Tarımsal alanda yapılan faaliyetler dikkat çekerken düşük faizli kredi ve ek destek verilecek örgütler belli oldu. Tarım ve Orman Bakanlığı 1.Derece Tarımsal Amaçlı Örgüt listesini açıklarken tarım reformun Müdürlüğü tarafından yapılan açıklama doğrultusunda 103 tarımsal örgütün “1. Derece Tarımsal Amaçlı Örgüt Belgesi” almaya hak kazandığı belirtildi.
Türkiye genelinde 11.000'i Aşan tarımsal amaçlı birlik ve kooperatif olduğu belirtilirken “1. Derece Tarımsal Amaçlı Örgüt Belgesi” almaya hak kazanan 103 tarımsal örgüt en şanslı örgüt değerlendirmesini adını yazdırdı. Bu kapsamda örgüte üye bulunan Çiftçiler tarımsal destek ödemelerinden yararlanabilecek. Bununla birlikte daha düşük faizli kredi kullanma hakkı tanınırken ek destek sağlanacağı da belirtildi. 1 Eylül 2024 tarihi itibarıyla kesin listenin açıklanacağı duyuruldu.
İLK 3 SIRA BELLİ OLDU
Değerlendirmeler doğrultusunda 1. Derece Tarımsal Amaçlı Örgüt Belgesi almaya kazanan örgütler sıralamasında Konya ve Balıkesir 10 örgütte en çok belge alan iller listesine adını yazdırdı. İzmir 8 Aralık'ta 3 sırada yer alırken Tokat, Elazığ ve Kayseri 4, Muğla, Ankara, Samsun, Bingöl, Erzincan, Çanakkale ve Çorum 3, Aydın, Ordu, Bolu, Bursa, Burdur, Yozgat, Afyonkarahisar, Kırklareli ve Mersin 2, Gaziantep, Denizli, Adana, Aksaray, Isparta, Amasya, Zonguldak, Tekirdağ, Diyarbakır, Düzce, Kütahya, Osmaniye, Giresun, Hatay, Antalya, Uşak, Şanlıurfa, Rize, Kırşehir, Kastamonu, Sivas, Sakarya, Trabzon, Edirne’de ise sadece 1 örgüt 1.Derece Tarımsal Örgüt Belgesi almaya hak kazandı. Geride kalan 35 şehirde belgeyi almaya hakkın kazanan herhangi bir örgütü olmadığı aktarıldı.
HANGİ ÖRGÜTLER YÜKSEK PUAN ALDI?
Yapılan değerlendirme doğrultusunda 91 puan ile en yüksek puanı İzmir Ödemiş'te faaliyet gösteren Ödemiş Bademli Fidancılık Tarımsal Kalkınma Kooperatifi aldı. 2 sıraya yerleşen örgüt Konya İli Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği olurken 3 sırada 90 puan ile Sınırlı Sorumlu Kayseri Pancar Ekicileri Kooperatifi yer aldı. 89 puan alan Tire Süt Kooperatifi ise 4. sıraya yerleşti.
Bakanlık tarafından yayınlanan liste doğrultusunda 1.Derece Tarımsal Örgüt Belgesi alan tarımsal örgütlerden 22’si tarımsal kalkınma kooperatifi olurken 21 tanesi damızlık sığır yetiştiricileri birliği, 17’si damızlık koyun keçi yetiştiricileri birliği, 17’si arı yetiştiricileri birliği,17’si süt üreticileri birliği, 11’i pancar ekicileri kooperatifi, 1’i kırmızı et üreticileri birliği, 1’i alabalık yetiştiricileri birliği, 1’si de su ürünleri yetiştiricileri birliğinden oluşmaktadır.
İLAVE DESTEK SAĞLANACAK
1. derece tarımsal örgüt belgesi kazanan tarımsal amaçlı örgütler desteklenirken tarımsal Kredi kullanımında bazı avantajlar sağlanacak. Tarımsal amaçlı örgütlere sağlanırken tarımsal Kredi kullanımına bazı avantajlar sunulacak. Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatifleri tarafından kullandırılan düşük faizli tarımsal krediler ile birlikte 1. derece tarımsal örgüt üyesi çiftçilere ve diğer çiftçilere göre 10 puan daha fazla avantaj sağlayan kredi desteği verilecek. 26 temmuz 2024 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan ilan doğrultusunda hayvancılık desteklerinde örgütlere üye olan üreticilere sağlanacak ilave destekler şu şekildedir:
1- Buzağı ve malak desteğinde birinci derece örgüt desteği hayvan başına 200 lira.
2- Küçükbaş hayvancılıkta oğlak ve kuzu desteği hayvan başına ilave 40 lira.
3- Arılı kovan desteği kovan başına 20 lira.
4- Çiğ sütü birinci derece örgüt üzerinden pazarlayanlara litre başına ilave 40 kuruş ödenecek.
5- Besilik sığır desteği hayvan başına ilave 100 lira.
6- Tiftik yetiştiriciliğinde kilo başına ilave 80 lira.
O ŞEHİRLERE EK DESTEK VERİLMEYECEK
Tarım ve Orman Bakanlığı Tarım Reformu Genel Müdürlüğü tarafından yayınlanan “1. Derece Tarımsal Amaçlı Örgüt Belgesi” bulunmayan 35 şehrin hiçbir destekten yararlanamayacağı belirtildi. Destek alamayacak 35 şehir şu şekildedir:
Adıyaman, Ağrı, Ardahan, Artvin, Bartın, Batman, Bayburt, Bilecik, Bitlis, Çankırı, Erzurum, Eskişehir, Gümüşhane, Hakkâri, Iğdır, İstanbul, Kahramanmaraş, Karabük, Karaman, Kars, Kilis, Kırıkkale, Kocaeli, Malatya, Manisa, Mardin, Muş, Nevşehir, Niğde, Siirt, Sinop, Şırnak, Tunceli, Van, Yalova.
60 PUAN SAĞLANMASI GEREKİYOR
28 Kasım 2023 tarihi Resmi Gazete'de yayınlanan “Tarımsal Amaçlı Örgütlerin Derecelendirilmesine İlişkin Yönetmelik” ile birlikte 81 ilde 1.,2. ve 3. derece olarak nitelendirilen tarımsal amaçlı örgütlerin başvuru ve derecelendirme sürecinin usulü ve esaslara uygun olması gerektiği belirtilirken 2024 yılı uygulama rehberi doğrultusunda yeniden düzenleme yapıldı. Tarımsal amaçlı Kooperatifler üretici birlikleri ve ıslah amaçlı yetiştirici birlikleri derecelendirilmesi kapsamında bakanlık tarafından belirlenen kriterler ile birlikte 60 puanın üzerinde bir dereceye sahip olunması gerektiği vurgulandı. Bu doğrultuda tarımsal desteklerde ayrıcalık sağlanırken faiz indirimi organizasyonlarına davet, karar alma süreçlerine katılım imkanları da sunulacak.
BAŞVURU ŞARTLARI VE KRİTERLERİ NELERDİR?
a) Bakanlık kayıtlarında veya KOOPBİS(Kooperatif Bilgi Sistemi)’de yer almak ve faaliyette bulunuyor olmak.
b) Başvuru sırasında faaliyetlerini etkileyecek ölçüde icra, iflas ve/veya tasfiye, konkordato sürecinde olmamak, kayyım tarafından yönetilmemek.
c) Son beş yıl içindeki genel kurul toplantılarını süresinde ve düzenli yapmış olmak.
ç) Fesih sürecinde olmamak.
Kriterler: Derecelendirmeye yönelik kriterler ise şöyle:
- Tarımsal amaçlı örgütlerin;
- Kurumsal yapısı,
- Genel faaliyetleri,
- Mali durumu,
- Organlarının nitelikleri,
- Pazarlama gücü,
- Tanıtım faaliyetleri,
- Sosyal faaliyetleri
Derecelendirme kriterleri ve puanlama
1-Son iki yılda ortak/üyelerine girdi temini yapması(8)
2- Son iki yılda sözleşmeli üretim yapması(8)
3- Ortak makine parkı hizmeti sunması (5)
4- Üretilen ürünlerin pazarlanması için satış reyonu veya marketi/satış ofisinin bulunması(5)
5- Faaliyet alanındaki üst örgütlere (il/bölge/merkez birliği) ortak/üye olması(5)
6- Bünyesinde sorumlu müdür çalıştırması (5)
7- Son üç olağan genel kurul toplantısına katılan ortak/üye sayısının genel kurulda oy kullanma hakkını haiz ortak/üye sayısına oranı (5)
8- Yönetim kurulunun bir önceki mali yıl içerisinde yaptığı toplantı sayısının yapması gereken toplantı sayısına oranı(4)
9- Personel çalıştırma durumu(8)
10- İdari hizmetlerini kendine ait veya kiracısı olduğu işletme binasında yapması(4)
11- Tescilli marka ve/veya coğrafi işaretli ürün belgesine sahip olması (4)
12- Son üç yılda ortaklarına kredi ve avans sağlaması ve/veya kredilerde kefil olması(4)
13- Nakliye-depolama faaliyetinde bulunması (4)
14- Aktif internet sitesine sahip olması (3)
15- Yönetim kurulu üyelerinin lisans eğitimi durumu (3)
16- Yönetim kurulu üyeleri arasından en az birinin kadın ve/veya 40 yaş altı olması (3)
17- Denetim kurulu üyelerinin lisans eğitimi durumu (3)
18- Son iki yılda ortaklarına eğitici ve öğretici hizmette bulunması (3)
19- Tarımsal örgütün vadesi geçmiş vergi ve sosyal güvenlik prim borcu bulunmaması(3)
20- Tarımsal örgütün son üç mali yıl bilançosunda müspet gelir-gider farkı durumu (3)
21- Son iki mali yılda ortak/üyelerine yönelik dayanışma amaçlı yardım faaliyetinde bulunması (3)
22- Son üç yılda basılı ve görsel yayın yapması (dergi/gazete/dijital ve benzeri) (3)
23- Son üç yılda tarımsal amaçlı fuarlara katılmış ve stant açmış olması (2)
24- Son beş mali yıl içerisinde yapılması gereken olağan genel kurul toplantılarını yapması(2)
İllere göre birinci derece tarımsal örgüt sayısı:
- Konya: 10
- Balıkesir: 10
- İzmir: 8
- Tokat: 4
- Elazığ: 4
- Kayseri: 4
- Muğla: 3
- Ankara: 3
- Samsun: 3
- Bingöl: 3
- Erzincan: 3
- Çanakkale: 3
- Çorum: 3
- Aydın, Ordu, Bolu, Bursa, Burdur, Yozgat, Afyonkarahisar, Kırklareli ve Mersin: 2
- Gaziantep, Denizli, Adana, Aksaray, Isparta, Amasya, Zonguldak, Tekirdağ, Diyarbakır, Düzce, Kütahya, Osmaniye, Giresun, Hatay, Antalya, Uşak, Şanlıurfa, Rize, Kırşehir, Kastamonu, Sivas, Sakarya, Trabzon, Edirne 1’er örgüt.
Kooperatif ve Birliklere göre dağılım
- Tarımsal kalkınma kooperatifi. 22
- Damızlık sığır yetiştiricileri birliği: 21
- Arı yetiştiricileri birliği:17
- Süt üreticileri birliği: 17
- Damızlık koyun keçi yetiştiricileri birliği:12
- Pancar ekicileri kooperatifi:11
- Kırmızı et üreticileri birliği: 1
- Alabalık yetiştiricileri birliği: 1
- Su ürünleri yetiştiricileri birliği: 1