inci yüzyıla kadar tarihlenen ciddi kronoloji veren ticari amfora kalıntılarından, kırmızı astarlı seramiklere, kandillere, lüle parçalarına, Osmanlı dönemine ait bir takım kültür varlıklarına, bölgede belirlediğimiz batık kalıntılarına kadar aslında birçok su altı kültürel mirasını yansıtan kültür varlıklarını tespit ettik" şeklinde konuştu.
BÖLGEYİ TURİZME KAZANDIRMAK İSTİYORLAR
Kazılardaki tek amacın kazı yapmak değil bölgenin turizme kazandırılması da olduğunu söyleyen Müze Müdürü Serkan Gedük, Kültür ve Turizm Bakanlığı himayesinde, Kültür Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü ile Doğu Marmara Kalkınma Ajansı’nın desteğiyle bölgede "Kerpe Sualtı Arkeoparkı Projesi" hayata geçirileceğini de kaydetti. Pilot proje olacak bu çalışmanın 2024 yılı içerisinde tamamlanmasının hedeflendiğini dile getiren Gedük, "Projeyle bölgenin özellikle dalış turizmine açılması hedefleniyor. Bu sayede bölgede su altı kültürel mirasın farkındalığı ve bölgedeki dalış turizmine olan eğilimin daha da artması, Karadeniz’e olan dalış sayısının artırılması gibi birtakım farkındalıklar var. Aynı zamanda bölgenin destinasyon noktaları açısından da sadece dalış turizmi değil, bir takım kültürel miras olan izlerinin tanıtılması da hedefleniyor" dedi.
