10 ildeki yıkım İstanbul’da depreme hazırlığın bir beka meselesi olduğunu gösterdi. Bir milyonu aşkın bina bulunan metropolde ‘Hem hızlı hem düşük maliyetle bu iş nasıl yapılacak?’ sorusunun yanıtını İBB Başkanı verdi. İmamoğlu, KARAR’ın gündeme getirdiği ve Antakya’da üç depremde de yıkılmayan binada kullanılan ‘karbonfiberle güçlendirme’ yönteminin İstanbul’da uygulanacağını açıkladı.
KARAR, Antakya Sümerler Mahallesi Belediye Kooperatif Evleri’nde karbon elyaf yöntemiyle güçlendirildiği için ayakta binaya dikkat çekmişti. Yapıda 13 yıl önce karbon lifli polimerle güçlendirme çalışması yapılmıştı.
Bölgeye giderek çalışmalara katılan İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu, malzemelerin bölgeye ulaşmasına nezaret ediyor. İmamoğlu, dün büyük yıkımın yaşandığı Hatay’ın İskenderun ilçesindeki koordinasyon toplantısının ardından Beylikdüzü Belediyesi’nin kurduğu çadır kentte depremzedelerin sorunlarını dinledi. KARAR yazarları Mustafa Karaalioğlu ve Yusuf Ziya Cömert’in sorularını cevaplayan İmamoğlu, İstanbul’da dönüşümü yapılamadığı için depreme dayanıksız olarak belirlenen binaların güçlendirilmesine yönelik yeni projeyi açıkladı. İmamoğlu “25 yıl kentsel dönüşüm açısından boşa harcandı. Bu hızla devam edilirse de 100 yılda ancak tamamlanabilir. O yüzden İstanbul’da olası bir depremde yıkılacağı kesin olman binalarda insanlarımızı kaybetmemek için acilen karbon elyaf yöntemiyle koruma sistemine geçiyoruz” dedi.
İmamoğlu, bu konudaki çalışmalara hız vererek, kentsel dönüşümü yapılamadığı için herhangi bir depremde enkaza dönüşme riski taşıyan binalarda bir an önce bu güçlendirmenin yapılması için düğmeye bastı. Halen birçok binada uygulanmakta olan yöntemin yaygınlaşması için yeni model geliştireceklerini belirten İmamoğlu şunları söyledi: “Kaybedilen 25 yıl için içimiz yanıyor. Daha fazla beklemek ölüme davetiye çıkarmak demektir. O yüzden bir an önce karbon elyaf yöntemini İstanbulluların hizmetine sunacağız. Bunun için karbon elyafla güçlendirilecek binaların maliyeti için vatandaşa destek vereceğiz. Güçlendirme bedelini belediye olarak biz ödeyeceğiz, İstanbullular da bunu 3 yıla yayılan taksitlerle geri ödeyecekler. Böylelikle dayanıksız binaların en azından ayakta kalmasını ve ölüm riskinin azalmasını sağlayacağız.”
İmamoğlu ayrıca, şu anda yetersiz olan karbon elyaf üretim ve uygulama kapasitesini de ilk etapta beş katına çıkarılacağını belirterek “Vakit kaybetmeden bütün riskli binaları depreme dayanıklı hale getireceğiz. Bir yandan kentsel dönüşüm projelerimizi devreye sokacağız” dedi. İBB Başkanı, yeni projenin hafta sonu açıklanacağını da sözlerine ekledi.
Antakya Sümerler Mahallesi’nde 1975’te temeli atılan Belediye Kooperatif Evleri’nde bulunan A3 Blok depremde tamamen yıkıldı, A1 Blok ağır hasar gördü. A2 Blok ise üç depreme de dayanarak ayakta kaldı. A2 Blok’un sırrı, bina sakinlerinin anlatımıyla ortaya çıktı. Yıkılmayan blokun, 2008 Ekim ayı ile 2009 Mart döneminde duvarlarında lifli karbon polimer kullanılarak güçlendirildiği öğrenilirken, ilk kez denenen bu yöntem sayesinde depremde binadaki bir kişinin bile burnu kanamadı.
İstanbul’da güçlendirme çalışmaları için yoğun bir çalışma içinde olduklarını vurgulayan İmamoğlu “Güçlendirmesi yapılan binalar 3 deprem üst üste ayakta kaldı. Biz, İstanbul’un yoğun yapı stokunda bir hız arıyoruz. Yık, yap, yenile, imar hakkı vesaire kaosu İstanbul’u hem üst üste bindiriyor nüfus olarak hem yoğunlaştırıyor hem de zaman yetmez. 23 yılda yapılanı aynı şekilde devam ettirirsek 100 yılda bitiremiyoruz. 100 yıl sonra zaten İstanbul’un envanteri eskiyecek. Bizim öyle bir metotla çıkmamız lazım ki 10 yılda, 15 yılda bambaşka bir seviyeye taşımamız lazım meseleyi” ifadelerini kullandı.
İmamoğlu, İstanbul’da yapılacak projeye dair sosyal medya hesabından bu kareyi paylaştı. İBB Başkanı “Yapıları depreme karşı dayanıklı hale getirmek için ‘güçlendirme’ de iyi bir seçenek. Antakya’da yan yana, aynı projeyle, aynı yıl yapılan binalardan biri tamamen yıkılıyor diğeri ayakta kalıyor. Bu uygulama dahil İstanbul için en doğru seçenekleri hizmete sunacağız” dedi.
GÜÇLENDİRME İÇİN BİNA SAKİNLERİ EVLERİNİ BİLE BOŞALTMADI
Depremlerin en büyük yıkımı yarattığı Hatay Antakya’daki Kooperatif Evleri 2019’da uygulanan ‘karbonfiberle güçlendirme yöntemi’ sayesinde ayakta kaldı. Yöntemi uygulayan İnşaat Mühendisi Mustafa Tümer Tan “Tuğla duvarların her iki yüzüne karbon fiber tabakalar uyguladık” dedi. Bina sakinlerinin evlerini boşaltmasının gerekmediğini kaydetti. Bilimsel olarak ortaya konulan model İstanbul için de gündeme geldi.
BEDELİNİ BELEDİYE KARŞILAYACAK VATANDAŞTAN TAKSİTLE GERİ ALACAK
Antakya’da karbonfiberin uygulandığı apartmanı inceleyen İBB Başkanı, yöntemin İstanbul’da da uygulanacağını KARAR’a açıkladı. İmamoğlu “25 yıl boşa harcandı. Bu hızla gidilirse 100 yılda ancak tamamlanır. O yüzden acilen riskli binalarda karbon yöntemiyle koruma sistemine geçiyoruz” dedi. İmamoğlu “Güçlendirme bedelini belediye karşılayacak. Vatandaş 3 yıla yakın taksitlerle geri ödeyecek” bilgisini paylaştı.
KARBON ELYAF YÖNTEMİ NEDİR?
SAÇ TELİNDEN İNCE ÇELİKTEN DAYANAKLI
Karbon elyaf; metallere oranla gerilmeye karşı çok daha sağlam, mukavemeti yüksek ve hafif bir malzeme. Yüzde 95’ten fazlası karbon atomlarından oluşan insan saçından daha ince filamentler halinde hazırlanıyor. Uygulanacak malzeme 3000, 6000, 12000, 24000 gibi sayılarda değişen filamentten oluşan iplikler şeklinde üretiliyor. Ardından bu iplikler dokunarak 1 mm’den daha ince kumaş haline getiriliyor.
Karbon fiberin yapısı, çelikten 5 kat daha hafif olmasına rağmen gerilmeye karşı çelikten daha dayanıklı. İplik yumuşaklığında olan lifler kolayca istenilen şekle getirilerek kolon, kiriş gibi uygulama yapılan yüzeylere epoksi reçine ile yapıştırılıyor. Bu yöntemin uygulandığı depreme dayanıksız binalar ayakta kalıyor ve ölümle sonuçlanan vakalar önleniyor.
